الماتىدا عيماراتتىڭ بەرىكتىگىن 9 بالدىق جەر سىلكىنىسى ارقىلى تەكسەرەدى
الماتى. KAZINFORM - قازاقستان ءزىلزالاعا توتەپ بەرەتىن قۇرىلىس نورمالارى بويىنشا ت م د ەلدەرىندە الدىڭعى قاتاردا. قازاق قۇرىلىس جانە ساۋلەت عىلىمي-زەرتتەۋ جانە جوبالاۋ ينستيتۋتى ارنايى قۇرىلعى ارقىلى عيماراتتاردىڭ سەيسميكالىق توزىمدىلىگىنە تەكسەرۋ جۇرگىزەدى.
بۇل تۋرالى «قازاقستان س ع ز ي» ا ق ءوندىرىس جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى ەرالى شوقباروۆ ايتتى.
ايتۋىنشا، 2019-جىلى ت م د ەلدەرىندە سەيسميكاعا ءتوزىمدى قۇرىلىستى دامىتۋ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن نەگىزگى الاڭ رەتىندە قازاق قۇرىلىس جانە ساۋلەت عىلىمي-زەرتتەۋ جانە جوبالاۋ ينستيتۋتى تاڭداپ الىنعان.
- سەبەبى، ءزىلزالاعا توتەپ بەرەتىن قۇرىلىس نورمالارى بويىنشا قازاقستان ت م د ەلدەرىندە الدىڭعى قاتاردا. ويتكەنى، قاز ق س ع ز ي عانا عيماراتتاردى سىناقتان وتكىزە الادى. مۇنداي قۇرىلعى كەڭەس داۋىرىنەن بەرى بىزدە ساقتالعان. عيماراتتاردىڭ جەر سىلكىنىسىنە توزىمدىلىگىن ارنايى ءدىرىل ماشيناسى ارقىلى تەكسەرەمىز. بىزدە سونداي ءتورت كەشەندى قۇرىلعى بار، - دەيدى ول.
جاقىندا الماتىنىڭ سەيسميكالىق قاۋپى باسىم اۋماعىندا ورنالاسقان كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيگە كۇشى 9 بالدىق جاساندى جەر سىلكىنىسىن جاساپ، نىساننىڭ ساپاسىن باعالاعان.
- 14 قاباتتى ءۇيدىڭ شاتىرىنا ورناتىلعان ارنايى قۇرىلعى ناعىز جەر سىلكىنىسى كەزىندە بولاتىن ءدىرىلدى تۋدىرىپ، عيماراتتىڭ قاڭقاسىنداعى وزگەرىستەردى تىركەپ وتىردى. بۇل دەرەكتەر نەگىزىندە عيماراتتىڭ سەيسميكالىق توزىمدىلىك تالاپتارىنا قانشالىقتى سايكەس كەلەتىنى انىقتالادى. 2002-جىلدان بەرى قازاقستان بويىنشا ەلۋگە جۋىق عيماراتتى سىناقتان وتكىزدىك، ونىڭ باسىم بولىگى الماتىدا، - دەيدى ول.
ماماننىڭ سوزىنشە، جاڭا سالىنىپ جاتقان ۇيلەردى تەكسەرۋگە ماجبۇرلەيتىن زاڭ جوق، بۇل - ەرىكتى پروتسەدۋرا.
- وسى تۇستا ايتا كەتكەن ءجون، مۇنداي سىناق بارلىق ۇيگە جۇرگىزىلمەيدى. ءبىزدىڭ قىزمەت اقىلى. تيپتىك عيماراتتار قازىر جوق. قۇرىلىس كومپانيالارى عيماراتتاردى جەكە جوباسى بويىنشا سالادى. وزىنە بەرىك ءىرى كومپانيالار عانا كەلىپ سىناقتان وتكىزۋ ءۇشىن شارتقا وتىرادى. ول ساۋساقپەن سانارلىقتاي عانا. سوندىقتان بارىنە كەپىل بولا المايمىز. بىزگە كوپ جاعدايدا قۇرىلىس نورماسىنان اۋىتقىپ كەتكەن كەزدە عانا جۇگىنەدى. ءبىراق عيماراتتىڭ ساپاسىنا قۇرىلىس سالۋشى جاۋاپتى، - دەيدى سپيكەر.
جاساندى جەر ءدۇمپۋىن تۋدىراتىن ءدىرىل ماشيناسىنىڭ ءتورت ءتۇرى بار.
- ولار - ۆ1، ۆ2، ۆ3، ۆ4. مىسالى ۆ1 شاعىن ءبىر قاباتتى عيماراتتاردى تەكسەرەدى، ۆ2 ودان ۇلكەنىرەك ەكى قاباتتى تەربەتەدى. ياعني، قۋاتىنا بايلانىستى قولدانامىز. كەڭەس كەزىندە بۇل قۇرىلعىنى اناتولي شاپيرو دەگەن عالىم ويلاپ تاپقان. رەسەيدە جاسالعان ماشينا. بۇل قۇرىلعىلارعا 50-60 جىل بولدى. بۇزىلىپ قالسا، جوندەپ الامىز. ويتكەنى قازىر مۇنداي قۇرىلعى شىعارىلمايدى، - دەدى ول.
سپيكەر الداعى ۋاقىتتا جاڭا قۇرىلعى الۋ جوسپاردا بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
- زاماناۋي سەيسموپلاتفورما الۋ ويىمىزدا بار. بيىل مينيسترلىككە ۇسىنىس جاسادىق. ەگەر قولداۋ تاۋىپ جاتسا، الامىز. مۇنى جاپون ەلىندە قولدانادى. ولار عيماراتتاردى ۇستىنەن ەمەس، استىنان تەربەيدى. ونىڭ ەسەپ-قيسابىن جاساپ قويدىق. وسىنداي پلاتفورما جاسايتىن بىرنەشە مەملەكەتپەن كەلىسىم جۇرگىزىپ جاتىرمىز. ازىرگە باعاسىن بىلە الماي وتىرمىز. ەۋروپادا كەلىسىمشارتقا وتىرماساڭ قۇنىن ايتپايدى، بىزدە كەرىسىنشە ءبىرىنشى باعاسىن بەرىپ، سوسىن كەلىسىمگە كەلەمىز. وسى تۇستارى قيىندىق تۋعىزىپ وتىر، - دەدى ەرالى شوقباروۆ.