كىرىستەر كوميتەتى جەكە تۇلعانىڭ سالىققا قاتىستى ماڭىزدى-20 سۇراعىنا جاۋاپ بەردى
سالىق تولەۋشىلەر (جەكە تۇلعالار) مۇلىككە، جەر جانە كولىك سالىقتارىن تولەۋگە قاتىستى سۇراقتى ءجيى قويادى. ازاماتتار وزدەرىنىڭ سالىق مىندەتتەمەلەرىن قالاي دۇرىس ورىنداۋ كەرەكتىگىن كوبىنە بىلە بەرمەيدى. وسىعان وراي مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى ەڭ ءجيى قويىلاتىن توپ-20 سۇراقتى ىرىكتەپ الدى جانە ولاردىڭ جاۋاپتارىن جاريالايدى.
1. جەكە تۇلعالاردىڭ مۇلىك سالىعى، جەر سالىعى جانە كولىك قۇرالدارىنا سالىعىنىڭ تولەۋ مەرزىمدەرى قانداي؟
- جەكە تۇلعالار بيۋدجەتكە: جەر سالىعى مەن مۇلىك سالىعىن ەسەپتى جىلدان كەيىنگى جىلدىڭ 1 -قازانىنان كەشىكتىرمەۋ كەرەك؛ كولىك سالىعىن ەسەپتى جىلدىڭ 31 -جەلتوقسانىنان كەشىكتىرمەي تولەيدى.
2. سالىقتى ۋاقىتىلى تولەمەگەنى ءۇشىن ايىپپۇل سانكتسيالارى بولا ما؟
- قولدانىستاعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سالىق كودەكسىندە سالىق مىندەتتەمەسىن ورىنداۋدىڭ مەرزىمى وتكەن ءاربىر كۇن ءۇشىن بەرەسى سوماسىنا ءوسىمپۇل سوماسىن ەسەپتەۋدى قوسپاعاندا، ايىپپۇل سانكتسيالارى بەلگىلەنبەگەن.
3. كولىك سالىعىن قالاي تولەۋ كەرەك؟
- جەكە تۇلعالار سالىق تولەۋدى تۇرعىلىقتى (تىركەلگەن) جەرى بويىنشا جۇرگىزەدى.
4. ەگەر سالىق تولەۋشى تۇرعىلىقتى تىركەلگەن جەرىن اۋىستىرىپ، ماڭعىستاۋ، ال كولىك بۇرىنعىسىنشا الماتى وبلىسىندا تىركەلگەن بولسا، وندا جەكە تۇلعالار كولىك قۇرالدارىنا سالىناتىن سالىقتى قايدا تولەيدى؟
- سالىقتى تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا بيۋدجەتكە تولەۋى قاجەت، دەرەكتەمەلەرىن تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسىنا نە 1414 تەلەفونى ارقىلى بايلانىس ورتالىعىنا حابارلاسىپ الۋعا بولادى.
5. اۆتوكولىك جول- كولىك اپاتىنان كەيىن بۇزىلىپ، پايدالانىلماي تۇر، وسى كولىك قۇرالى ءۇشىن سالىقتى تولەۋ كەرەك پە؟
- ءيا، اۆتوموبيل جول پوليتسياسى باسقارماسىنىڭ ورگاندارىندا كولىك تىركەۋ ەسەبىندە تۇرعان بولسا تولەۋى كەرەك. وسىنداي كولىك قۇرالى بويىنشا سالىق مىندەتتەمەسىن ورىنداۋدى توقتاتۋ ءۇشىن ونى تىركەۋ ەسەبىنەن شىعارۋ قاجەت.
6. كولىك قۇرالدارىنا سالىق تولەۋ كەزىندە ءوز اتىما قاتە تولەپ قويدىم، ال اۆتوكولىك جۇبايىمنىڭ اتىنا تىركەلگەن. ەندى بۇل تولەمدى ايەلىمنىڭ اتىنا قالاي ەسەپتەسەم ەكەن؟
- سالىق كودەكسىنىڭ 101-بابى 5-تارماعىنا سايكەس سالىقتىڭ، بيۋدجەتكە تولەنەتىن تولەمنىڭ، ءوسىمپۇلدىڭ ارتىق تولەنگەن (ءوندىرىپ الىنعان) سوماسى باسقا سالىق تولەۋشىنىڭ سالىقتىق بەرەشەگىن وتەۋ ەسەبىنە ەسەپتەۋگە جاتپايدى. بۇل ادام سوماسىن قايتارۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرە الادى.
