اشىمبايەۆ مەملەكەت باسشىسى قۇرىلتايدا قوزعاعان مۇمكىندىگى زور ءتورت سالانى اتادى

- القالى جيىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلدىڭ الداعى باعدارىن ايقىنداپ بەردى. وندا سوڭعى كەزەڭدە قوعامدا قىزۋ تالقىلانعان وزەكتى ماسەلەلەردەن باستاپ ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق جانە ساياسي باعدارىنا قاتىستى باسىمدىقتار تۇگەل قامتىلدى. جالپى، مەملەكەت باسشىسى ۇلتتىق قۇرىلتاي تۋرالى باستامانى وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن ءوز جولداۋىندا كوتەرىپ، ونى ەلدى جاڭعىرتۋدىڭ ءتيىمدى تەتىكتەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ۇسىنعان بولاتىن. سودان بەرى قازاقستاندا تۇبەگەيلى وزگەرىستەر قولعا الىنىپ، كەشەندى ساياسي رەفورمالار ىسكە اسىرىلدى. مەملەكەت باسشىسى وسى اۋقىمدى جۇمىسقا ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەلەرى زور ۇلەس قوسقانىن اتاپ ءوتىپ، بۇل باستاما ارقىلى قوعامدىق ديالوگتىڭ جاڭا ۇلگىسى قالىپتاسقانىن ايتتى، - دەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ.

ودان ءارى سەنات سپيكەرى مەملەكەت باسشىسى قوعامدى تولعاندىرعان ءبىرقاتار ماسەلەنى كوتەرگەنىن ءمالىم ەتتى.

- پرەزيدەنت كوپتىڭ نازارىنا ىلىنگەن سالىق رەفورماسىنا قاتىستى پىكىرىن ءبىلدىردى. بۇل رەتتە قازاقستان الەۋمەتتىك مەملەكەت ەكەنى، ەگەر بيۋدجەتتە قارجى بولماسا، ءتيىستى مىندەتتەمەلەر تولىق ورىندالمايتىنى، ال، سالىق وسى جۇيەنىڭ باستى تىرەگى سانالاتىنى ايتىلدى. سوندىقتان مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت ۇسىنعان جاڭا تاسىلدەردى حالىققا ەگجەي- تەگجەيلى ءتۇسىندىرۋ ىسىنە باسا ءمان بەردى. سونداي-اق پرەزيدەنت سالىقتان جالتارۋ ءۇشىن بيزنەسىن بولشەكتەيتىندەرگە جانە زاڭنامادا سوعان جول بەرەتىن ولقىلىقتارعا نازار اۋدارىپ، ءتيىستى زاڭدارعا جەدەل تۇردە قاجەتتى تۇزەتۋلەر ەنگىزۋدى تاپسىردى. وسى رەتتە قولعا الىنىپ جاتقان شارالاردىڭ ءمانى مەن ماڭىزىن ازاماتتارعا جەتكىزۋگە جانە قاجەتتى زاڭنامالىق جۇمىستارعا سەنات دەپۋتاتتارى بەلسەندى قاتىساتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى، - دەيدى ول.

ۇلتتىق قۇرىلتايدا ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋ ەلدى باسقارۋدى جانە لوگيستيكا مەن كوپتەگەن بيزنەس-ۇدەرىستى وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن قولايلى ءتاسىل ەكەنى ايتىلدى.

