قازاق حاندىعىنا 550 جىل: ب ق و- نىڭ حان ورداسىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى شارالار وتەدى - فوتو

فوتو: None
ورال. قازاقپارات - 24-26- تامىز ارالىعىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي بوكەي ورداسى اۋدانى حان ورداسى اۋىلىندا «ەلدىكتىڭ تەرەڭ تامىرى» اتتى مادەني-كوپشىلىك شارالار وتەدى.

وبلىستىق مادەنيەت، مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنان تۇسكەن مالىمەتكە قاراعاندا، العاشقى كۇنى جان-جاقتان كەلەتىن مارتەبەلى مەيماندار جاڭگىر حان، شوقانمەن تۇستاس ءومىر سۇرگەن قازاقتىڭ تۇڭعىش عالىمدارىنىڭ ءبىرى مۇحامەد-سالىق باباجانوۆ، داۋلەسكەر كۇيشى داۋلەتكەرەي شىعاي ۇلىنىڭ كەسەنەلەرىنە بارىپ، تاعزىم ەتەدى.

25- تامىز كۇنى ەكى اينالىمنان تۇراتىن «تاريحى تەرەڭ قازاق ەلى» اتتى رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسى وتەدى. وعان رەسپۋبليكا وڭىرلەرى مەن قالالارىنان جيىرمادان استام ايتىسكەر قاتىسىپ، باق سىناماقشى. مەرەكەلىك گالا-كونسەرتتە ع. قۇرمانعاليەۆ اتىنداعى وبلىستىق فيلارمونيا مەن بوكەي ورداسى اۋدانىنىڭ ونەرپازدارى ساحناعا شىعادى.

تويدىڭ ءۇشىنشى كۇنى دالا قىزىقتارىمەن باستالادى. مۇندا الامان بايگە جەڭىمپازى اۆتوكولىككە قول جەتكىزەتىن بولسا، تۇيە پالۋاندار اراسىندا قازاق كۇرەسىنەن وتەتىن جارىسقا دا قوماقتى جۇلدەلەر تىگىلىپ وتىر. ال «تاريح قويناۋىنان قازىرگى زامانعا دەيىن» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياعا رەسەيلىك عالىمداردىڭ دا قاتىسۋى جوسپارلانۋدا. باتىس قازاقستان وبلىستىق قازاق دراما تەاترى كورەمەندەرگە «التىن دالا شەجىرەسى» اتتى تەاترلاندىرىلعان قويىلىمىن ۇسىنادى. ۇلتتىق سپورت ويىندارى، جارمەڭكە دە كەلۋشىلەر نازارىنان تىس قالماق ەمەس.

ايتا كەتەيىك، بوكەي حاندىعى 1801-جىلدان باستالىپ، 1845-جىلعا دەيىن سوزىلدى. ول ىشكى وردا دەپ تە اتالدى. بوكەي سۇلتان І پاۆەل پاتشانىڭ 1801-جىلعى 11- ناۋرىزداعى جارلىعىمەن ەدىل مەن جايىقتىڭ ارالىعىنا ءوز قاراۋىنداعى رۋلاردى باستاپ، كوشىپ كەلىپ، قونىستانادى. 1812-جىلى بوكەيگە رەسەي پاتشاسى اتىنان «قازاقتىڭ كىشى ءجۇزىنىڭ ەرەكشە مارتەبەلى دە اسا قۇرمەتتى حانى» گراموتاسى تابىس ەتىلىپ، ونى حان رەتىندە ۇلىقتاۋ ءراسىمى ورال قالاسى ىرگەسىندەگى توعايدا وتەدى.

سودان باستاپ ول جەر حان توعايى اتالادى. بوكەي حان 1815-جىلى قايتىس بولعاننان كەيىن ميراسقور رەتىندەگى جاڭگىر ەر جەتكەنگە دەيىن حاندىق بيلىك ۋاقىتشا بوكەيدىڭ ءىنىسى شىعايعا تاپسىرىلادى. 1824-جىلى تاققا وتىرىپ، سودان 1845-جىلى قايتىس بولعانعا دەيىن ءوز ورداسىنا بيلىگىن جۇرگىزگەن جاڭگىر حان ەل ومىرىندە ەلەۋلى ءىز قالدىردى. ول، اسىرەسە، وتىرىقشىلىق تۇرمىستى ورنىقتىرىپ، ەۋروپالىق وركەنيەتكە، وقۋ-اعارتۋ ىسىنە بەت بۇردى.

1826-جىلى حان سارايى سالىنا باستادى. كەيىن بۇل جەر قالاعا (قازىرگى حان ورداسى اۋىلى) اينالدى. 1841-جىلى جاڭگىر حان مەكتەبى اشىلسا، سونداي-اق قارۋ-جاراق پالاتاسى مۋزەيدىڭ ءىزاشارى بولدى، مەشىت، قازىناشىلىق، ءدارىحانا، اۋرۋحانا، باسپاحانا سياقتى عيماراتتار قازاقستاندا العاش وسىندا بوي كوتەردى.

بوكەي وڭىرىنەن اتاقتى اقىن-جازۋشىلار، كۇيشى-كومپوزيتور، انشىلەرمەن قاتار ءوز زامانىنىڭ ءبىلىمدار ازاماتتارى، عالىمدار، ەل باسقارۋعا اتسالىسقان الاش قايراتكەرلەرى دە از شىققان جوق. قازىرگى كەزدە تاريحي مەكەندەردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ وتىرعان بوكەي ورداسى تاريحي-مۋزەيلىك كەشەنى قىزمەت ەتۋدە.