سايلاۋ-2015: پرەزيدەنتتىككە كانديدات ءا. قۇسايىنوۆ الماتىدا «بەلكاميت» ج ش س كاسىپورنى مەن 7№ بالالار ەمحاناسىنىڭ ۇجىمدارىمەن كەزدەستى
ءابىلعازى قۇسايىنوۆ كەزدەسۋلەرگە قاتىسۋشىلاردى ءوزىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىمەن تانىستىردى، ولاردىڭ وزەكتىسى - ەكولوگيا ماسەلەلەرى.
ءا. قۇسايىنوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە ادامزاتتىڭ ەڭ وزەكتى پروبلەمالارى - جەردەگى كليماتتىڭ وزگەرۋى، اۋە الابىنىڭ لاستانۋى، وزون قاباتىنىڭ بۇزىلۋى، تۇششى سۋ قورىنىڭ ازايۋى جانە الەمدىك مۇحيت سۋلارىنىڭ جانە جەردىڭ لاستانۋى، توپىراق قاباتىنىڭ بۇزىلۋى، بيولوگيالىق ءارالۋاندىقتىڭ ازايىپ بارا جاتۋى جانە باسقالارى.
بۇل پروبەملاردى كەشىكتىرمەي شەشۋ - ادام بالاسىنىڭ باستى مىندەتى، بۇل ونىڭ ودان ءارى ءومىر ءسۇرۋىنىڭ جانە ويداعىداي دامۋىنىڭ كەپىلى.
ءا. قۇسايىنوۆ ⅩⅩعاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسى مەن ХХІعاسىردىڭ باسى - بۇل بۇرىن-سوڭدى بولىپ كورمەگەن ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ قارقىندى دامۋ كەزى بولعانىن اتاپ ءوتتى. الايدا ەكونوميكانىڭ بۋىرقانىپ ءوسۋى كوپ جاعدايدا قورشاعان تابيعي ورتانىڭ مۇمكىندىكتەرى ءتيىستى ەسەپكە الىنباي، وعان شارۋاشىلىق جۇكتەمەسىنىڭ شامادان تىس بولۋىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. سونىڭ ناتيجەسىندە قورشاعان تابيعي ورتا ازىپ-توزىپ بارا جاتىر.
تابيعات پايدالانۋدى ۇقىپسىز جۇرگىزۋ، تابيعي ورتانىڭ قالدىقتارمەن لاستانۋى، گەنوقوردىڭ جانە بيولوگيالىق ءارالۋاندىقتىڭ ازايۋى قورشاعان تابيعي ورتانىڭ جانە ادام ءومىر سۇرەتىن ورتانىڭ ازىپ-توزۋىنا اكەپ سوعادى.
تابيعاتتى ۇقىپسىز پايدالانۋ سالدارىنان قورشاعان تابيعي ورتانىڭ ازىپ-توزۋىنا مىسال رەتىندە ءا. قۇسايىنوۆ جەر رەسۋرستارىنىڭ جۇتاۋىن كەلتىردى.
توپىراق قاباتىنىڭ ناشارلاۋى ۇدەرىستەرى سالدارىنان جىل سايىن 7 ميلليون گەكتارعا جۋىق قۇنارلى جەر الەمدىك اۋىل شارۋاشىلىعى اينالىمىنان شىعىپ قالۋدا. بۇل ۇدەرىستىڭ باستى سەبەپتەرى - قالا سالۋدىڭ ءوسۋى، سۋ جانە جەل ەروزياسى، سونداي-اق حيميالىق (اۋىر مەتالدارمەن، حيميالىق قوسىلىستارمەن لاستانۋى) جانە فيزيكالىق (كەن، قۇرىلىس جانە باسقا جۇمىستاردىڭ اسەرىنەن توپىراق قاباتىنىڭ بۇزىلۋى) ازىپ-توزۋى.
