قازاقستاندا 1- قىركۇيەكتەن باستاپ نە وزگەرەدى
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جولداۋى
1- قىركۇيەك كۇنى ساعات 11:00 دە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى تىكەلەي ەفيردەن كورسەتىلەدى. پرەزيدەنت پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ءسوز سويلەيدى. جولداۋدىڭ باستى بولىگى ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا، جالپى ەكونوميكالىق مودەلدى وزگەرتۋگە باعىتتالماق. بۇعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى جاڭا جولداۋدا ەكونوميكانىڭ قاي باعىتتارىنا باسا نازار اۋدارۋى كەرەك دەگەن ساۋالعا ءبىرقاتار ساراپشى جاۋاپ بەرگەن ەدى.
جالاقى، جاردەماقى شاكىرتاقى شاكىرتاقى كولەمى ارتادى
بالاباقشا تاربيەشىلەرىنىڭ جالاقىسى 30 پايىزعا وسەدى
بيىلعى 1- قىركۇيەكتەن باستاپ بالاباقشا پەداگوگتەرىنىڭ جالاقىسى 30 پايىزعا دەيىن وسەدى. تاربيەشىلەردىڭ جالاقىسى سوڭعى 4 جىلدا كەزەڭ-كەزەڭىمەن 2,5 ەسەگە دەيىن ارتقان. ەندى جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ 98 مىڭ پەداگوگتىڭ ەڭبەكاقىسى تاعى كوتەرىلەدى. سونىمەن بىرگە بيىل 20 مىڭنان اسا تاربيەشى بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرسىنان وتەتىن بولادى.
دارىگەرلەر مەن ورتا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى ارتادى
سونىمەن بىرگە دارىگەرلەر مەن ورتا مەديتسينالىق پەرسونالدىڭ جالاقىسى تاعى دا وسەتىن بولادى.
ەسكە سالساق، بيىل ۇكىمەت قاۋلىسىمەن مەملەكەتتىك مەديتسينالىق ۇيىمداردا ەڭبەك ەتەتىن دارىگەرلەردىڭ جالاقىسىن - 30 پايىز، ال ورتا پەرسونالدىڭ ايلىعىن 20 پايىزعا ارتتىرۋ شەشىمى قابىلداندى. وعان ساي، ەڭبەكاقى تولەۋ كوەففيتسيەنتتەرى بەكىتىلدى. الايدا، مينيسترلىك دەرەگىنشە، كوتەرىلگەن كوەففيتسيەنتتەردىڭ ءوزى 30 پايىز جانە 20 پايىز ءوسىمدى قامتاماسىز ەتە المايدى.
سوندىقتان دا ەڭبەكاقى الاتىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى مەن سالالىق كەلىسىم بويىنشا جالاقى الاتىن ت م ك ك ك جانە م ءا م س شەڭبەرىندە قارجىلاندىرىلاتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ سۋبەكتىلەرىنىڭ قىزمەتكەرلەرى اراسىندا ەڭبەكاقى تولەۋدە الشاقتىق ورىن الىپ وتىر. وسى الشاقتىقتى جويۋ جانە قىزمەتكەرلەر اراسىندا رەزونانس تۋعىزباۋ ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى 2023-جىلعا بەلگىلەنگەن تۇزەتۋ كوەففيتسيەنتتەرىن دارىگەرلەرگە 2,73 ورنىنا 3,42 مولشەرىندە، ورتا مەديتسينالىق پەرسونالعا 2,05 ورنىنا 2,34 مولشەرىندە ارتتىرۋ ۇسىنىلعان.
وزگەرگەن كوەففيتسيەنت نەگىزىندە جالاقى تولەۋ 1- قىركۇيەكتەن باستالادى. ياعني، سول ۋاقىتتان دارىگەرلەر مەن ورتا مەديتسينالىق پەرسونالدىڭ ايلىعى وسەدى.
ستۋدەنتتەردىڭ شاكىرتاقىسى وسەدى
بۇدان بولەك بيىلعى 1- قىركۇيەكتەن باستاپ اي سايىنعى مەملەكەتتىك شاكىرتاقى مولشەرى وسەدى. اتاپ ايتقاندا، باكالاۆريات ستۋدەنتتەرىنىڭ شاكىرتاقىسى 20 پايىزعا، ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ شاكىرتاقىسى 15 پايىزعا، ت ج ك ب ستۋدەنتتەرىنىڭ شاكىرتاقىسى 50 پايىزعا ارتادى.
