جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ: تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا سپورتشىلارىمىز ريو وليمپياداسىندا 25 مەدال سىيلاسىن
- جاقسىلىق اعا، لوندوندا ءبىر ەمەس، جەتى التىن الىپ، ايدى اسپانعا شىعاردىق. بيىل ريودا سول جەتىستىكتى قايتالاۋعا قاۋقارىمىز جەتە مە؟
- لوندونداعى جەتىستىك تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىنداعى بۇرىن- سوڭدى بولماعان اسا ءىرى جەتىستىك. ەگەر اللا قالاپ، سول جەتىستىكتى سپورتشىلارىمىز ريودا قايتالاپ جاتسا، ودان اسقان قۋانىش تا، توي دا، مەرەكە دە بولماسى انىق. ءبىراق، بيىل سول جەتى التىننىڭ اۋىلى الىس بىزگە. سەبەبى، لوندوندا ءبىر ەمەس، ءتورت التىن العان چەمپيوندارىمىزدى جارىستان شەتتەتىپ تاستادى. بۇل دەگەن قازىردىڭ وزىندە ءتورت مەدالدان ايىرىلىپ وتىرمىز دەگەن ءسوز. بۇل ءبىزدىڭ ەلدىڭ كومانداسى ءۇشىن وسىعان دەيىن بولماعان اسا اۋىر جاعداي. بۇل «دوپينگ» دەگەن بالە سپورتشىلاردى عانا ەمەس، قازاق ەلىن ەسەڭگىرەتىپ تاستادى. العاش ەستىگەندە توبەمىزدەن جاي تۇسكەندەي بولدىق. بۇل ماسەلە ءبىزدىڭ ۇكىمەتكە دەيىن جەتتى. بۇل سۇمدىق جاعداي. انتيدوپينگتىڭ بۇكىلالەمدىك اگەنتتىگى (WADA) نەگە وليمپياداعا ساناۋلى كۇندەر عانا قالعاندا وسى ماسەلەنى قوزعاي قالدى؟ نەگە، ۇستالعان سپورتشىلاردىڭ باسىم بولىگى ءبىزدىڭ سپورتشىلار؟ نەگە، تەك چەمپيوندارىمىزدى جارىستان قاقتى؟ مەن ءالى تۇسىنە الماي ءجۇرمىن. مۇنىڭ ار جاعىندا بىزگە تۇسىنىكسىز ءبىر ساياساتتىڭ جاتقانىن ءىشىم سەزەدى...
- بيىل جەتى التىننىڭ اۋىلى الىس دەپ ايتىپ كەتتىڭىز. ءسىزدىڭ جورامالىڭىز بويىنشا قانشا مەدالدان كەم بولماۋى كەرەك؟
- ارينە، قانشا كوپ مەدال الساق سونشالىقتى جاقسى. بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىعى. وسى ايتۋلى مەرەكەمىزگە سپورتشىلارىمىز 25 مەدال سىيلاسا وتە كەرەمەت بولار ەدى. جانە سولاي بولۋىن تىلەيمىن. سولاي بولسىن دەپ سپورتشىلارىمىزعا اعالارى، اتالارى جانە سپورت ارداگەرى رەتىندە اق باتامدى بەرگىم كەلەدى. جولدارى اق بولىپ، الدىڭعى وتىز ەلدىڭ ىشىنەن ورىن الىپ قايتۋعا تىلەكتەسپىن. قانداي دودا بولسا دا، التىننىڭ سالماعى اۋىر بولادى. التىن تۇعىردان كورىنەتىن قىز- جىگىتتەرىمىز قاتارى كوپ بولسىن.
- ال، ناقتى «مەن وسى سپورتشىدان ءۇمىت كۇتەمىن» دەپ كىمدەردىڭ اتى-ءجونىن اتاي الاسىز؟
- وليمپيادا ويىندارى دەگەن ەل مەن ەلدىگىمىزدىڭ، جىگەر مەن نامىسىمىزدىڭ سىنعا تۇسەتىن ەڭ قىزىقتى دا كۇردەلى جارىس. سوندىقتان بۇگىن جەكەلەگەن سپورت تۇرلەرىنە عانا توقتالىپ، جەكەلەگەن سپورتشىلاردى عانا ايتۋدىڭ كەرەگى جوق. ەل اتىنان 100 سپورتشى بارا جاتسا، ونىڭ بارلىعىنان ءۇمىت كۇتۋگە بولادى. سەبەبى، بارلىعى ەلدىڭ اتىنان بارا جاتىر. ول جەردە مەنىڭ جانە سەنىڭ نامىسىڭدى قورعاۋعا بارا جاتقان ەشكىم جوق. بارلىعى ءوز الدەرىنە قاراي، شامالارىنىڭ كەلگەنىنشە قازاقستان دەگەن تۇتاس ءبىر ەلدىڭ نامىسىن قورعاۋعا بارا جاتىر. سول ءۇشىن «اناۋ، مىناۋ عانا مەدالعا لايىقتى» دەپ سپورتشىلاردى الالاۋعا، ءبولىپ جارۋعا بولمايدى. مۇمكىن، سول سپورتشىلاردىڭ ىشىندە ءبىز بىلمەيتىن، حالىققا ءالى تولىق تانىلا قويماعان، بۇرىندارى ەسىمى ەلەۋسىز سپورتشىلارىمىزدىڭ باعى جانىپ، ويلاماعان جەردەن چەمپيون بولىپ كەتۋى دە ابدەن مۇمكىن. سولاي بولادى دا...
