تازىنى پاتەنتتەۋ ءۇشىن 1000 ءيتتىڭ قۇجاتى كەرەك - مامان
بۇل تۋرالى الماتى قالاسىنداعى «اسىل تازى»قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى نۇرعالي نۇرىشوۆ مالىمدەدى.
ۇيىم باسشىسى تازىلاردى پاتەنتتەۋ تۇرعىسىندا ماسەلەلەربار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. قۇجات جاساۋ ءۇشىن تازى يەلەرى ەڭ الدىمەن ساراپشىلاردىشاقىرىپ، كورمە ۇيىمداستىرۋى كەرەك ەكەن. «ءبىزدىڭ حالىق قۇجات راسىمدەۋ جاعىنااسا ءمان بەرە بەرمەيدى عوي. تازى باپتايتىن ادامداردىڭ كوبى اۋىلدى ايماقتارداتۇرادى. سوندىقتان قۇجات ماسەلەسى ولاردى الاڭداتپايدى»، - دەيدى ۇيىم باسشىسى.
نۇرعاليدىڭ ايتۋىنشا، تازىنىنىڭ شىعۋ تەگى قازاق جەرىەكەنىن دالەلدەپ، پاتەنتتەپ الۋ ءۇشىن حالىقارالىق ۇيىمعا 1000 تازىنىڭ قۇجاتىنوتكىزۋ كەرەك. وكىنىشكە قاراي، قازاقستان بويىنشا تەك 400 گە جۋىق تازىنىڭ قۇجاتىبار ەكەن.
«ال بولجام بويىنشا ەلىمىزدە شامامەن 1500 عا جۋىق تازىبار. سولاردىڭ بارلىعى رەسمي قۇجاتتارىن دايىنداپ، تىركەۋدەن وتكەننەن كەيىن عاناتازىنى پاتەنتتەي الامىز. قازىرگى ماقساتىمىز قۇجات سانىن 1000 عا جەتكىزىپ،حالىقارالىق FCI (Federation Cynologique Internationale) ۇيىمىنا وتكىزىپ، تازىنىوزىمىزگە پاتەنتتەپ الۋ»، - دەيدى نۇرعالي.
تازىنىڭ باسقا يتتەردەن ەرەكشەلىگى، ول ءوز ورنىنبىلەتىن وتە اقىلدى جانۋار. ۇيىم باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، شارۋا قوجالىعىندا تازىدانبولەك توبەت تە بار. توبەت ادامدارعا وتە جاقىن بولادى. ولاردىڭ نەگىزگى ماقساتى -ءۇي قورعاۋ، مال قورعاۋ.
«كەزىندە اتا-بابامىز مال باعىپ، كوشپەلى ءومىر سۇرگەنعوي. سول ءۇشىن توبەت قاسقىرلار نە باسقا دا جىرتقىش اڭداردان قورعاعان. ءقازىربىزدە 5-6 توبەت بار»، - دەيدى نۇرعالي. نۇرعاليدىڭ ايتۋىنشا تازى ەرەكشە كۇتىمدىتالاپ ەتپەيدى. «مەن ءوز باسىم تازىلارعا پىسكەن ەت بەرەمىن. سەبەبى شيكى ەتبەرسەڭىز تازىنىڭ ىشىنە قۇرت ءتۇسىپ، بابى تومەندەپ قالۋى مۇمكىن»، - دەيدى ول.
نۇرعاليدىڭ سوزىنشە، تازىلاردى كۇندەلىكتىتاماقتاندىرۋدان بولەك، ءجيى جۇگىرتىپ تۇرۋ كەرەك. جاز مەزگىلىندە تازىلاردىتاڭەرتەڭگى جانە كەشكى سالقىن ۋاقىتىندا جۇگىرتەدى ەكەن. ال كۇزدە كۇنىگەجۇگىرتۋگە بولادى. كوبىنە ات سۋىتقان كەزدە، تازى بىرگە جۇگىرىپ، ءوزىن سۋىتىپ،اڭشىلىققا دايىندالادى. ياعني كۇزدە باستالاتىن اڭشىلىق ماۋسىمىنا دايىندالادى.
«جازعى ۋاقىتتا تازىلاردىڭ قورەكتەنۋىنە ەرەكشە كوڭىلبولەمىز. پىسكەن ەت جانە ماكارون ونىمدەرىنە دارۋمەندەر سالىپ بەرىپ، كۇزگەدايىندايمىز. سەبەبى كۇزدە تازىلاردىڭ بارلىعى اڭشىلىققا كەتەدى»، - دەيدىنۇرعالي.
«اسىل تازى» ۇيىمىنىڭ ماقساتى - قازاقى ستاندارتقا سايتازىلاردى قازاقستان بويىنشا جيناپ، ولاردى اسىلداندىرۋ، اتا- بابالارىمىزدىڭبىزگە مۇرا ەتىپ قالدىرعان تازىلارىن تازا كۇيىندە، بوتەن ءيتتىڭ قانىنارالاستىرماي كوبەيتۋ. ۇيىمدا جالپى 25 شاقتى تازى مەن 6 توبەت بار. نۇرعاليقازاقستان بويىنشا قانى تازا تازىلاردى جيناپ، قاراماعىنا الىپ، اسىلداندىرىپجاتىر. ونىڭ سوزىنشە، ۇيىم ادامداردىڭ تازىلارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن كىشكەنە دەبولسىن وياتۋ ماقساتىندا كورمەلەردى ءجيى وتكىزىپ تۇرادى.
«تازى جەتى قازىناعا بەكەردەن بەكەر كىرمەيدى عوي.اشارشىلىق كەزىندە ەكى تازى ءبىر اۋىلدى قۇتقارىپ قالعان كەزدەر بولعان. سول ءۇشىندە ءبىزدىڭ حالىق تازىنى قۇرمەتتەيدى»، - دەيدى نۇرعالي.
ۇيىم باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، قاراماعىنداعى تازىلار ۇنەمىجارىستارعا قاتىسىپ تۇرادى. سونىڭ ءبىرى بيىل 26 -مامىردا تالدىقورعان قالاسىندابولعان تازى جارىسىنان «تۇيعىن» دەگەن اق ارلانى باس جۇلدەنى العان.
ايتا كەتەيىك، «اسىل تازى» قاۋىمداستىعىنىڭ اشىلعانىنا 2جىل بولعان. نەگىزىنەن تازىلاردىڭ قۇجاتتارىن راسىمدەۋگە كومەكتەسەدى. سونداي-اققازاقي تازىلاردى ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا جارىستار وتكىزىپ، يتتەردى اسىلداندىرىپ،قازاقي ساياتشىلىقتى دامىتۋ اياسىندا قىزمەت ەتىپ وتىر.
Tengrinews.kz