قازاقستاندا زەينەتاقى جيناعىن ەرتە الۋدىڭ 4 جولى بار
قازاقستاندىقتاردىڭ زەينەتاقىتولەمدەرىنە قاتىستى ءجيى قويا سۇراقتارىنىڭ ءبىرى - زەينەتاقى جيناعىن مەرزىمىنەن بۇرىن كىمدەرجانە قالاي الا الادى؟ الۋ مۇمكىن بە؟ بۇل سۇراقتارعا مۇراگەرلىك- قۇقىقتىققاتىناستار ىستەرىمەن اينالىساتىن زاڭگەر، ەكونوميست سىمبات جاپاروۆا جاۋا بەردى.
جاپاروۆا بۇگىندە قازاقستاندا زەينەتاقى جيناعىنمەرزىمىنەن بۇرىن الۋدىڭ ماشاقاتى كوپ ەكەنىن ايتادى. ايتۋىنشا، تولەمدى ەرتەرەكالۋ ءۇشىن قورداعى قاراجات سوماسى بەلگىلى ءبىر تالاپتارعا ساي بولۋى كەرەك.«قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ەرلەردىڭ زەينەت جاسى - 63، ال ايەلدەرگە - 59 جاس (2019-جىلعى 1 - قاڭتاردان). ءبىرىنشى جاعدايدا 1 جانە Ⅱ توپتاعى مۇگەدەك جاندارعا دا مەرزىمىنەن بۇرىن تولەمدەراۋدارىلا بەرەدى. ەكىنشى جاعدايدا قازاقستان اۋماعىنان تىس اۋماقتى تۇراقتى تۇردەتۇرۋعا كوشىپ كەتكەندەر، ال ءۇشىنشى كەزەكتە قايتىس بولعان سالىمشىنىڭ مۇراگەرلەرىزاڭ بويىنشا زەينەتاقى جيناعىن مەرزىمىن بۇرىن الۋعا قۇقىلى»، - دەيدى مامان.
ايتا كەتەيىك،زاڭگەر وسىعان دەيىن قايتىس بولعان ادامنىڭ زەينەتاقى جيناعى كىمگە قالاتىنىنءتۇسىندىرىپ بەرگەن بولاتىن. ول مارقۇمنىڭ زەينەتاقى جيناعى مۇراگەرلىك جولمەنبەرىلەتىنىن، ال مۇراگەرلىك قالدىرىلماسا، زاڭ بويىنشا جاقىندارىنا تەڭ ۇلەستەبەرىلەتىنىن ايتقان ەدى.
سونداي- اق ەكونوميست مەرزىمىنەن بۇرىن زەينەتاقى الاالاتىنداردىڭ تىزىمىنە كىرۋدەن بولەك، زەينەتاقى شوتىندا بەلگىلى ءبىر سومادا جيناعىبولعانداردىڭ دا زەينەتاقى جيناعىن مەرزىمىنەن بۇرىن الا الاتىنىن ايتادى.
«ول ادام زەينەتاقى شوتىن اشىپ قويىپ، وسى كۇنگە دەيىنقانداي دا ءبىر اقشا اۋدارىلماي كەلسە، ياعني شوتىندا اقشا از بولسا، ول ونداعىجيناقتى مەرزىمىنەن بۇرىن الا المايدى. بۇگىندە سوڭعى زاڭنامالارعا سۇيەنسەك، ەرادامداردىڭ زەينەتاقى شوتىندا 8900000 تەڭگە بولۋى كەرەك بولسا، ايەل ادامداردىڭزەينەتاقى شوتىندا كەم دەگەندە 12477000 تەڭگە بولۋى قاجەت. وسىنداي سوماجينالعان جاعدايدا ول ادام 50 جاستا- اق زەينەتكە شىعىپ، جيناعىن ءوز شوتىنااۋدارتا الادى. ول اقشانىڭ بارلىعىن بىردەن اۋدارتا ما نەمەسە ەكىگە ءبولىپاۋدارتقىسى كەلە مە - ول سالىمشىنىڭ ءوزقالاۋى»، - دەپ ءتۇسىندىردى جاپاروۆا.
ايتۋىنشا، بۇلتولەمدەر جاسالعان كەزدە 10 پايىز سالىق ۇستالادى. مامان زەينەتاقى شوتىندا مۇندايسوما جينالۋى ءۇشىن اي سايىن كەم دەگەندە ەر ادامدار 30000 تەڭگەدەن اسا اقشا اۋدارىپ وتىرۋى ءتيىسەكەنىن ايتادى.
«ەلىمىزدەگى ورتاشا مينيمال جالاقىنى ەسكەرسەك، ول بىزدە- 42500 تەڭگە، قازاقستاندىقتاردىڭ كوبى زەينەتاقىجيناعىن مەرزىمىنەن بۇرىن الا المايدى دەگەن ءسوز. مۇنداي جالاقىمەن شوتتا 8ميلليون تەڭگە جينالمايتىنى انىق. سوڭعى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك،قازاقستاندا ورتاشا زەينەتاقى - 85785 تەڭگە. سوندىقتان بۇگىندە زەينەتاقىشوتىنداعى اقشانى ەرتە الۋ (سالىمشى بەلگىلى ءبىر ساناتقا كىرمەسە) مۇمكىن بولمايتۇر»، - دەيدى جاپاروۆا.