بوكەي ورداسى اۋدانىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان شارالار وتۋدە - كەسكىن
قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان شارالار جالعاسۋدا. تامىرىن تەرەڭنەن الاتىن قازاق حالقىنىڭ باسىن قوسىپ، ەتنيكالىق اۋماعىن كەڭەيتۋدەگى قازاق حاندىعىنىڭ ءرولىن عالىمدار جان- جاقتى ءتۇسىندىرىپ، ونىڭ كەلەر ۇرپاققا بەرەر تاربيەلىك ءمانى تۋراسىندا ءجيى وي بولىسەدى.
بۇل رەتتە قازاق تاريحىنداعى بوكەي ورداسىنىڭ دا الار ورنى ەرەكشە. قازاق حاندىعىنىڭ تاريحىندا بوكەي ورداسىن اينالىپ ءوتۋ مۇمكىن ەمەس. جاڭگىر حان ءوزى بيلىك ەتكەن تۇستا مۇندا قازاق دالاسىنداعى ەڭ العاشقى مەكتەپتىڭ ىرگەتاسىن قالادى. ءتىپتى قازىناشىلىق، دارىگەرلىك بولىمشە، ءدارىحانا مەن مۇراعاتتىڭ جۇمىس ىستەپ تۇرعانىنا تاريحي جادىگەرلەر كۋا. وركەنيەتتىڭ ورگە باسقانىن ءجيى ءوتىپ تۇرعان جارمەڭكەلەر مەن اتاعى الىسقا كەتكەن قارۋ- جاراق پالاتاسى دا اڭعارتىپ تۇر. ال اۋماعى 16 مىڭ گەكتار بولاتىن قاراعايلى ورمان قۇم نارىننىڭ وتكەنىنەن سىر شەرتەتىن قۇندى دەرەكتىڭ بىرەگەيى.
«بوكەيدىڭ كەزىنەن باستاپ بۇل جەردە 1801-1845 - جىلدار ارالىعىندا بوكەي ورداسى اتتى حاندىق قۇرىلدى. ول ەندى قازاق تاريحىنداعى وزگەشە مەملەكەتتىك قۇرىلىم. قازاققا سارايشىق قانداي قادىرلى، سىعاناق قانداي قادىرلى، قوزىباسى قانداي قادىرلى، تۇركىستان قانداي قادىرلى بولسا، وسى توپىراق تا سونشالىقتى قادىرلى بارشا قازاق ءۇشىن»، - دەدى تاريحشى جاڭابەك جاقسىعاليەۆ.
قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەسىن كوتەرگەن كەرەي مەن جانىبەكتىڭ كوكسەگەنى نە بولدى دەگەن ساۋالعا تاريحشىلار پىكىرى دايار. بايتاق دالادا باي، قۋاتتى مەملەكەت قۇرىپ، ەل مەن جەردى كەلەر ۇرپاق يگىلىگىنە اماناتتاۋ سەكىلدى ەسىل ەرلەر اماناتى بۇگىندە ورىندالدى. تالاي تار جول، تايعاق كەشۋلەردى باستان كەشىرگەن قازاق حالقى تاۋەلسىز، الەم مويىنداعان الەۋەتتى ەلگە اينالدى. وسى جەتىستىكتىڭ قاينار باستاۋىندا قازاقتىڭ عانا مۇددەسىن ويلاعان ەل باسقارعان كوسەم، ءسوز باستاعان شەشەن، قول باستاعان باتىر بابالارىمىز تۇر. سوندىقتان وسىناۋ اتاۋلى داتانى ءوز دەڭگەيىندە اتاپ ءوتۋ - ورتاق مىندەتىمىز، - دەيدى عالىمدار.
«قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن تويلاۋ قازاق ەلىنىڭ تاريحىنداعى اسا ماڭىزدى وقيعا دەپ بىلەمىن. عىلىمي تىلمەن ايتقاندا قازاق ەتنوگەنەزىنىڭ تولىق قالىپتاسىپ ءبىتۋى قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ ۋاقىتىمەن تۇسپا- تۇس كەلەدى. XV عاسىردىڭ ورتاسىنان باستاپ قازاق حالقى ءبىرتۇتاس مەملەكەت رەتىندە تاريح ساحناسىنا شىقتى»، - دەيدى ر ف عىلىم اكادەمياسىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى: الەكساندر قادىربايەۆ.
ايتقانداي، قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان شارالار ەلىمىزدىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىندە اتالىپ وتۋدە. بۇل رەتتە باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ بوكەي ورداسى اۋدانىندا وتكەن مەرەكەلىك شارانىڭ ءمان- ماعىناسى تىم تەرەڭ. ويتكەنى ءوزىڭنىڭ وتكەنىڭدى تانىپ- بىلمەي كەمەل كەلەشەككە كوز تىگۋ مۇمكىن ەمەس.