الەمدىك ب ا ق-تاعى قازاقستان: ا ە س بويىنشا تىڭداۋ، جاڭا گ ە س، قىتايعا ەت ەكسپورتتاۋ جانە ارالدىڭ تولا باستاۋى

فوتو: كوللاج: Kazinform/ Midjourney/ Pixabay/ Freepik

بۇل اپتادا دا جاھانداعى مەديالار قازاقستان جايلى كوپتەگەن ماتەريال جاريالادى. ەل ءۇشىن ماڭىزدى بولىپ تۇرعان ا ە س بويىنشا تىڭداۋلاردان باستاپ، ەرتىس وزەنىندە گيدروەلەكترو ستانتسيا سالۋ، شىعىستاعى كورشىمىزگە ەت جەتكىزۋ، ارال سۋىنىڭ مولايىپ جاتقانى اقپارات قۇرالدارىنىڭ نازارىنان تىس قالمادى. الەمنىڭ ءار تۇكپىرىندەگى باسىلىمداردا جارىق كورگەن اتالعان جاڭالىقتاردى Kazinform ءتىلشىسىنىڭ شولۋىنان تولىعىراق وقىڭىز.

TACC: قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى ا ە س قۇرىلىسى بويىنشا كوپشىلىك تىڭداۋدى تامىزعا دەيىن جالعاستىرادى

ال اتالعان تاقىرىپ بويىنشا جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ مەرزىمى تۋرالى سوڭعى شەشىمدى سايلاۋ كوميسسياسى قابىلدايدى. بۇل جونىندە رەسەيلىك TACC اقپارات اگەنتتىگى جازدى.

ق ر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى 2024 -جىلدىڭ تامىزىندا ەلدەگى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ جونىندەگى جوسپارلاردى حالىقپەن جاريا تالقىلاۋدى اياقتايدى.

- تامىزدا ۆەدومستۆو باسقا مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتىمەن، ۇلتتىق يادرولىق ورتالىقپەن، ساراپشىلارمەن جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسىپ وڭىرلەرگە شىعۋ جانە حالىقپەن كەزدەسۋلەر بويىنشا جۇمىستى اياقتايدى. قازىر بۇل جۇمىس بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە. بۇل جۇمىس اياقتالعاننان كەيىن ا ە س قۇرىلىسى بويىنشا رەفەرەندۋمنىڭ باستالۋ مەرزىمىن جاريالاۋ مۇمكىندىگى بولادى، - دەپ كەلتىرگەن باسىلىم مينيستر الماسادام ساتقاليەۆتىڭ ءسوزىن.

ۆەدومستۆو باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، رەفەرەندۋم وتكىزۋ مەرزىمى تۋرالى سوڭعى شەشىم سايلاۋ كوميسسياسى ارقىلى حابارلانادى.

- قازاقستانداعى اتوم ستانتسياسىن سالۋ بويىنشا الەۋەتتى ۆەندورلارعا كەلەتىن بولساق، ءبىز ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى رەتىندە اتالمىش رەفەرەندۋم تۋرالى ايتقاندا، قازاقستاندا اتوم ستانتسياسىن سالۋ تۋرالى ماسەلەنى كوتەرمەيمىز. اڭگىمە اتوم ەنەرگەتيكاسىن، اتوم يندۋسترياسىن دامىتۋ تۋرالى بولىپ وتىر. بىزدە زامانعا ساي ەنەرگەتيكالىق رەاكتورلاردى پايدالانۋدىڭ بىرەگەي تاجىريبەسى بار، زەرتتەۋ رەاكتورلارى بار، اتوم يندۋسترياسىن دامىتۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى قۋاتتى عىلىمي بازا بار، - دەپ تولىقتىرعان مينيستر.

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2023 -جىلى 1-قىركۇيەكتەگى حالىققا جولداۋىندا ا ە س سالۋ تۋرالى ماسەلەنى جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋمعا شىعارۋدى ۇسىندى. بۇعان دەيىن ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى زەرتتەۋ قورىتىندىسى بويىنشا الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانى ۇلكەن اۋىلىنىڭ اۋماعى ستانتسيا قۇرىلىسىنىڭ اناعۇرلىم قولايلى اۋدانى رەتىندە تاڭدالعانىن حابارلاعان بولاتىن. قازىر بيلىك يادرولىق تەحنولوگيالاردى سالا الاتىن بىرنەشە الەۋەتتى ۇمىتكەرلەردى قاراستىرۋدا. ولار: قىتايلىق CNNC كومپانياسى، وڭتۇستىك كورەيالىق KHNP، «روساتوم» جانە فرانتسۋزدىق EDF. قۇرىلىس قۇنى شامامەن 10-12 ميلليارد تەڭگە بولۋى مۇمكىن.