7. ەگەر مەن اۆتوكولىكتى سەنىمحات بويىنشا ساتىپ جىبەرسەم، سالىقتار كىمگە ەسەپتەلەدى: ماعان با الدە اۆتوكولىكتىڭ ناقتى پايدالانۋشىسىنا ما؟
- ءسىزدىڭ مەنشىك قۇقىعىڭىز ەكى جاقتى مامىلە جاسالعان جانە ۋاكىلەتتى ورگاندا تىركەلگەن نەگىزدە عانا توقتاتىلادى، ءاۆتوموبيلدى باسقا تاسىلدەرمەن ساتۋ (سەنىمحات بويىنشا نە ساقتاندىرۋ بويىنشا) مەنشىك قۇقىعىن توقتاتپايدى.
تيىسىنشە، سالىقتار رەسمي تۇردە ۋاكىلەتتى ورگاندا تىركەلگەن اۆتوكولىكتىڭ مەنشىك يەسىنە ەسەپتەلەدى. بۇل رەتتە سەنىمحات بويىنشا كولىك قۇرالىن بەرۋ ازاماتتىق كودەكسىنىڭ نورمالارىنا سايكەس مۇلىكتى يەلىكتەن ايىرۋ مەن مەنشىك قۇقىعىن بەرۋ بولىپ تابىلمايدى، تەك مەنشىك يەسىنىڭ اتىنان ونى باسقارۋعا نەمەسە مۇددەلەرىن بىلدىرۋگە عانا قۇقىق بەرەدى.
8. ەگەر اۆتوموبيل بيىل تامىز ايىندا ساتىپ الىنعان بولسا، جەكە تۇلعادان كولىك قۇرالى سالىعىن تولەۋ قانداي مولشەردە جۇرگىزىلەدى؟
- كولىك قۇرالى سالىعىنىڭ سوماسى مەنشىك قۇقىعى الىنعان ايدىڭ 1 -كۇنىنەن باستاپ سالىق كەزەڭىنىڭ سوڭىنا دەيىنگى كەزەڭ ءۇشىن ەسەپتەلەدى. تيىسىنشە، ءسىزدىڭ جاعدايىڭىزدا كولىك سالىعىن بەس اي ءۇشىن: تامىزدان جەلتوقسانعا دەيىن تولەۋ قاجەت.
9. كولىك قۇرالدارىنىڭ تىركەمەلەرى كولىك سالىعىن سالۋ وبەكتىسى بولىپ تابىلادى ما؟
- كولىك قۇرالدارىنىڭ تىركەمەلەرى كولىك قۇرالى سالىعىن سالۋ وبەكتىسى بولىپ تابىلمايدى.
10. جەكە تۇلعا قالاي جانە قاي جەردە ءوز بەتىنشە كولىك سالىعىن ەسەپتەۋ الادى؟
- كولىك قۇرالى سالىعىن ەسەپتەۋدى سالىق تولەۋشىلەر ءوز بەتىنشە مىناداي سەرۆيستەرگە ءوتىپ: «ەلەكتروندىق سەرۆيستەر» - «كالكۋلياتور» - «كولىك سالىعىن ەسەپتەۋ» دەگەن پاراقشالاردان نەمەسە مىنا سىلتەمەدە ەسەپتەي الادى. اۆتوماتتى ەسەپتەۋدى جۇرگىزۋ ءۇشىن اشىق جولداردى تولتىرىڭىزدار.
11. جەر سالىعىن جانە مۇلىك سالىعىن ايقىنداۋ ءۇشىن سالىق بازاسى قانداي؟
- جەر سالىعىن ايقىنداۋ ءۇشىن جەر ۋچاسكەسىنىڭ جانە (نەمەسە) جەر ۇلەسىنىڭ الاڭى، ال مۇلىك سالىعى بويىنشا - مۇلىكتى باعالاۋ قۇنى سالىقتىق بازا بولىپ تابىلادى.
