الەم ەلدەرىندە نەسيە قالاي جانە قانشا پايىزبەن بەرىلەدى

فوتو: فوتو: canva.com

استانا. KAZINFORM - بازالىق مولشەرلەمە - ەلدەگى ەكونوميكالىق پروتسەستەردىڭ نەگىزى. وسى بازالىق مولشەرلەمە نەگىزىندە نەسيە پايىزى بەلگىلەنەدى.

كەشە عانا ۇلتتىق بانك بازالىق مولشەرلەمەنى بەلگىلەدى، ول - 14,75 پايىز. دەمەك ەلدەگى بانكتەر وسى بازالىق مولشەرلەمە نەگىزىندە نەسيە بەرەدى. بۇل الەم ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا، از با، كوپ پە؟ بازالىق مولشەرلەمە قانداي پرينتسيپتەرمەن بەلگىلەنەدى؟ وسىنداي وزەكتى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورمەكپىز.

نەسيە جۇيەسىندەگى پروتسەنتتىك مولشەرلەمەنىڭ ءرولى

پروتسەنتتىك مولشەرلەمە - بەلگىلى ءبىر كەزەڭگە (اي، توقسان، جىل) ەسەپتەلگەن قارىز الۋشىنىڭ بانككە نەسيە قاراجاتىن پايدالانعانى ءۇشىن تولەمىن انىقتايتىن پروتسەنتتىك كورسەتكىش. پايىزدىق مولشەرلەمە مىنانداي بولۋى مۇمكىن:

بەكىتىلگەن جانە وزگەرمەلى؛

نەگىزگى جانە ءتيىمدى؛

جىلدىق، توقساندىق، ايلىق نەمەسە كۇندىك.

ءاربىر كوممەرتسيالىق بانك ءوز مەملەكەتىنىڭ بانك زاڭناماسىنا سايكەس كرەديتتىك ستاۆكالاردىڭ مولشەرىن ايقىندايدى. كوممەرتسيالىق بانكتەر ءۇشىن ستاۆكالاردى انىقتاۋداعى نەگىزگى ءمان ورتالىق بانك بەكىتكەن بازالىق مولشەرلەمە بولادى. ءار ەلدىڭ ءوزىنىڭ ورتالىق بانكى بار، ماسەلەن ءبىزدىڭ ەلىمىزدە مۇنداي قىزمەتتى ۇلتتىق بانك ورىندايدى. ول سىرتقى جانە ىشكى ەكونوميكالىق فاكتورلاردىڭ جيىنتىعىنا بايلانىستى ءوزىنىڭ بازالىق مولشەرلەمەسىن دەربەس بەلگىلەيدى.

قازاقستاندا جانە شەتەلدە پروتسەنتتىك مولشەرلەمەلەردىڭ مانىندە ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق بار. وعان بىرنەشە ەكونوميكالىق نەگىز بار.

تەرەڭىرەك قاراساق، بازالىق مولشەرلەمە - ۇلتتىق بانك ەلدەگى اينالىمداعى اقشا قوزعالىسى كەزىندە پايدالاناتىن بارلىق كوممەرتسيالىق بانكتەر نەگىزگە الۋى ءتيىس پروتسەنت.

نەگىزگى مولشەرلەمەنىڭ ءمانى كوبىنەسە ينفلياتسيالىق ماندەرگە بايلانىستى.

ەۋروپالىق ورتالىق بانكتىڭ نەگىزگى مولشەرلەمەسىنىڭ دەڭگەيى ايتارلىقتاي تومەن. ورتاشا العاندا، ءاربىر ەۋروپالىق ەل ءۇشىن نەگىزگى مولشەرلەمە 0,5 پايىزدان 2 پايىزعا دەيىن.

ەۋروپادا نەسيەنى پايدالانعانى ءۇشىن پروتسەنتتىك مولشەرلەمەلەر ءبىرقاتار سەبەپتەرگە بايلانىستى قازاقستانعا قاراعاندا تومەن. بىرىنشىدەن، ەۋروپالىق ەكونوميكا تۇتاستاي العاندا الدەقايدا دامىعان. ەكىنشىدەن، ينفلياتسيالىق كورسەتكىشتەر قازاقسانعا قاراعاندا بىرنەشە ەسە تومەن. ۇشىنشىدەن، ەۋروپادا نەسيەنى قايتارماۋ قاۋپى قازاقستانعا قاراعاندا از.

ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ورتالىق بانكتەرىنىڭ نەگىزگى مولشەرلەمەلەرى وتە از. ال كەيبىرەۋلەرىندە ءتىپتى نەگىزگى ستاۆكالاردىڭ تەرىس ماندەرى بار. بۇل مولشەرلەمەنىڭ وزگەرۋىنىڭ نولدىك ديناميكاسىن اتاپ وتكەن ءجون.

الەمدەگى ەڭ تومەنگى يپوتەكالىق مولشەرلەمەلەر

سونىمەن نەسيە بويىنشا، يپوتەكا بويىنشا ەڭ تومەنگى مولشەرلەمەلەرىنە سايكەس الەم ەلدەرىنىڭ شاعىن رەيتينگىن جاساپ كورەيىك.

1-ورىن. فينليانديا

رەيتينگتىڭ كوشباسشىسى - فينليانديا. فينليانديا پاتەرلەردىڭ ۇلكەن كولەمىمەن ەرەكشەلەنەدى. پاتەردىڭ كولەمى ۇلكەن بولعاندىقتان، جىلجىمايتىن مۇلىك وتە قىمبات ساتىپ الۋ وبەكتىسى بولىپ وتىر. تۇرعىن ءۇي نەسيەسى جىلدىق 1,1-1,5 پايىز. فينليانديا تۇرعىندارىنا 50 جىل ىشىندە يپوتەكا بويىنشا ارتىق تولەم شامامەن 28 پايىزدى قۇرايدى. ايتپاقشى، فينلياندياداعى يپوتەكا شەتەلدىكتەر ءۇشىن دە قول جەتىمدى. ءبىراق ولار ءۇشىن ورتاشا پايىزدىق مولشەرلەمە ءسال جوعارى، جىلدىق - 3-3,5 پايىز.