Trend: ەرتىستە جاڭا گ ە س سالىنادى

قازاقستان رەسەيمەن بىرلەسە وتىرىپ، ەرتىس وزەنىنىڭ بويىندا گيدروەلەكترو ستانتسيا سالۋ تۋرالى كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋدە. بۇل جايىندا قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ Trend حابارلادى.

- اتالعان جوبا ەرتىس كاسكادىنىڭ قۋاتىن ارتتىرا الاتىن دەربەس ستانتسيا بولماق. اتاۋى ازىرگە الدىن الا جوبالىق قۇجاتتاماعا سايكەس - سەمەي. بۇرىن ول بۇلاق گ ە س-ى رەتىندە بەلگىلى بولاتىن. بۇل وزەن شەكارا ماڭى بولىپ سانالادى، سوندىقتان رەسەيلىك ارىپتەستەرىمىزدىڭ تاجىريبەسىن تارتۋ قيسىندى ارەكەت، - دەپ كەلتىردى ەنەرگەتيكا ءمينيسترى الماسادام ساتقاليەۆتىڭ پىكىرىن.

ونىڭ ايتۋىنشا، سەرىكتەستەردى تاڭداۋ بويىنشا سوڭعى شەشىم «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ تىكەلەي قۇزىرەتىنە جاتادى.

- مەنىڭ ويىمشا، ولار رەسەيلىك كومپانيالارمەن دە كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ، باسقا بالامالى قىزمەت كورسەتۋشىلەرمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ، مەملەكەت مۇددەسىنە قاراي شەشىم قابىلداۋى ءتيىس. ءبىز قازاقستان ۇكىمەتى رەتىندە بۇل جاعدايدى قاداعالايتىن بولامىز، - دەپ تۇيىندەگەن ۆەدومستۆو باسشىسى.

بۇعان دەيىن ق ر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى كوكشەتاۋ، سەمەي جانە وسكەمەندە ءۇش جاڭا ج ە و 2028 -جىلى ىسكە قوسىلاتىنىن مالىمدەگەن.

Anadolu: قازاقستان قىتايعا 75 ميلليون دوللارعا ەت پەن مال جەتكىزۋدى جوسپارلاۋدا

رەسپۋبليكانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا قازاقستان- قىتاي سەرىكتەستىگىنىڭ ماڭىزدىلىعى ارتىپ كەلەدى. قازاقستان قىتايعا 75 ميلليون دوللار بولاتىن ەت پەن مال جەتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل جونىندە قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ Anadolu حابارلادى.

اتالعان شەشىمگە اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى مەن قىتايلىق CITIC Construction جانە Beijing Capital Agro كومپانيالارىنىڭ باسشىلىق قۇرامى كەزدەسۋىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكەن. كەزدەسۋگە سونداي-اق قازاقستاندىق «Meat processing and Servis company»، «ەلىماي كوكپەكتى»، «استانا اگرو پرودۋكت» ج ش س، Agro Silk Way، «جاكە» ش ق، «قازاقستان ەت وداعى» قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدەرى قاتىسقان.

- ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەكسپورتتى ۇلعايتۋ جونىندەگى تاپسىرماسى جانە ق ر مەن ق ح ر اراسىندا قول قويىلعان ۆەتەرينارلىق تالاپتار جونىندەگى حاتتاما شەڭبەرىندە جۇمىستى جالعاستىرۋدا، - دەلىنگەن باسىلىم ماقالاسىندا.

سونداي-اق مينيسترلىك اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى قازاقستان- قىتاي سەرىكتەستىگىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا جەكەلەي توقتالعان. 2023 -جىلى ق ر مەن ق ح ر اراسىنداعى ا و ك ونىمدەرىنىڭ تاۋار اينالىمى 1,3 ميلليارد دوللاردى قۇرادى، بۇل 2022 -جىلمەن سالىستىرعاندا 67 پايىزعا ارتىق. ق ح ر-عا اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋ كولەمى 2 ەسە ءوسىپ، 1 ميلليارد دوللارعا جەتتى. قىتايعا ەكسپورتتىڭ نەگىزگى كولەمى ءداندى جانە مايلى داقىلدارعا، ءتۇرلى مايلارعا تيەسىلى. ەندى مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرى ەسەبىنەن ەكسپورت كولەمى ۇلعايماق.