ءا. قۇسايىنوۆتىڭ پىكىرىنشە، اتموسفەرانىڭ شاڭ ءتارىزدى جانە گاز سەكىلدى قالدىقتارمەن لاستانۋى، مينەرالدىق وتىننىڭ جانە بيوماسسانىڭ جانۋىمەن، سونداي-اق كەن، قۇرىلىس جانە باسقا دا جەرمەن جۇمىستارمەن تىكەلەي بايلانىستى شىعارىندىلار ۇلكەن الاڭداۋشىلىق تۋعىزۋدا.
قورشاعان ورتا پروبلەمالارى قىرلارىنىڭ ءبىرى رەتىندە ءا. قۇسايىنوۆ بيولوگيالىق ءارالۋاندىقتىڭ ازايىپ بارا جاتقانىن اتادى.
جەردىڭ بيولوگيالىق ءارالۋاندىعى 10-20 ميلليون ءتۇر شاماسىندا بولادى دەپ باعالانۋدا. بۇل سالاعا كەلتىرىلگەن زالال ەلەۋلى بولىپ وتىر. ⅩⅩعاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا گەنوقوردىڭ قىسقارۋ ۇدەرىسى شۇعىل جەدەلدەدى جانە قازىرگى وسى ءۇردىس ХХІ عاسىردا دا ساقتالاتىن بولسا، ءبىزدىڭ عالامشارداعى قازىر ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بيولوگيالىق تۇرلەردىڭ بەستەن ءبىرى مۇلدەم قۇرىپ كەتۋى مۇمكىن.
ءا. قۇسايىنوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇگىندە ادام تۇتاستاي العاندا عالامشاردىڭ ەكولوگيالىق دامۋىن باسقارۋ فۋنكتسياسىن وزىنە الۋعا قابىلەتتى.
ەكولوگيالىق تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋعا العاشقى قادام جاساۋ ءۇشىن ءا. قۇسايىنوۆ جەر ساعاتى اكسياسىنا قاتىسۋدى ۇسىندى. جەر ساعاتى اكسياسى جىل سايىن 28- ناۋرىزدا وتكىزىلەدى جانە وندا ءبىر ساعاتقا بۇكىل عالامشارداعى بولەك ەلەكتر كوزدەرى سوندىرىلەدى. «بۇل وراسان زور ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇنەمدەۋگە، تابيعاتتى ادامنىڭ شارۋاشىلىق قىزمەتىنىڭ زياندى ارەكەتىنەن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىزدىڭ كوماندا بۇل اكسياعا قوسىلۋعا ءازىر»، - دەپ اتاپ ءوتتى ءا. قۇسايىنوۆ.
سونداي-اق «بەلكاميت» ج ش س جانە ەمحانا ەڭبەك ۇجىمدارىمەن كەزدەسۋدە ءا. قۇسايىنوۆتىڭ رەسپۋبليكالىق سايلاۋالدى شتابىنىڭ جەتەكشىسى رۇستەم جولامان ءسوز سويلەدى.
ر. جولامان رەسپۋبليكالىق شتاب قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ تۋرالى اڭگىمەلەدى، تاياۋداعى كەزەڭگە ارنالعان جوسپارىن تانىستىردى.
ر. جولاماننىڭ ايتۋىنشا، ق ر پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ءا. قۇسايىنوۆ كەلەسى ساپارىن قوستاناي قالاسىندا وتكىزبەك.
ول سونداي-اق كانديداتتىڭ جوسپارىندا قازاقستاننىڭ ءبىرقاتار وڭىرلەرىندە بولۋ، سايلاۋشىلارمەن كەزدەسۋ جانە ولارعا ءوزىنىڭ سايلاۋالدى تۇعىرناماسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىن جەتكىزۋ كوزدەلىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. ق ر پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ءا. قۇسايىنوۆ ادام ءومىرىنىڭ ەڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى - ەكولوگيانى جانە عالامشارداعى بيولوگيالىق ارتۇرلىلىكتى ساقتاۋ ماسەلەسىنە جۇرتشىلىقتىڭ نازار اۋدارۋعا نيەتتى.