ماتەماتيكا جايلى قىزىقتى 10 دەرەك
جالپى قانداي جاعداي بولماسىن - بۇل دەرەكتەر سىزگە ۇنايتىنى انىق.
1. اعىلشىن ماتەماتيگى ابراحام دە مۋاۆر قارتايعان شاعىندا ۇيقىسىنىڭ ۇزاقتىعى كۇنىنە 15 مينۋتقا ارتىپ وتىراتىنىن بايقاعان. اريفمەتيكالىق پروگرەسسيا ارقىلى 27 -قاراشا 1754 -جىلى ونىڭ ۇيقىسى 24 ساعاتقا ۇلاساتىنىن انىقتاعان. ءدال سول كۇنى ول قايتىس بولعان.
2. ءدىنشىل ەۆرەيلەر حريستياندىق سيمۆوليكالاردان جانە جالپى كرەستكە ۇقساس بەلگىلەردەن اۋلاق بولعاندى ءجون سانايدى. مىسالى، يزرايلدىك كەيبىر مەكتەپتەردە وقۋشىلار «قوسۋ» بەلگىسىنىڭ ورنىنا توڭكەرىلگەن «ت» ارپىنە ۇقساس بەلگىنى پايدالانادى.
3. ەۋرو كۋپيۋراسىنىڭ شىنايىلىعىن ونىڭ ارىپتىك سەريالىق ءنومىرى مەن ون ءبىر سانى ارقىلى تەكسەرۋگە بولادى. ءارىپتى ونىڭ الفاۆيتتەگى رەتتىك سانىنا اۋىستىرىپ، بۇل ساندى قالعان ون ءبىر سانعا قوسۋ كەرەك. كەيىن سانداردى ءبۇتىن سان شىققانشا قوسا بەرۋ كەرەك. ەگەر بۇل سان 8-گە تەڭ بولسا، وندا كۋپيۋرا جالعان بولعانى.
تەكسەرۋدىڭ تاعى ءبىر ءتاسىلى سانداردى قوسۋعا نەگىزدەلەدى، ءبىراق ءارىپتىڭ قاجەتى جوق. ءبىر ءارىپ پەن ساننان قۇرالعان ناتيجە ناقتى ءبىر ەلگە تيەسىلى ەكەنىن بىلدىرەدى. ەۋرونى ءتۇرلى ەلدەردە باسىپ شىعاتىنىن ءبىز جاقسى بىلەمىز. مىسالى، 2X دەگەن ناتيجە شىقسا، دەمەك بۇل اقشا المانيادا باسىلىپ شىعارىلعان.
4. الفرەد نوبەل ءوز جۇلدەسىنىڭ قاتارىنا ماتەماتيكانى قوسپاۋىنىڭ سەبەبى، ايەلىنىڭ ماتەماتيكپەن كوزىنە ءشوپ سالعاندىعىندا دەگەن سىبىس بار. نەگىزىندە نوبەل ەشقاشان ۇيلەنبەگەن.
نوبەل ماتەماتيكانى ناقتى نە ءۇشىن ەلەمەگەندىگى ازىرگە بەلگىسىز، ءبىراق بىرنەشە بولجام بار. مىسالى، سول كەزەڭدە شۆەد كورولىنىڭ ماتەماتيكاداعى جەتىستىكتەر ءۇشىن بەرىلەتىن جۇلدەسى بولعان. تاعى ءبىر سەبەپ - ماتەماتيكتەر ادامزاتقا ماڭىزى بار ونەرتابىس جاسامايدى، بۇل عىلىم تازا تەوريالىق ماڭىزعا يە.
5. رەلو ءۇشبۇرىشى - بىردەي ءۇش شەڭبەردىڭ قيىلىسۋ اۋماعىمەن شەكتەلگەن جازىقتىق فيگۋرا. رەلو ءۇشبۇرىشىنىڭ نەگىزىندە جاسالعان بۇرعى شارشى ساڭىلاۋلاردى بۇرعىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى (%2 دالسىزدىكپەن).
6. ورىس ماتەماتيكالىق ادەبيەتىندە نول ءبۇتىن سان بولىپ سانالمايدى، ال باتىستا، كەرىسىنشە، ءبۇتىن ساندار جيىنىنا جاتادى.
7. امەريكالىق ماتەماتيك دجوردج دانسيگ، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اسپيرانتى بولىپ جۇرگەندە ساباققا كەشىگىپ كەلىپ، تاقتادا جازىلعان تەڭەۋلەردى ءۇي جۇمىسى دەپ جازىپ الادى. بۇل وعان ادەتتەگى تەڭەۋلەردەن قيىن كورىنەدى، دەگەنمەن ول ونى شىعاردى. ناتيجەسىندە، ول كوپتەگەن عالىمدار شىعارا الماي كەلگەن ەكى ەسەپتىڭ جاۋابىن تاپقان. (مىنا جەردەن وقي الاسىز)
8. ويىنحاناداعى رۋلەتكانىڭ بارلىق ساندارىنىڭ قوسىندىسى «شايتاننىڭ سانى» - 666-عا تەڭ.
9. سوفيا كوۆاليەۆسكايا ماتەماتيكامەن بالالىق شاعىندا تانىسادى. ونىڭ بولمەسىنە ءتۇسقاعاز جەتىسپەگەندىكتەن، قابىرعالارى وستروگرادسكييدىڭ ديففەرەنتسيالدىق جانە ينتەگرالدىق ەسەپتەۋلەرى جازىلعان لەكتسيا بەتتەرىمەن جابىستىرىلعان بولاتىن.
10. ينديانا شتاتىندا 1897 -جىلى پي سانى ناقتى 3,2-گە تەڭ دەگەن زاڭ جۇزىندە قابىلداناتىن بيلل شىعارىلعان. ءبىراق ۋنيۆەرسيتەت پروفەسسورىنىڭ ۋاقىتىندا ارالاسۋىمەن بۇل بيلل زاڭ رەتىندە قابىلدانباي قالدى.