- وندا قورجىنىمىزعا كوبىرەك مەدال سالادى- اۋ دەگەن سپورت تۇرلەرىن اتاپ كەتسەڭىز؟
- بۇرىنعى وليمپيادالارعا قاراپ وتىرساق، بوكسشىلارىمىز بىردە ءبىر وليمپيادادان قۇر قايتقان جوق. كەمىندە ءبىر التىن داستۇرگە اينالىپ قالدى. بيىل دا سپورتتىڭ بۇل تۇرىنە دەگەن ەلدىڭ ىقىلاسى بولەك. ال اۋىر اتلەتتەرىمىز بەيجىڭدە ءبىر التىن، لوندوندا ءتورت التىن اپەرىپ، مەرەيىمىزدى تاسىتتى. ءبىراق، ولاردىڭ بيىل جاعدايى قيىن. باستى مەدالعا ءۇمىتتى دەگەندەردىڭ جولىن قيىپ، جارىستان شەتتەتىپ تاستادى. ونىڭ ءبىز ءۇشىن اسا اۋىر جاعداي ەكەنىن جوعارىدا ايتتىم. ءبىراق، باسقا دا زىلتەمىرشىلەرىمىز جامان ەمەس. قۇر قايتپايتىنى انىق. جەڭىل اتلەتتەرىمىزدىڭ ىشىندە ولگا رىپاكوۆا باستاعان ساڭلاقتارىمىز بار. وزگە دە سپورت تۇرلەرىنەن تالانتتار شىعادى دەگەن ۇمىتتەمىن.
- سوناۋ 1980 -جىلى ماسكەۋ وليمپياداسىندا گرەك- ريم كۇرەسىنەن ءوزىڭىز جارق ەتىپ چەمپيون بولىپ، الاش جۇرتىنىڭ ابىرويىن الەمگە تانىتتىڭىز. سودان بەرى دە وتىز التى جىل ءوتتى. وسى ارالىقتا كۇرەس تۇرلەرىنەن ءالى ءبىر قازاق بالاسىن كورە الماي ارمانداپ ءجۇرمىز. ريودا باق سىنايتىن بالۋاندارىمىز تۋرالى ايتپاي كەتۋىڭىز مۇمكىن ەمەس...
- ول زامان وتە قيىن ەدى. قازىرگى ءبىزدىڭ سپورتشىلار قاي جاعىنان الىپ قاراساق تا باقىتتى! مەن كەزىندە 15 رەسپۋبليكانىڭ اتىنان بىرىككەن كوماندا اتىنان باردىم. ال قازىر ءبىزدىڭ ءار سپورتشى تاۋەلسىز قازاق ەلىنىڭ اتىنان، كوك بايراعىن جامىلىپ بارىپ جاتىر. بۇل بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ، ەلدىگىمىزدىڭ ارقاسى. ەندى، وسىنداي باقىتتى ومىردە، جايلى قوعامدا چەمپيونداردىڭ شىقپاۋى مۇمكىن ەمەس. الداعى ۋاقىتتا ونىڭ دا كۋاسى بولامىز دەپ سەنەيىك. ال گرەك- ريمنەن بارا جاتقان ءۇش بالۋانىمىزعا تەك ساتتىلىك تىلەيمىن. نۇرماحان ءىنىمنىڭ (تىنالييەۆ- اۆتور) لوندوندا جولى بولمادى. بابى كەلىسپەگەن شىعار. باعى شاپپاعان بولار. ول كەزدە ءبىر جاعى جاس تا بولدى. مىنە، بيىل وردا بۇزار وتىزعا جاقىنداپ قالدى. جاسى 28 دە. ابدەن تولىستى. كۇش- جىگەرى نىعايدى. ەندى، ريودا بارىن سالىپ، جۇلدەگەرلەر قاتارىنان كورىنەدى دەگەن ۇمىتتەمىن.
- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
اۆتور: كۇنسۇلتان وتارباي