پەتروپاۆلداعى 40 مەكتەپتىڭ 8 ى عانا مەملەكەتتىك تىلدە ءبىلىم بەرەدى
پەتروپاۆل قالاسىندا 40 مەكتەپ جۇمىس ىستەپ تۇر. الايدا سونىڭ 8 ى عانا قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرەدى. مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ دەڭگەيى - وڭىردەگى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. ءبىراق ۇزاق جىلداردان بەرى ءتۇيىنىن تاپپاي كەلەدى؟ قازاق مەكتەپتەرىنىڭ سانىن كوبەيتۋگە نە كەدەرگى؟ Azattyq Rhy ءتىلشىسى زەرتتەپ كورگەن ەدى.
قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن بالالار ەمتيحاننان سۇرىنەدى
نەمەرەسىن ورىس مەكتەبىندە وقىتىپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرى - انارحان يسايەۆا. زەينەتكەر امالسىزدان سونداي قادامعا بارعانىن ايتىپ وتىر. نەمەرەسى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ بىرىنە تۇسپەك بولىپ، ەمتيحان تاپسىرعان، الايدا وتپەي قالعان.
«ۇرپاعىمىز قازاق ءتىلىن دۇرىس بىلمەيدى، ونى مويىندايمىن. وتباسىندا كەتكەن ولقىلىق. سونى جوندەمەك بولىپ، بالانى قازاق مەكتەبىنە بەرۋدى ۇيعاردىق. ءبىراق ەمتيحاننان ءسۇرىندى. امالسىزدان ورىس مەكتەبىنە جىبەردىك. 1-سىنىپقا ارنايى سىناق ارقىلى قابىلداۋ دۇرىس ەمەس»، - دەيدى زەينەتكەر.
مۇعالىمدەردىڭ ايتۋىنشا، بالالارىن قازاق مەكتەبىنە بەرىپ، كەيىن الىپ كەتەتىندەر دە بارشىلىق. وعان اتا-انالاردىڭ مەملەكەتتىك تىلدە سويلەمەك تۇگىلى، تۇسىنبەۋى سەبەپ.
«قازاقشا جەتىك بىلمەيتىن بالالاردى اتا-انالار 1-2-توقساننان كەيىن ورىس مەكتەبىنە اۋىستىرىپ جىبەرەدى. ويتكەنى وزدەرى وقۋشىعا ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋعا كومەكتەسە المايدى. بۇل دۇرىس ەمەس. ءتىلدى ۇيرەنبەيتىن بالا بولمايدى. تەك قيىندىققا ءتوزۋ كەرەك. قازىر ينتەرنەت جەلىسىندە اۋدارما جاساۋعا ارنالعان سان-الۋان باعدارلاما بار. سوندىقتان تۇسىنبەگەنىڭدى ءتاجىمالاپ الۋ قيىن ەمەس. اتا-انا بالانىڭ ساباعىن ەكى جىل بويى جاقسىلاپ قاداعالاسا، 3-4-سىنىپتا ولار وزدەرى-اق وقىپ كەتەدى. ءبىر جاعىنان بالامەن بىرگە ساباق وقۋ ارقىلى ەرەسەكتەر دە ءتىلدى ۇيرەنەدى»، - دەيدى باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمى الماگۇل ساتىبالديەۆا.
الماگۇل ساتىبالديەۆا - 34 جىل ەڭبەك ءوتىلى بار ۇستاز. بالالاردىڭ قازاق مەكتەبىندە ءبىلىم الىپ ءجۇرىپ، ورىس سىنىبىنا اۋىسۋىنا مۇعالىمدەردىڭ ىقپالى بارىن ايتادى.
«كوپكە توپىراق شاشۋدان اۋلاقپىن، ءبىراق قازاقشا تۇسىنبەيتىن بالانى ورىس مەكتەبىنە اۋىستىرۋعا كەڭەس بەرەتىن مۇعالىمدەر دە بار. ولار ءبىرىنشى كەزەكتە وزدەرى ارتىق جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيدى. قينالىپ جۇرگەن اتا-انا دا بۇعان قۋانا كەلىسە سالادى. وزىمدە تالاي جاعداي بولدى. ءبىراق اتا-انالاردى كەرىسىنشە، بالاسىن قازاق مەكتەبىندە وقىتۋعا ۇگىتتەيمىن. ءتىلدى تۇسىنبەيتىن بالامەن 2-3 ەسە ارتىق جۇمىس ىستەيسىڭ. سەبەبى ۇلتىڭا، تۋعان تىلىڭە دەگەن پاتريوتتىق سەزىم العا جەتەلەيدى. بۇل جەردە اتا-انا مەن مۇعالىم بىرلەسە جۇمىس ىستەۋى شارت. قازىر رەپەتيتورلىق ورتالىقتار دا كوپ. قىسقاسى، نيەتى بار ادام امالىن تابادى. اتا-انالار «بالام 5-كە وقىسىن» دەگەن ۇستانىمدى قويۋى كەرەك. باستىسى ءتىلدى مەڭگەرسە، كەيىن وقۋ ۇلگەرىمى ءوزى-اق جاقسارادى»، - دەيدى الماگۇل ساتىبالدى قىزى.
