و ق و-دا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان تانىمدىق كەش ءوتتى
ايتۋلى داتاعا وراي وبلىستىق الەكساندر پۋشكين اتىنداعى عىلىمي-امبەباپ كىتاپحاناسىنىڭ ۇجىمى تاريحي-تانىمدىق كەش وتكىزدى.
بۇل تۋرالى و ق و اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنەن حابارلادى.
شاراعا تاريحشىلار مەن ادەبيەتتانۋشىلار، ب ا ق وكىلدەرى جانە كىتاپحانا وقىرماندارى شاقىرىلعان. جينالعاندار ءتول تاريحىمىزدىڭ شەجىرەسىن تالدادى. ءاربىر حاننىڭ بيلىگى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى، ءۇش عاسىرداعى ساياساتتىڭ دۇمپۋلەرى دە ايتىلدى. كەش قوناقتارى باسقوسۋدا حاندىقتىڭ تاريحي قۇرىلىمى تەرەڭدە جاتقانىن تاعى دا اتاپ ءوتتى.
«تاريحقا، ەلدىڭ وتكەنىنە تولعاۋ، ارناۋ ايتقاندا ەرەكشە قۋانىش پەن ماقتانىش سەزىمىنە بولەندىم. ءتىپتى مۇنى سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايمىن. الاشتىڭ ازاماتتارىنىڭ ەرلىگى، قاسىق قانى قالعانشا جەردى قورعاۋى - بارلىعى دەرلىك بىزگە امانات!» - دەدى ايتىسكەر اقىن نۇرلان ەسەنقۇلوۆ.
«ۇيسىندەردىڭ مەملەكەتى بولدى، قاڭلىلاردىڭ مەملەكەتى بولدى، ولار ءبىر كۇندە 180 مىڭ اسكەر شىعارعان كەزدە قىتايلار دىرىلدەپ وتىرعان. كەيىن ولاردىڭ ورتاسىنا جىك سالىپ اجىراتتى عوي، مىنە، ءبىزدىڭ مەملەكەت سول كەزدەن باستالادى. سونىڭ ىشىندە قازاق ەتنوسى ۇلكەن ەتنوس بولعان. كەيىننەن باتىس تۇرىك قاعاناتى باستالدى، VIII عاسىردان كەيىن «قازاق» دەگەن اتپەن شىققانى بولماسا، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز سول كەزدەن باستالعان»، - دەدى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور مەكەمتاس مىرزاحمەت ۇلى شارا بارىسىندا.
سوناۋ XV عاسىردىڭ ورتا شەنىندەگى كەرەي مەن جانىبەكتىڭ قازاق شاڭىراعىن تىگۋى، دەربەس حاندىقتىڭ تىنىسى اقىنداردىڭ جۇرەكجاردى شۋماقتارىنان كورىنىس تاپتى.
كەشكە جينالعاندار قازاقتىڭ كەن دالاسىن ساقتاپ قالعان ارىستار ەڭبەگىن اينالىپ وتپەدى. بۇدان بولەك «تاريحتى ءبىلۋ - ۇرپاق پارىزى» تاقىرىبى اياسىندا وربىگەن شارادا حاندىقتىڭ ەجەلگى تايپالاردان ءوربۋى باياندالعان بەينەدەرەك كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلدى.