ادامدى جارعا جىعاتىن 3 نارسە

استانا. قازاقپارات - پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) ايتقان: «مەنىڭ ۇممەتىمنەن مىنا ءۇش نارسە قالمايتىن بولادى: جامان بولجامدار، قىزعانىش جانە وزگەلەر تۋرالى جامان ويلاۋ».

سوندا ساحابالاردىڭ ءبىرى: «وسى ايتقاندارىڭىز ءبىرىمىزدىڭ بويىمىزدا بولسا، ودان قالاي قۇتىلامىز؟ - دەپ سۇرادى. سوندا اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ): «ەگەر قىزعانىش سەزىمى تۋسا، اللادان كەشىرىم سۇراڭىز، ەگەر بىرەۋ تۋرالى جامان ويلاساڭىز، ونى ويىڭىزدان ءوشىرىپ تاستاۋعا تىرىسىڭىز، جامان بولجامعا جول بەرەتىن كورىنىستەرگە تاپ بولساڭىز (مىسالعا، «قارا مىسىق جولىمدى كەسسە، جولىم بولماي قالادى» دەگەن سەكىلدى بولماشى ويلار)، ءوتىپ كەتىڭىز» (ات- تاباراني).

مىنە، وسى ايتىلعاندار ادام بالاسىن كۇناعا يتەرمەلەيتىن نارسەلەر بولىپ تابىلادى. ادامنىڭ ءالسىز تۇستارى دەپ ايتساق تا بولادى. سوندىقتان، پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) بىزگە وسىلاردى تىزبەكتەپ ايتىپ كەتكەن.

باسقا ءبىر حاديستە: «بىردە-ءبىر ادام ءۇش نارسەدەن قۇتىلا المايدى: بولجام، كۇمان جانە قىزعانىش» - دەلىنگەن. اللا ەلشىسى ادام بالاسىنىڭ بولمىسىن بىلگەندىكتەن، ادام ءاردايىم بەيىم بولاتىن وسى ءۇش كۇنانى اتاعان.

جاماندىق نىشانى، جامان جورامال

كوپتەگەن ادامدار الدەقانداي جاعداي بولا قالسا، جاماندىق جاعىن ءبىرىنشى ويلاپ شىعادى. جامانعا جورۋ اللاعا سەنىم كەلتىرگەن ادامنىڭ ءىسى ەمەس. بۇل اراداعا ماسەلە جامانعا جورۋدا عانا ەمەس، بال اشۋدا، بولاشاقتى بولجاۋدا بولىپ تۇر. قۇراندا: «شىنىندا ولاردىڭ بولجامدارى اللادا بولدى، ءبىراق ولاردىڭ باسىم بولىگى بۇنى بىلمەيدى» - دەلىنگەن. بۇل دەگەنىمىز كەز- كەلگەن ءىستىڭ اللانىڭ قالاۋىمەن جانە بەلگىلەۋىمەن جۇزەگە اساتىنىن بىلدىرەدى.

قىزعانىش، كورە الماۋشىلىق، ءىشتارلىق

قىزعانىشتىڭ نەگىزى - اللاعا رازى بولماۋدا جاتىر. ادام وزىنە اللا بەرگەن نىعمەتتەردى بايقاماي، وزگەنىكىمەن سالىستىرۋعا بەيىم. قىزعانىش ەكى دۇنيەدە دە ادامنىڭ باقىتسىزدىعىنا سەبەپ بولادى. اللا ەلشىسى: «وت قۇرعاق بۇتاقتاردى قالاي جاقسا، قىزعانىش تا ادامدى سولاي جالمايدى» - دەگەن. يسلام ءبىزدى بىرەۋدىكىن قىزعانۋعا ەمەس، وزىمىزگە نە تىلەسەك وزگەلەرگە سونى تىلەۋگە شاقىرادى. ال، بىرەۋدىڭ قۋانىشىنا كوڭىلى تۇسەتىن ادام شىنايى سەنىمنىڭ ءدامىن ەشقاشان تاتپاق ەمەس.

بولجام، باسقالار تۋرالى جامان ويدا بولۋ

پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ): «(ادامدار تۋرالى) جامان ويلاردان ساقتانىڭدار، شىنىندا جامان ويلار - بۇل ەڭ وتىرىك سوزدەر!» - دەگەن. شىنايى مۇسىلمان - ەشقاشان قولى مەن تىلىنەن وزگەلەر ءجابىر كورمەيتىن ادام. اللا تاعالا قۇراندا: «كوپتەگەن بولجامداردان الىس بولىڭدار، سەبەبى ءبىرقاتار بولجامدار كۇنا بولىپ تابىلادى» - دەگەن (49:12). حاديستە: «بولجامنان ساقتانىڭدار، سەبەبى بولجام - ەڭ وتىرىك اڭگىمە» - دەلىنگەن.

كۇنانى «جار، قۇز» دەپ الار بولساق، ادامدى سول جارعا جىعاتىن جوعارىدا ايتىلعان ءۇش نارسەدەن ساق بولۋىمىز كەرەك.

islam.kz