ا ە س-تەن شىققان وتىن قالدىعىن قايتادان قولدانۋعا بولادى - سايابەك ساحيەۆ

استانا. KAZINFORM – ا ە س- تەن شىققان وتىن قالدىعىن قايتادان كادەگە جاراتۋعا بولادى. بۇل تۋرالى يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى سايابەك ساحيەۆ ايتتى.

«اتوم ەلەكتر ستانساسى دەگەندە جۇرتتىڭ قورقاتىنى - قالدىقتار. شىندىعىنا كەلگەندە، جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىنىڭ ا ە س- تەن ايىرماشىلىعى ودان شىققان كۇلدى قايتادان قولدانۋعا بولمايدى. ال ا ە س قالدىقتارىن بولاشاقتا جاڭا ا ە س تۇرلەرىنە قولدانۋعا بولادى. ياعني، ول دايىن تۇرعان وتىن سانالادى. مىنە، وسى تەحنولوگيالار قازىر الەمدە دامىپ كەلەدى»، - دەدى ول ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىنگى بريفينگتە.

ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، قازاقستان ا ە س- تەن شىققان وتىن قالدىعىن ساقتاۋ تەحنولوگياسىن مەڭگەرگەن.

«قالدىقتى بولاشاقتا جاڭا ا ە س- تە وتىن رەتىندە پايدالانۋعا بولادى. ماسەلەن، فرانسيا پايدالانىلعان وتىندى قايتادان كادەگە جاراتىپ وتىر. ءبىزدىڭ عالىمدار دا 2-3 جىل بولدى، وسى تەحنولوگيانى زەرتتەۋگە كىرىسىپ كەتتى. مەنىڭشە، تاياۋ 2-3 جىلدا ءوز زەرتتەۋلەرىمىزدى قوسىپ، مۇمكىن ا ە س سالىنباي تۇرىپ-اق وتىن قالدىقتارىن قايتا وڭدەۋ تەحنولوگياسىن شىعارۋىمىز مۇمكىن»، - دەدى سايابەك ساحيەۆ.

بۇعان دەيىن اتوم ەلەكتر ستانساسى سالىنعان جاعدايدا قازاقستان وتاندىق كادرلاردى دايىنداپ ۇلگەرەتىندىگىن جازعان ەدىك.

پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ۇكىمەت وتىرىسىندا اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ سۋ، جەل، كۇن ەنەرگەتيكاسىنان ارتىقشىلىعى قانداي ەكەنى تۋرالى پايىمىن ايتتى.

«ءبىز قازىردىڭ وزىندە ەنەرگەتيكالىق قۋات تاپشىلىعىن تارتىپ وتىرمىز. پروبلەمانى وسى باستان شەشپەسەك، وندا ەكونوميكانىڭ ءارى قاراي وسۋىنە قاجەتتى ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇلكەن كولەمدە ساتىپ الۋىمىزعا تۋرا كەلەدى. كوپتەگەن ەل اتوم ەنەرگياسىنا يەك ارتادى. اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىكتىڭ مالىمەتىنشە بۇگىندە الەمنىڭ 31 ەلىندە 415 يادرولىق ەنەرگوبلوك جۇمىس ىستەيدى. قازىرگى ۋاقىتتا 15 مەملەكەتتە، سونىڭ ىشىندە قىتاي، جاپونيا، وڭتۇستىك كورەيا، ۇلى بريتانيا مەن تۇركيادا جاڭادان 61 اتوم ستانسياسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرۋدە»، - دەدى ول.

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى كومىر ەلەكتر ستانسيالارىنا ينۆەستيتسيا سالۋدان باس تارتىپ جاتىر.

«ويتكەنى جاھاندىق كۇن تارتىبىندە كومىرتەگى بەيتاراپتىعى ماسەلەسى تۇر. وسى تۇرعىدان العاندا دا اتالعان ماسەلەنىڭ ماڭىزى ارتا بەرەتىن بولادى. ال، جاڭارتىلاتىن قۋات كوزدەرى تۇراقتى ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتە المايدى. بىزدە گيدروەلەكتر ستانتسيالارىنىڭ الەۋەتى شەكتەۋلى، ويتكەنى ەنەرگيا ءوندىرۋ ءۇشىن تالاپقا ساي كەلەتىن وزەندەر جوقتىڭ قاسى. گازداندىرۋ ماسەلەسىنە كەلسەك، قولدانىستاعى جىلۋ ورتالىقتارىنىڭ كەيبىرەۋىن گازعا اۋىستىرىپ، جاڭادان بۋ-گاز قوندىرعىلارىن سالىپ جاتىرمىز. الايدا، ەكونوميكانىڭ دامۋى مەن حالىق سانىنىڭ ءوسۋىن ەسكەرسەك، كەلەشەكتە ول دا ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعىن جابۋعا جەتكىلىكسىز بولادى. سوندىقتان اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ - ءبىز ءۇشىن بولاشاعى وتە زور باعىت»، - دەدى ولجاس بەكتەنوۆ.

اۆتور

ەسىمجان ناقتىباي