12. جەر ۋچاسكەسىنە ارنالعان سايكەستەندىرۋ قۇجاتتارى بولماعان جاعدايدا پايدالانۋشىنى جەر سالىعىن تولەۋشى رەتىندە تانۋ ءۇشىن نەگىز بولىپ تابىلاتىن نە؟
- جەر ۋچاسكەسىنە ارنالعان سايكەستەندىرۋ قۇجاتتارى بولماعان جاعدايدا پايدالانۋشىنى جەر ۋچاسكەسىنە قاتىستى جەر سالىعىن تولەۋشى رەتىندە تانۋ ءۇشىن:
1) جەر ۋچاسكەسى مەملەكەتتىك مەنشىكتەن بەرىلگەن كەزدە - مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جەر ۋچاسكەسىن بەرۋ تۋرالى اكتىلەرى؛
2) قالعان جاعدايلاردا - ازاماتتىق-قۇقىقتىق مامىلە نەگىزىندە نەمەسە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا كوزدەلگەن وزگە دە نەگىزدەردە وسىنداي ۋچاسكەنى ءىس جۇزىندە يەلەنۋ جانە پايدالانۋ نەگىز بولىپ تابىلادى (س ك 499-ب.3-ت.).
13. جەكە تۇلعادان مۇلىك سالىعىن ەسەپتەۋدىڭ سالىق بازاسى؟
- «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسى ەسەپتى جىلدان كەيىنگى ءاربىر جىلدىڭ 1 -قاڭتارىنداعى جاعداي بويىنشا ايقىندايتىن سالىق سالۋ وبەكتىلەرىنىڭ قۇنى جەكە تۇلعالار ءۇشىن تۇرعىن جايلار، ساياجاي قۇرىلىستارى، گاراجدار بويىنشا سالىقتىق بازا بولىپ تابىلادى (سالىق كودەكسىنىڭ 529-ب.1-ت.).
14. اۋىل شارۋاشىلىق ماقساتىنداعى پايدالانىلمايتىن جەرلەر بويىنشا جەر سالىعىنىڭ بازالىق مولشەرلەمەلەرىن تۇزەتۋ قاي جاعدايدا جۇرگىزىلەدى؟
- جەرگىلىكتى وكىلەتتى ورگانداردىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر زاڭناماسىنا سايكەس پايدالانىلمايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرگە بازالىق جەر سالىعىنىڭ مولشەرلەمەسىن ون ەسەدەن اسىرماي ارتتىرۋعا قۇقىعى بار (سك 509-ب. 4-ت.).
15. 2015 -جىلى قوزعالتقىش كولەمى 4700 تەكشە س م بولاتىن 2010 -جىلعى Lexus ماركالى اۆتوماشينانى ساتىپ الدى دا، اناسىنىڭ اتىنا راسىمدەدى، اناسى «التىن القا» وردەنىن يەلەنگەن، ول كولىك سالىعىن تولەۋدەن بوساتىلادى ما؟
- سالىق كودەكسىنە سايكەس قوزعالتقىش كولەمى 4000 تەكشە س م-دا اساتىن جانە ۋاكىلەتتى ورگاندا 2013 -جىلعى 31 -جەلتوقساننان كەيىن قايتا رەسىمدەلگەن اۆتوموبيلدەر كولىك سالىعىن تولەۋدەن بوساتىلمايدى، سوندىقتان اتالعان نورما كورسەتىلگەن ادامدارعا قولدانىلمايدى.
16. مەن 2-توپتاعى مۇگەدەكپىن، مەن كولىك سالىعىنان بوساتىلامىن با؟
- ءيا، ءسىز 2013 -جىلعى 31-جەلتوقساننان كەيىن كولىك قۇرالىنىڭ مەنشىك يەسىنىڭ اۋىسۋىنا بايلانىستى ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگانداردا تىركەلگەن، قوزعالتقىش كولەمى 4000 تەكشە سانتيمەتردەن اساتىن جەڭىل اۆتوموبيلدەن باسقا، سالىق سالۋ وبەكتىسى بولىپ تابىلاتىن ءبىر اۆتوكولىك قۇرالى بويىنشا - مەنشىگىڭىزدەگى موتوكولياسكا جانە اۆتوموبيل بويىنشا جەڭىلدىكتى پايدالانا الاسىز.
