يبراحيم رايسي تۋرالى نە بىلەمىز

استانا. KAZINFORM - جەكسەنبى كۇنى يران پرەزيدەنتى يبراحيم رايسي مەن سىرتقى ىستەر ءمينيسترى حوسەين امير-ابدوللاحيان جانە تاعى باسقا رەسمي تۇلعالار مىنگەن تىكۇشاق اپاتقا ۇشىرادى. جالپى يران پرەزيدەنتى تۋرالى نە بەلگىلى - Kazinform ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىندا.

يبراحيم رايسي 1960 -جىلى يراننىڭ سولتۇستىك-شىعىسىنداعى مەشحەد قالاسىندا مۇحاممەد پايعامباردىڭ ۇرپاعى سانالاتىن ءدىني قىزمەتكەردىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

بەس جاسىندا اكەسىنەن ايىرىلعان رايسي بالا كەزىنەن مەدرەسەدە ءبىلىم الىپ، 15 جاسىندا كۋم قالاسىنداعى تەولوگيالىق سەمينارياعا ءتۇستى. كەيىن زاڭگەر ماماندىعىن وقىپ، جەكە قۇقىق ماماندىعى بويىنشا دوكتورلىق دارەجەسىن الدى.

رايسي 1979-جىلعى حالىق تولقىنىسىن تۋدىرعان يسلام ريەۆوليۋتسياسىنا بەلسەندى قاتىسىپ، اياتوللا حومەينيدىڭ بيلىككە كەلۋىمەن قاتار ءجۇردى. رايسي مونارحيانى قۇلاتۋدى جانە يسلام ريەۆوليۋتسياسىنىڭ كەلۋىن بەلسەنە قولدادى.

1980 -جىلدارى يراننىڭ ءارتۇرلى ايماقتارىندا پروكۋرور بولىپ جۇمىس ىستەپ، يسلام ريەۆوليۋتسياسىنىڭ قارسىلاستارىنا قارسى سوت پروتسەستەرىنە قارسى شىعىپ، جەتەكشىلىك ەتتى. زاڭ سالاسىنداعى مانسابىن جالعاستىرىپ 1989 -جىلى بولاشاق پرەزيدەنت تەگەران پروكۋرورى قىزمەتىنە تاعايىندالدى، ال 2004 -جىلى جوعارعى سوت ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى بولدى.

2014 -جىلى رايسي يراننىڭ باس پروكۋرورى قىزمەتىنە كىرىستى. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن بۇل لاۋازىمىن تاستاپ، دۇنيە جۇزىندەگى شيتتەرگە كومەكتەسەتىن يسلامدىق قايىرىمدىلىق ۇيىمدارىندا جۇمىس ىستەۋگە بەل بۋدى. 2016 -جىلى يرانداعى ەڭ ءىرى «استانە كودسە رازاۆي» ءدىني قورىن باسقاردى.

2017 -جىلى يران پرەزيدەنتتىگىنە ۇمىتكەر بولدى، ءبىراق پرەزيدەنت حاسان روۋحانيدەن جەڭىلىپ قالدى.

ا ق ش ونى 1988 -جىلى يران- يراك سوعىسى اياقتالعان كەزدە تۇتقىنداردى جاپپاي ولتىرۋگە قاتىسى بار دەپ ايىپتاپ، سانكتسيا سالدى.

2019 -جىلى ا ق ش قازىناشىلىعى رايسيگە «قىلمىس كەزىندە كامەلەتكە تولماعانداردىڭ ءولىم جازاسىنا كەسىلۋىن، سونداي- اق ازاپتاۋلار مەن باسقا دا قاتىگەز، ادامگەرشىلىككە جاتپايتىن نەمەسە ار- نامىستى قورلايتىن ءىس- ارەكەتتەر نەمەسە يرانداعى تۇتقىنداردى جازالاۋ، سونىڭ ىشىندە امپۋتاتسيالاۋ ارەكەتتەرىن اكىمشىلىك قاداعالاۋى ءۇشىن» سانكتسيا بەردى.

2021 -جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا 61 جاستا بولعان رايسي كونسەرۆاتيۆتى توپتاردىڭ قولداۋىمەن جانە %62 داۋىسپەن جەڭىسكە جەتتى.

يراننىڭ باسقارۋ جۇيەسى رۋحاني مەكەمە مەن ۇكىمەتتەن تۇرادى. نەگىزگى بيلىك رۋحاني كوشباسشىعا نەمەسە ءومىر بويى ءوز مىندەتتەرىن ورىندايتىن جەتەكشىگە تيەسىلى. ءالي حامەنەي بۇل قىزمەتتى 1989 -جىلدان بەرى اتقارىپ كەلەدى.

يران پرەزيدەنتى مەملەكەتتىك يەرارحيادا رۋحاني باسشىدان كەيىنگى كەلەسى دەڭگەيگە يە. ول قاتارىنان ەكى مەرزىمنەن اسپايتىن ءتورت جىلدىق مەرزىمگە تىكەلەي سايلانادى.

پرەزيدەنتتىڭ مىندەتتەرىنە وكىلدىك فۋنكتسيالاردى ورىنداۋ جانە پرەمەر- ءمينيستردىڭ مىندەتتەرىن ورىنداۋ، حالىقارالىق كەلىسىمدەرگە قول قويۋ، رەسپۋبليكانىڭ مەملەكەتتىك جوسپارلاۋى مەن بيۋدجەتىن باسقارۋ كىرەدى.

يراننىڭ رۋحاني جەتەكشىسى اياتوللا حامەنەي مەن رايسي ەكەۋى دە مەشحەد قالاسىنان شىققان. پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋعا كانديداتتاردى ىرىكتەۋ كەزىندەگى ۇستانىمى ءالي حامەنەي باقىلايتىن يران كونستيتۋتسياسىنىڭ ساقشىلار كەڭەسىنىڭ ماقۇلداۋىمەن جۇزەگە اسادى.

ساياسات تانۋشىلار مەن ساراپشىلار ءرايسيدى ونىڭ ساياسي ۇستانىمىن قولدايتىن 85 جاستاعى تالىمگەرى ءالي حامەنەيدىڭ مۇراگەرى بولۋعا لايىقتى ۇمىتكەر رەتىندە قاراستىرادى.

يبراحيم ءرايسيدىڭ ايەلى مەشحەدتىڭ بەلگىلى يمامىنىڭ قىزى ءجاميلا الامولحود. پرەزيدەنتتىڭ ايەلى تەگەران بەحەشتي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، سونداي-اق عىلىم مەن تەحنولوگياداعى ىرگەلى زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ءتوراعاسى. ەرلى- زايىپتىنىڭ ەكى قىزى مەن ەكى نەمەرەسى بار.

اۆتور

ەركەجان سماعۇلوۆا