سايلاۋ-2015: كانديدات ءا. قۇسايىنوۆ شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جۇرتشىلىعىمەن كەزدەستى
ق ر پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات كەزدەسۋ قاتىسۋشىلارىنا ءوز سايلاۋالدى تۇعىرناماسىن تانىستىرىپ، ونىڭ نەگىزگى باعىتى - ەكولوگيا جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى جايىندا بايانداپ بەردى.
«سوڭعى ءجۇزجىلدىقتا ونەركاسىپتىك ءوندىرىستىڭ وسۋىمەن تابيعي ورتا لاستانىپ، شيكىزات قورىنىڭ تاپشىلىعى سىندى ماسەلەلەر تۋىنداۋدا. قازىر ادام وزىنە تانىس ءارى قولجەتىمدى بارلىق رەسۋرستاردى يگەرىپ، ۇيرەنىپ الدى. ⅩⅩ عاسىردا يگەرىلگەن پايدالى قازبالاردىڭ كولەمى بۇدان بۇرىنعى جالپى وركەنيەت تاريحىنداعى ءوندىرىس كولەمنەن اسىپ تۇسەدى»، - دەدى ءا. قۇسايىنوۆ.
بۇدان ءارى ق ر پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ادامزاتتىڭ جاعىمسىز قىزمەتىنىڭ سالدارىن مىسالعا كەلتىردى.
ماسەلەن، حالىق سانىمەن سالىستىرعاندا، ەنەرگيا تۇتىنۋ - 3 ەسەگە، مينەرالدىق رەسۋرستاردى يگەرۋ 2 ەسەگە ارتىپ وتىر. تاۋ-كەن ونەركاسىبى جىل سايىن ادام باسىنا شاققاندا 40 توننادان اسا ءونىم وندىرەدى. كومىر ءوندىرۋ كەزىندە جىل سايىن 1 ميلليارد شارشى مەترگە جۋىق قاجەتسىز تاۋ جىنىستارى قوپارىلادى.
50 جىلدا عالامشارداعى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار تۇرلەرى ءۇش ەسەگە كەمىگەن. ەۋروپانىڭ وزىندە ولاردىڭ 17 مىڭ ءتۇرى جويىلىپ كەتتى. جالپى، جەر شارىندا جىل سايىن جان-جانۋارلاردىڭ 30 مىڭعا جۋىق ءتۇرى جويىلادى. جەرورتا تەڭىزىندەگى فلورا مەن فاۋنا ءۇش ەسەگە ازايدى. سوڭعى 45 جىلدا جابايى اڭدار مەن وسىمدىكتەر سانى %-30 عا كەميدى. جىل سايىن ادام بالاسى جانۋارلاردىڭ %1 ىن جويىپ وتىر.
وسىنداي قاناعاتسىز ارەكەتىنىڭ كەسىرى اينالىپ كەلگەندە ادامنىڭ وزىنە ۇلكەن سوققى بولىپ تيۋدە. سونداي-اق الەم مۇحيتتارىنا، كليماتقا، جانۋارلار مەن وسىمدىك الەمىنە ۇلكەن قاۋىپ ءتوندىردى.
كانديداتتىڭ ايتۋىنشا، ءقازىردىڭ وزىندە قورشاعان ورتانىڭ پايدالى ەكولوگيالىق قاسيەتتەرى ۇلكەن وزگەرىسكە ۇشىراپ، الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ تۇتاستىعى مەن وركەنيەتتىڭ دامۋىنا قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر.
«ادام تابيعات پەن ءوزىن قۇتقارۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەتتىگىن قازىردەن ويلاستىرعانى دۇرىس. اسىرەسە، جويىلىپ كەتۋگە جاقىن تۇرعان جانۋارلار مەن وسىمدىكتەردى قورعاۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. ولاردىڭ ازايۋىنا سەبەپ بولىپ وتىرعان ازىق- تۇلىكتەن باس تارتۋ قاجەت. وسى ورايدا ەكولوگيالىق ءبىلىمدى كەڭەيتىپ، دامىتۋ ماڭىزدى. بۇگىندە ەكولوگيانى ءوز ءۇيىمىز تۋرالى عىلىم رەتىندە قابىلداپ، سەزىنۋىمىز كەرەك. ياعني، بيوسفەرا، ونىڭ دامۋ ەرەكشەلىگى مەن بۇل پروتسەستەگى ادامنىڭ ءرولىن جاقسى تۇسىنگەنىمىز ءجون. وسى جەردە ەكولوگيا سالاسىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەردى كوبەيتۋ قاجەتتىگى تۋىندايدى»، - دەدى كانديدات.
ونىڭ پىكىرىنشە، جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەپتەرىندە ەكولوگيا جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك نەگىزدەرى بويىنشا مىندەتتى ءپان ەنگىزۋ ماڭىزدى.
تابيعي رەسۋرستاردى تۇتىنۋ كولەمىن ازايتۋ قاجەت، سەبەبى، ەرتەلى- كەش ونىڭ قورى تاۋسىلىپ قالۋى مۇمكىن. بار كۇشىمىزدى جاھاندىق جىلىنۋ كولەمىن ازايتۋعا جۇمسايىق. ول ءۇشىن اتموسفەراعا زياندى قالدىقتار تاستاۋدى دوعارۋ كەرەك.
«سونىمەن قاتار بارشاڭىزدى ەنەرگيا مەن سۋ رەسۋرستارىن ءتيىمدى تۇتىنۋعا شاقىرامىن»، - دەدى كانديدات.
«جەر شارىنىڭ p ىن سۋ الىپ جاتىر. الايدا اۋىزسۋدىڭ كولەمى شەكتەۋلى. سەبەبى، اينالانى قورشاعان سۋلاردىڭ � ى تەڭىزدەر مەن مۇحيتتارعا تيەسىلى. قالعان %3 ى مۇزدىقتاردىڭ قۇرامىندا نەمەسە جەتى قابات جەر استىندا جاتىر.
سونداي-اق ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىنە نازار اۋدارتقىم كەلەدى. ادامنىڭ بارلىق شارۋاشىلىق قىزمەتى قورشاعان ورتاعا زيانىن تيگىزبەيتىندەي جۇرگىزىلۋى كەرەك.
قاۋىپتى وندىرىسپەن اينالىساتىن بارلىق ۇيىمدار ءوز جۇمىسشىلارىنىڭ، نىساندارى مەن قورشاعان ورتانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە جاۋاپتى. بارلىق كاسىپورىندار ءوز جۇمىستارىن قورشاعان ورتاعا اسەرى مەيىلىنشە از بولاتىنداي ەتىپ جۇرگىزۋلەرى كەرەك»، - دەپ قورىتتى ءسوزىن ءابىلعازى قۇسايىنوۆ.