17. جەكە تۇلعا-مۇگەدەك ءۇشىن مۇلىك سالىعىن جانە جەر سالىعىن ەسەپتەۋ كەزىندە قانداي سالىق جەڭىلدىكتەرى كوزدەلگەن؟
- مۇگەدەكتەر مەنشىك قۇقىعىنداعى بارلىق سالىق سالۋ وبەكتىلەرىنىڭ جالپى قۇنىنىڭ 1500 ەسەلەنگەن مولشەردەگى ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشى شەگىندە مۇلىك سالىعىن تولەۋشى بولىپ تابىلمايدى.
مۇگەدەكتەر مىنالار بويىنشا:
تۇرعىن-ءۇي قورى، ونىڭ ىشىندە، ونىڭ جانىنداعى قۇرىلىستار مەن عيماراتتار الىپ جاتقان جەر ۋچاسكەلەرى؛
ءۇي ماڭىنداعى جەر ۋچاسكەلەرى؛
قۇرىلىس الىپ جاتقان جەردى قوسا العاندا، جەكە (قوسالقى) ءۇي شارۋاشىلىعىن جۇرگىزۋ، باعباندىق جانە ساياجاي قۇرىلىسى ءۇشىن بەرىلگەن جەر ۋچاسكەلەرى؛
گاراجدار ورنالاسقان جەر ۋچاسكەلەرى بويىنشا جەر سالىعىن تولەۋشى بولىپ تابىلمايدى.
18. جەكە تۇلالاردىڭ جەرگىلىكتى سالىق بويىنشا بەرەشەگىن قالاي تەكسەرۋگە بولادى؟
- سالىق بەرەشەگىن، ونىڭ ىشىندە كولىك قۇرالىنا سالىعى بويىنشا بەرەشەكتىڭ بار جوعىن مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ سايتىندا «ەلەكتروندى قىزمەت» - «سالىقتىق بەرەشەكتىڭ جوق (بار) ەكەنى تۋرالى مالىمەت» بولىمىندە جسن ەنگىزۋ ارقىلى، سونداي-اق «ەلەكتروندى ۇكىمەت» پورتالىندا نە جەرگىلىكتى جەرى بويىنشا م ك ب تەكسەرۋگە بولادى.
19. مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگانى مۇلىك جانە كولىك قۇرالى بويىنشا دەرەكتەر قورىن وزەكتەندىرۋ ءۇشىن قانداي ءىس- شارالار جۇرگىزۋدە؟
- قازىرگى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگاندارى ۋاكىلەتتى ورگاندارمەن دەرەكتەر قورىن وزەكتەندىرۋدى جۇرگىزۋدە. مەنشىك يەلەرى تۋرالى مالىمەتتەر ناقتىلانۋدا، سونداي-اق وسىنداي مالىمەتتەرگە تالداۋ جاسالۋدا. ق ر ءى ءى م، ق ر ءا م، ق ر ا ش م كۋزر، «ازاماتارعا ارنالعان ۇكىمەت» ك ە ا ق اقپاراتتىق جۇيەلەرىمەن ءوزارا ونلاين ءىس- قيمىل 2019 -جىلعى 4-توقسانعا جوسپارلانۋدا. بۇل شارا سالىق تولەۋشىلەردەن كەلىپ تۇسەتىن وتىنىشتەردى قىسقارۋعا، سونداي-اق سالىق سوماسىن دۇرىس ەسەپتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
20. سالىق راقىمشىلىعى جەكە تۇلعالاردىڭ مۇلىك سالىعى، جەر جانە كولىك سالىعى بويىنشا بەرەشەكتەرىنە اسەر ەتەدى مە؟
- ءيا، تاراتىلادى. بۇل رەتتە الدىڭعى كەزەڭ ىشىندە جەكە تۇلعادا قالىپتاسقان سالىق مىندەتتەمەلەرى بويىنشا 2019 -جىلعى 31 -جەلتوقسانعا (قوسا العاندا) دەيىنگى مەرزىمدە قارىزدىڭ نەگىزگى سوماسىن تولەگەن جاعدايدا ايىپپۇلدار مەن ءوسىمپۇلدار سوماسى راقىمشىلىققا جاتادى.