اتا-انا بالاسىن قازاق مەكتەبىنە بەرۋگە قۇلىقسىز
زاعيفا احمەتوۆا قىزىلجار اۋدانىنداعى بەسكول مەكتەپ- كوللەدجىندە اۋدارماشى بولىپ جۇمىس ىستەيدى. ول اتا- انالاردىڭ باسىم بولىگى بالالارىن ورىس تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن سىنىپتارعا بەرۋدى ءجون سانايتىنىن ايتادى.
«بۇگىندە ءبىزدىڭ قوعامدا اتا انالاردىڭ ورىس مەكتەپتەرىن تاڭداۋى، ياعني بالالارىن ءوز انا تىلدەرىنەن الىستاتىپ، وزگە تىلدە ءبىلىم الۋعا يتەرمەلەۋى - ەڭ وزەكتى ماسەلە بولىپ تۇر. بۇل جاعداي مەنى قاتتى الاڭداتادى. 1-سىنىپقا بالالارىن تىركەۋگە الىپ كەلىپ جاتقان جاپ-جاس قازاق اتا-انالاردىڭ سانى كۇن سايىن ارتىپ بارادى. قۇجات قابىلداپ جۇرگەندىكتەن كورىپ ءجۇرمىن. مەن ءاربىر كەلگەن اتا انادان ورىس مەكتەبىن تاڭداۋداعى سەبەبىن سۇرايمىن. تۇسىنەدى-اۋ دەگەندەرىنە ءتىپتى اقىلىمدى ايتامىن. سوندا قازاق مەكتەبىنىڭ ۇيىنەن الىستىعىن، وزدەرىنىڭ قازاق ءتىلىن بىلمەيتىندىگىن، ەرتەڭگى كۇنى ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋعا قينالاتىندىعىن سىلتاۋ ەتەدى. بۇل ماسەلەنىڭ كۇرمەۋى وتە قيىن. ماسەلە بالاباقشامەن دە شەشىلمەيدى. سوندىقتان دا كوپ جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. جەرگىلىكتى بيلىكتەن كومەك كۇتۋدىڭ تۇككە قاجەتى جوق. ولار ەشتەڭە ىستەي المايدى جانە ىستەمەيدى دە. سەبەبى، مەن بىلەتىن اتى قازاق باسشىلاردىڭ بالالارى ورىس مەكتەبىندە وقيدى»، - دەيدى زاعيفا احمەتوۆا.
وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، پەتروپاۆل قالاسىندا جۇمىس ىستەپ تۇرعان 8 مەكتەپ سۇرانىستى تولىق جاۋىپ وتىر.
«قالاداعى 40 مەكتەپتە 27322 وقۋشى ءبىلىم الىپ ءجۇر. ونىڭ ىشىندە قازاق تىلىندە 5467 بالا وقيدى، بۇل جالپى كورسەتكىشتىڭ 20 پايىزى. ورىس تىلىندە 21855 بالا وقيدى. وبلىسىمىزدا قازاق تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەر اشۋدىڭ تۇراقتى وڭ ديناميكاسى بايقالادى، سوعان سايكەس قازاق ءتىلىن قولدانۋ اياسى تەك وقۋ ۇردىسىندە عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە تاربيە ىسىندە دە كەڭەيە تۇسۋدە. سوڭعى 3 جىلدىڭ ىشىندە 4 جاڭا مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلدى. ۇشەۋى پەتروپاۆل قالاسىندا، بىرەۋى قىزىلجار اۋدانىنىڭ بەسكول اۋىلىندا. جاڭا مەكتەپتەردىڭ اشىلۋى بارلىعىنا مەملەكەتتىك تىلدە ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەيدى وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باس مامانى الماگۇل وسپانوۆا.