شاكىرتاقى مولشەرى:
- دوكتورانتتار - 217500 تەڭگە؛
«دەنساۋلىق ساقتاۋ» باعىتى بويىنشا دوكتورانتتار - 217500 تەڭگە؛
- دايارلاۋدىڭ «دەنساۋلىق ساقتاۋ» باعىتى بويىنشا رەزيدەنت-دارىگەرلەر جانە ماگيسترانتتار - 111579 تەڭگە؛
- ماگيسترانتتار - 97024 تەڭگە؛
- ينتەرندەر - 75890 تەڭگە؛
- جوعارى ءبىلىمنىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىراتىن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا دايارلاۋدىڭ پەداگوگيكالىق جانە «دەنساۋلىق ساقتاۋ» باعىتتارى بويىنشا ءبىلىم الاتىن ستۋدەنتتەر - 67200 تەڭگە؛
- دايارلاۋدىڭ پەداگوگيكالىق باعىتتارى جانە «دەنساۋلىق ساقتاۋ» باعىتى بويىنشا ءبىلىم الاتىن ستۋدەنتتەردى قوسپاعاندا، جوعارى ءبىلىمنىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىراتىن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا ءبىلىم الاتىن ستۋدەنتتەر - 41898 تەڭگە؛
- تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىمنىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىراتىن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا جۇمىسشى بىلىكتىلىكتەرى بويىنشا وقيتىن ستۋدەنتتەر - 32681 تەڭگە؛
- تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك (ورتا بۋىن ماماندارىن دايارلاۋدى كوزدەيتىن)، ورتا بىلىمنەن كەيىنگى ءبىلىمنىڭ وقۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىراتىن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقيتىن ستۋدەنتتەر - 31422 تەڭگە.
ءبىلىم سالاسىندا نە وزگەرەدى؟
«ءبىلىم تۋرالى» زاڭنىڭ جاڭا رەداكسياسى كۇشىنە ەنەدى
بيىلعى 1- قىركۇيەكتەن باستاپ جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ بارلىق ستۋدەنتىن جاتاقحانامەن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيتىن «ءبىلىم تۋرالى» زاڭنىڭ جاڭا رەداكسياسى كۇشىنە ەنەدى. سوعان سايكەس، احۋالدىق جانە داعدارىس ورتالىقتارىنىڭ مىندەتى ستۋدەنتتەرگە باسپانا تابۋدا قاجەتتى كومەك كورسەتۋ بولىپ وتىر. سونىمەن قاتار ءاربىر ۋنيۆەرسيتەتتە ستۋدەنتتەردى جاتاقحانامەن قامتۋدىڭ جانە جاتاقحاناعا ورنالاستىرۋدىڭ بەكىتىلگەن الگوريتمى بار. بۇل الگوريتم تۋرالى تولىق اقپارات ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ رەسمي سايتتارى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەرىندە بەرىلگەن.
بۇعان ءار ۋنيۆەرسيتەتتىڭ رەكتورى تىكەلەي جاۋاپتى بولماق. مينيسترلىك ۋنيۆەرسيتەتتەر ءوز مىندەتتەرىن ورىنداماعان جاعدايدا، ولارعا قاتىستى ءتيىستى شارا قابىلدايتىن بولادى.
شەت ءتىلى ءۇشىنشى سىنىپتان باستاپ وقىتىلادى
ى. التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، 2023-2024 وقۋ جىلىندا تىلدەردى وقىتۋدى كەزەڭ-كەزەڭىمەن ەنگىزۋ ماقساتىندا قازاق تىلىندە وقىتاتىن 1-سىنىپتا «الىپپە/انا ءتىلى» پاندەرى وقىتىلسا، «ورىس ءتىلى» ءپانى 2-سىنىپتان باستاپ وقىتىلادى.
ال ورىس تىلىندە ءبىلىم الاتىن سىنىپتاردا 1-سىنىپ وقۋشىلارى «قازاق ءتىلى» جانە «بۋكۆار» پاندەرىن وقيدى.
بۇدان بىلاي «شەت ءتىلى» ءپانى 1-2-سىنىپتاردا ەمەس، 3-سىنىپتان باستاپ وقىتىلادى.
اتا-انالاردى پەداگوگيكالىق قولداۋ ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى
1- قىركۇيەكتە اتا-انالاردى پەداگوگيكالىق قولداۋ ورتالىعى جۇمىسىن باستايدى. ونىڭ باستى ماقاساتى - بالالاردى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدە وتباسى مەن مەكتەپتىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلى بويىنشا جۇمىستى كۇشەيتۋ جانە اتا-انالاردىڭ ءپوزيتيۆتى مادەنيەتىن دامىتۋ.
«ءبىز تاربيە جۇمىسىنىڭ ءرولىن كۇشەيتۋگە كوپ كوڭىل بولەمىز. سوندىقتان، بۇل جۇمىستا ءبىز ءۇشىن اتا- انالاردىڭ قولداۋى وتە ماڭىزدى. وسىعان بايلانىستى بيىل 1- قىركۇيەكتەن باستاپ بارلىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا اتا-انالاردى پەداگوگيكالىق قولداۋ ورتالىعى جۇمىسىن باستايدى»، - دەپ اتاپ وتكەن ەدى مينيستر عاني بەيسەنبايەۆ ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسىندە.