2-ورىن. جاپونيا

بۇل ەلدە دە تۇرعىن ءۇي قىمبات. ءبىراق ينفلياتسيا وتە از. يپوتەكالىق نەسيەلەۋدىڭ ورتاشا مولشەرلەمەسى 1,2 پايىزدى قۇرايدى.

قىزىقتى فاكت! جاپونيادا ساتۋشى ساتىپ الۋشىعا، بانككە نەمەسە جىلجىمايتىن مۇلىك دەلدالىنا ساتىلاتىن مۇلىكتىڭ (پاتەردىڭ نەمەسە ءۇيدىڭ) تولىق تاريحىن بەرۋگە مىندەتتى. ەگەر پاتەردە ءولىم، كىسى ءولتىرۋ (نەمەسە سۋيتسيد) بولسا، قۇنى تومەندەيدى جانە تومەن سۇرانىسقا يە بولادى. الايدا ازاماتتار وسىنداي فاكتىلەردى پايدالانىپ، جىلجىمايتىن مۇلىكتى ارزان باعامەن ساتىپ الۋىنا بولادى.

ورتاشا العاندا، جاپوندىقتار بانكتەرگە 50 جىلدىق يپوتەكا ءۇشىن شامامەن 20 پايىز ارتىق تولەيدى. جاپونيادا يپوتەكا وتە سۇرانىسقا يە. ويتكەنى تۇرعىن ءۇيدى جالعا الۋ يپوتەكاعا ساتىپ الۋدان دا قىمباتقا تۇسەدى.

3-ورىن. شۆەيتساريا

شۆەيتساريا - رەيتينگتەگى ءۇشىنشى ەل. بۇل ەلدە جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءۇشىن تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ وتە قىمبات. سوندىقتان شۆەيتساريادا «ءومىر بويى يپوتەكا» تەرمينى كەڭ تارالعان. مۇنداي نەسيە 100 جىلعا دەيىن بەرىلەدى جانە زاڭدى تۇردە مۇراعا قالدىرىلادى. نەسيەگە ءۇي ساتىپ الۋدىڭ ورتاشا مولشەرلەمەسى شۆەيتساريالىقتاردى قۇتقاراتىن جىلدىق 1,4-1,6 پايىزدى قۇرايدى.

يپوتەكالىق پايىزدىق مولشەرلەمەلەردەگى ايىرماشىلىق جىلدىق 1,5-2 پايىز ارالىعىندا وزگەرەدى.

الەمدەگى ەڭ كوپ جانە ەڭ از پروتسەنتپەن نەسيە بەرەتىن ەلدەر

1-ورىن. ارگەنتينا

الەمدەگى ەڭ جوعارى نەسيەلىك پايىزدىق مولشەرلەمەلەر بويىنشا كوشباسشى - ارگەنتينا. بارلىق كوممەرتسيالىق بانكتەردەگى ۇلتتىق ورتاشا مولشەرلەمە جىلدىق 26-28 پايىزدى قۇرايدى.

مۇنداي جوعارى كورسەتكىش جالپى يپوتەكالىق نەسيەلەۋدىڭ دامىماعان نارىعىمەن تۇسىندىرىلەدى. نارىقتى باسقارۋ قۇرالى تولىعىمەن مەملەكەتتىڭ قولىندا. ارگەنتينا دامۋشى نارىقتاردى ىنتالاندىرۋ جونىندەگى ارنايى باعدارلاما شەڭبەرىندە دۇنيەجۇزىلىك بانكتەن تۇراقتى قارىز الادى.

ارگەنتينانىڭ يپوتەكالىق باعدارلاماسىنىڭ ەرەكشەلىگى - تۇرعىن ءۇي الاڭىنان مۇلدەم ايىرىلعان (مەنشىگى جوق) ازاماتتار عانا تۇرعىن ۇيگە نەسيە الا الادى. رەزيدەنتتەر ءۇشىن يپوتەكا تەك ءبىرىنشى تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ الۋعا قولايلى.

10 جىلداعى يپوتەكالىق نەسيە بويىنشا ورتاشا ارتىق تولەم 180 پايىزدان اسادى. بۇل تاڭقالارلىق كورسەتكىشتەر. سوندىقتان ارگەنتينادا مۇنداي نەسيەلەرگە سۇرانىس از.

2-ورىن. ۆەنەسۋەلا

ۇلكەن يپوتەكالىق مولشەرلەمەلەرمەن اينالىساتىن ەكىنشى ەل - ۆەنەسۋەلا. وسى مەملەكەتتىڭ رەزيدەنتتەرى يپوتەكالىق كرەديتتەردى جىلدىق 20-22 پايىز مولشەرلەمە بويىنشا راسىمدەيدى. 10 جىل ىشىندە مۇنداي نەسيەنى پايدالانعانى ءۇشىن ورتاشا ارتىق تولەم 150 پايىزدان اسادى. يپوتەكالىق مولشەرلەمەلەردىڭ مۇنداي جوعارى دەڭگەيىنىڭ سەبەبى تۇتاستاي العاندا ەلدەگى تۇراقسىز ەكونوميكالىق جاعداي، اتاپ ايتقاندا، تۇرعىن ءۇيدى نەسيەلەۋدىڭ دامىماعان نارىعىمەن بايلانىستى.