بيىل اقپاندا ق ح ر ۇكىمەتى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك- شىعىس وڭىرلەرىنەن ەت ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋ بويىنشا شەكتەۋلەردى الىپ تاستادى. ەكسپورتتالاتىن ءونىم نومەنكلاتۋراسىن ۇلعايتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. ا و ك ونىمدەرىنىڭ تاعى 10 ءتۇرى ازىرلەنەدى. تاراپتار سالادا بىرلەسكەن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا جانە ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا اشىق. قازىر جۇگەرىنى تەرەڭ قايتا وڭدەۋ زاۋىتتارىن، مال شارۋاشىلىعى كەشەنىن سالۋ جوسپارلانعان.

ءوز كەزەگىندە قىتايلىق كومپانيالاردىڭ وكىلدەرى قازاقستانمەن سيىر ەتى مەن ءتىرى مال ساتىپ الۋ تۇرعىسىنان ۇزاق مەرزىمدى ىنتىماقتاستىققا قىزىعۋشىلىق كورسەتتى. اتاپ ايتقاندا، Beijing Capital Agro كومپانياسى 2030 -جىلعا دەيىن مال شارۋاشىلىعى سالاسىنا 600 ميلليون دوللاردان استام ينۆەستيتسيا سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. جوبا اياسىندا بورداقىلاۋ الاڭدارى قۇرىلادى، 600-دەن استام فەرمەرلىك شارۋاشىلىق پەن جۇمىس ىستەپ تۇرعان بورداقىلاۋ الاڭدارى ارىپتەستىككە تارتىلادى. 3500-دەن استام جۇمىس ورنى قۇرىلادى دەپ كۇتىلۋدە.

كەزدەسۋ قورىتىندىسى بويىنشا Meat processing and Servis company ،Agro Silk Way، «استانا اگرو پرودۋكت» ج ش س ق ح ر كومپانيالارىمەن ەت ەكسپورتىنا، سونداي-اق ءتىرى مال جەتكىزۋگە باعىتتالعان ءۇش كەلىسىمشارتقا قول قويدى.

Daryo: سولتۇستىك ارالداعى سۋ كولەمى 27 ميلليارد تەكشە مەترگە دەيىن ارتتى

سولتۇستىك ارال تەڭىزىن قۇتقارۋ جوباسى اياسىندا ماڭىزدى ناتيجەگە قول جەتىپ، قويماداعى سۋ كولەمى 27 ميلليارد تەكشە مەتردەن اسقانىن قازاقستاننىڭ سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ Daryo ءمالىم ەتتى.

بۇل جەتىستىكتىڭ نەگىزگى فاكتورى كوكارال بوگەتىن قايتا جاڭارتۋ بولعان. بۇعان قوسا سىرداريا وزەنى ارقىلى قىزىلوردا وبلىسىنا سەكۋندىنا 650 تەكشە مەتر سۋ كەلۋىنىڭ دە اسەرى بار. اتالعان ماسەلە بويىنشا وزبەكستان جانە قىرعىز رەسپۋبليكاسىمەن بىرلەسكەن جۇمىستار اتقارىلعان. اتاپ ايتقاندا، قازىر سۋ بەرۋ كەستەلەرى بەكىتىلىپتى. سونداي-اق، جەرگىلىكتى شارۋا قوجالىقتارىمەن كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلىپ، ەگىس الاڭدارىن سۋارۋ ءۇشىن قاجەتتى سۋدىڭ جەتكىلىكتى مولشەرى بەلگىلەنگەن.

سونىمەن قاتار ۆەدومستۆو وكىلدەرى جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن كەزدەسۋ بارىسىندا جوبانىڭ دۇنيەجۇزىلىك بانكپەن بىرلەسىپ ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. قازىر جوبانىڭ ەكىنشى كەزەڭى ازىرلەنۋدە. ول بالىق شارۋاشىلىعىن، ەكوتۋريزمدى دامىتۋعا، ەكولوگيانى جانە سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدى جاقسارتۋعا باعىتتالعان.

جوبانىڭ ەكىنشى كەزەڭى اياقتالعاننان كەيىن اقپاراتتىق بازا مەن سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جۇيەسىن جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا. وتكەن ماۋسىم ايىندا سولتۇستىك ارال تەڭىزىنە جىل باسىنان بەرى 1,1 ميلليارد تەكشە مەتر سۋ تۇسكەنى حابارلانعان ەدى.

اۆتور

ماديار تولەۋوۆ