سونىمەن بىرگە 1- قىركۇيەكتەن باستاپ 2023-2025-جىلدارعا ارنالعان ءبىرتۇتاس تاربيە باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ باستالادى.
1-4- سىنىپتارعا تەگىن تاماق بەرىلەدى
سونىمەن قاتار بيىل 1-4- سىنىپ وقۋشىلارى تەگىن تاماقپەن تولىق قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى. سونىمەن بىرگە بارلىق وقۋ ورنى دابىل تۇيمەلەرىمەن، ليتسەنزياسى بار كۇزەتشىلەرمەن، تۋرنيكەتتەرمەن جانە جەدەل باسقارۋ ورتالىقتارىنا قوسىلعان بەينەباقىلاۋ جۇيەلەرىمەن جابدىقتالماق.
ءۇي جانۋارلارى ەسەپكە الىناتىن بولادى
ءۇي جانۋارلارىن ەسەپكە الۋ ەرەجەلەرى 2023-جىلدىڭ 1- قىركۇيەگىنەن باستاپ كۇشىنە ەنەدى. ونىڭ نەگىزىندە يتتەر مەن مىسىقتاردى مىندەتتى ەسەپكە الۋ كوزدەلگەن.
زاڭنىڭ 11-بابىنىڭ 2-تارماعىنا سايكەس، ءۇي جانۋارلارىن ەسەپكە الۋدى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار قۇرعان مەملەكەتتىك ۆەتەريناريالىق ۇيىمدار، ۆەتەريناريا سالاسىندا ەمدەۋ-پروفيلاكتيكالىق كاسىپكەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىراتىن جەكە نەمەسە مەملەكەتتىك ەمەس زاڭدى تۇلعالار جۇزەگە اسىرادى.
زاڭناماعا سايكەس جانۋاردىڭ يەسى نەمەسە وعان جاۋاپتى تۇلعا ەسەپكە الۋ بۇيىمىن دەربەس ايقىندايدى، بۇل رەتتە ءۇي جانۋارلارىن ەسەپكە الۋ قۇرالدارىنا بوليۋستەر، چيپتەر جانە باسقا دا بۇيىمدار جاتادى.
ەسەپكە الۋ نورمالارىن بۇزعانى ءۇشىن «اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى» ق ر كودەكسىنىڭ 407-2-بابىندا ءتيىستى ايىپپۇل كوزدەلگەن.
ەسكە سالايىق، ءۇي جانۋارلارىن ەسەپكە الۋ جۇمىستارى بۇعان دەيىن دە جۇرگىزىلگەن، ءبىراق مىندەتتى بولعان جوق. ادامدار ءۇي جانۋارلارىن شەتەلگە اپارعان كەزدە نەمەسە جانۋارلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن قاجەت بولعان جاعدايدا عانا ميكروچيپ سالعان. مىسالى، ءيت قاشىپ، اداسىپ كەتىپ، تابىلسا، وندا جانۋارلارعا ارنالعان باسپاناعا حابارلاسۋ ارقىلى ءچيپتى سكانەرلەپ، يەسىنىڭ كىم ەكەنىن جانە ونىمەن قالاي بايلانىسۋعا بولاتىنىن انىقتاۋعا بولاتىن ەدى.
پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنە ىرىكتەۋ باستالادى
بيىلعى پرەزيدەنت جانىنداعى جاستار كادر رەزەرۆىنە ىرىكتەۋ 1- قىركۇيەكتەن باستالادى.
پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆى - مەملەكەت باسشىسىنىڭ تالانتتى جاستار ءۇشىن پارمەندى الەۋمەتتىك ليفت بولىپ تابىلاتىن العاشقى جاريا باستامالارىنىڭ ءبىرى.
ىرىكتەۋ شەڭبەرىندە كانديداتتاردىڭ ماتىندىك جانە ساندىق اقپاراتپەن جۇمىس ىستەۋ، سيتۋاتسيالىق تاپسىرمالاردى شەشۋ قابىلەتى، سونداي-اق قۇزىرەتتەرى باعالانادى جانە ولار ءبىرقاتار اڭگىمەلەسۋدەن وتەدى.
ىرىكتەۋدەن ءساتتى وتكەن ادامدار مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ جاۋاپتى لاۋازىمدارىنا كونكۋرستان تىس تاعايىنداۋ قۇقىعىمەن ءۇش جىل مەرزىمگە رەزەرۆكە الىنادى.
ەسكە سالايىق، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنە ىرىكتەۋ ەكى جىلدا ءبىر رەت وتەدى. بۇعان دەيىن ءتيىستى رەزەرۆ 2019 جانە 2021-جىلدارى جاساقتالدى. ولاردىڭ ىشىنەن 264 رەزەرۆشى مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورداعى ءارتۇرلى لاۋازىمعا تاعايىندالدى.