- ءدىني احۋال مەن جات اعىمدارعا توسقاۋىل قويۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە ءمان بەرىلدى. پرەزيدەنت اتاپ وتكەندەي، ءدىننىڭ اسا ماڭىزدى ميسسياسى - ۇلتتى ۇيىستىرۋ. سوندىقتان ءدىني ۇيىمداردىڭ قىزمەتىن رەتتەيتىن قۇجاتتار اتالعان تالاپقا ساي بولۋعا ءتيىس. وسى ماسەلەنى جان-جاقتى قاراپ، زاڭنامانى جاڭا جاعدايعا بەيىمدەپ وتىرۋ ەرەكشە مانگە يە. سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىندە ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارعا باسىمدىق بەرە وتىرىپ، «زاڭ مەن ءتارتىپ» قاعيداتىن ساقتاۋ ارقىلى كامەلەتكە تولماعان بالاسى بار ايەلدەرگە قاتىستى كەيبىر زاڭدىق ۇستانىمداردى قايتا قاراۋ جونىندە ۇسىنىستار ەنگىزۋدى جۇكتەدى. جيىلەپ كەتكەن الاياقتىق ارەكەتتەرگە توسقاۋىل قويۋ، جالعان پسيحولوگتار مەن «كوۋچتاردىڭ» ءىس- ارەكەتىن جاۋاپتى ورگاندار نازارعا الۋ ماسەلەلەرى دە ءسوز بولدى. ۇلتتىق قۇرىلتايدا پرەزيدەنت يدەولوگيالىق باعىتتاعى باسىمدىقتاردى دا ايقىنداپ بەردى، - دەپ تولىقتىردى ءتوراعا.

ونىڭ ايتۋىنشا، كينو وندىرىسىنە ءجىتى ءمان بەرىپ، دايىن فيلمدەردى ەكرانعا شىعارماس بۇرىن ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان مۇقيات زەردەلەۋ كەرەك.

- بيىل جۇمىسشى ماماندىقتار جىلى اياسىندا كوپتەگەن ىرگەلى باستامالار قولعا الىنىپ جاتىر. وسى باعىتتا كاسىبي تەحنيكالىق كوللەدجدەر جاڭا ماماندىقتارعا سۇرانىستى جانە ەڭبەك نارىعىنداعى جاعدايدى ەسكەرۋگە ءتيىس. مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە وسى ماسەلەنى باسا ايتتى. سونداي-اق پرەزيدەنت بەلگىلەپ بەرگەن نەگىزگى مىندەتتىڭ ءبىرى - جەكەلەگەن باعىتتار بويىنشا مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىن جۇيەلەپ، رەتكە كەلتىرۋ. سونىڭ اياسىندا ءتۇرلى سالاعا قاتىستى باعدارلامالار مەن كەشەندى جوسپارلاردى قايتا جاڭعىرتۋ اسا ماڭىزدى. ءبىلىم بەرۋ ءىسىن دۇرىس تاربيەگە نەگىزدەۋ ارقىلى وزىق ويلى ۇرپاق، ادال ازامات قالىپتاستىرۋ اسا ماڭىزدى ەكەنى ناقتى ايتىلدى، - دەيدى م. اشىمبايەۆ.

سەنات سپيكەرى مالىمدەگەندەي، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار تۋرالى زاڭدى جەتىلدىرۋ، ىشكى ساياساتتاعى جۇمىستاردى جۇيەلەيتىن ءبىرتۇتاس قۇجات ازىرلەۋ، مادەنيەت سالاسىن دامىتۋ، اباي ينستيتۋتتارىن تولىققاندى مادەني-اعارتۋ مەكەمەلەرىنە اينالدىرۋ باعىتتارى بويىنشا دا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىلەدى.

سونداي-اق قۇرىلتايدا ايماقتارداعى ەكونوميكانىڭ وركەندەۋىنە سەرپىن بەرەتىن جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشۋ جانە وڭىرلەردىڭ دامۋ دەڭگەيىندەگى تەڭسىزدىكتى جويۋ - بۇگىندە مەملەكەت الدىندا تۇرعان نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى رەتىندە بەلگىلەندى.

- مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، بيىل ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىنا جۇمسالاتىن قارجى كولەمىن ەكى ەسەگە جۋىق كوبەيتىپ، 8 تريلليون تەڭگەگە دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. الداعى جىلدارى ۇكىمەت ناقتى سەكتورعا بولىنەتىن قارجى كولەمىن 10 تريلليون تەڭگەگە دەيىن جەتكىزۋگە ءتيىس. سونىڭ اياسىندا بيزنەستى قولداۋدىڭ ەلىمىزدە بۇرىن-سوڭدى بولماعان اۋقىمدى شارالارى قولعا الىنادى. پرەزيدەنت ەلىمىزدە ىسكە اسىرىلىپ جاتقان ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جانە ينۆەستيتسيالىق جوبالارعا جەكە توقتالىپ، مۇنىڭ ءبارى ەلىمىزدىڭ ايماقتاعى كوشباسشىلىق ءرولىن ارتتىرا تۇسەتىن ماڭىزدى قادامدار ەكەنىن ايتتى، - دەيدى سپيكەر.

سونداي-اق ماۋلەن اشىمبايەۆ اتالعان جيىندا شەكارا ماڭىنداعى اۋدانداردى دامىتۋ تۋرالى زاڭ قابىلداۋ، ايماقتاردىڭ دامۋىنداعى الشاقتىقتى جويۋ ءۇشىن ازىرلەنىپ جاتقان وڭىرلەردى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىن جان-جاقتى پىسىقتاۋ، عىلىم قالاشىعىن قۇرۋ جونىندە زاڭ جوباسىن ازىرلەۋ جانە ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالاردى قولداۋعا ارنالعان ارنايى زاڭ دايارلاۋ ماسەلەلەرى قوزعالعانىن تىلگە تيەك ەتتى.

سول سياقتى ەكولوگيانى قورعاۋ جانە جان-جانۋارلار دۇنيەسىن ساقتاۋ تۋرالى دا ناقتى ۇسىنىستار ايتىلدى. سونىڭ ىشىندە بيولوگيالىق ءارالۋاندىقتى قورعاۋ قورىن قۇرۋ باستاماسى كوتەرىلدى. ايتۋىنشا، قورعا پرەزيدەنتتىڭ باسشىلىق جاساۋى اتالعان اۋقىمدى جۇمىستىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى.

- قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇلتتىق قۇرىلتاي وتىرىسىندا قازاقستاننىڭ ءتورت سالاداعى وراسان زور مۇمكىندىگى تۋرالى دا ايتتى. ولار: سيفرلاندىرۋ ءىسى مەن جاساندى ينتەللەكت، كولىك تاسىمالى، ەنەرگەتيكا، اگروونەركاسىپ كەشەنى جانە ادام كاپيتالى. مۇنىڭ ءبارى - ەلىمىزدىڭ جاڭا الەمدەگى ورنىقتى دامۋىنا ىقپال ەتەتىن نەگىزگى فاكتورلار. وسى رەتتە مەملەكەت باسشىسىنىڭ يادرولىق ەنەرگەتيكا اگەنتتىگىن قۇرۋ تۋرالى شەشىمى ەلىمىزدىڭ يادرولىق كلاستەر رەتىندە قالىپتاسۋىنا جول اشاتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. جالپى، جىل سايىن قۇرىلتايدىڭ ءمانى ارتىپ، مازمۇنى كەڭەيىپ كەلەدى. بيىل كوتەرىلگەن اۋقىمدى ماسەلەلەر مەن بەلگىلەنگەن ماڭىزدى مىندەتتەر سوعان دالەل. بۇل باسىم باعىتتار ادىلەتتى، ءقاۋىپسىز، تازا، قۋاتتى قازاقستان قۇرۋ يدەياسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قولعا الىنعان كەشەندى باستامالار ەكەنى انىق. ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان ەندىگى مىندەت - وسى ىرگەلى ىستەردى جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىپ، وتانىمىزدى ودان ءارى وركەندەتۋ. بارلىق قازاقستاندىق اتالعان ماڭىزدى مىندەتتەردى ورىنداۋ جولىندا بەلسەندىلىك تانىتىپ، ەل دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسادى دەپ سەنەمىن، - دەپ تۇيىندەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ.

ايتا كەتەيىك، كەشە بۋرابايدا ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ IV وتىرىسى ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ۇلتتىق قۇرىلتايدا قوزعاعان نەگىزگى جايتتارمەن سىلتەمەگە ءوتىپ تانىسۋعا بولادى.