«تۇرىك الەمى ەنسيكلوپەدياسى» جاريالاندى - شەتەلدەگى قازاق باسپا ءسوزى

«KAZINFORM» ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.

«Түрік әлемі энциклопедиясы» жарияланды - TRT
Фото: TRT

وزبەكستان مەن قازاقستان اراسىنداعى ەڭبەك ميگراتسياسى سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى - «ءو ز ا»

وزبەكستاننىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى باحتيەر يبراگيموۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆامەن ەڭبەك ميگراتسياسى سالاسىنداعى ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى، دەپ حابارلايدى وزبەكستاندىق «ءو ز ا» اقپارات اگەنتتىگى.

اتالعان ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، كەزدەسۋ بارىسىندا ەكى ەل اراسىنداعى ەڭبەك ميگراتسياسى ماسەلەلەرىن دامىتۋ جانە سول سالاداعى ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋ باعىتىندا پىكىر الماسىلدى.

سۆەتلانا جاقىپوۆا وسى سالاداعى ىنتىماقتاستىقتى ءارى قاراي دامىتۋعا دايىن ەكەنىن ءبىلدىرىپ، وزبەكستان تاراپىنان كوتەرىلگەن بارلىق باستامالاردى قولدايتىنىن مالىمدەدى. سونىمەن قاتار، كەزدەسۋدە وزبەكستان پرەزيدەنتى جانىنداعى الەۋمەتتىك قورعاۋ ۇلتتىق اگەنتتىگىنىڭ باسشىلىعىمەن قاڭتار ايىندا ۆيدەوكونفەرەنتسيا تۇرىندە كەلىسسوزدەر ۇيىمداستىرۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلىندى.

تاراپتار ەڭبەك ميگراتسياسى ماسەلەسى بويىنشا ەكىجاقتى كەلىسىم-شارتتى پىسىقتاپ، وزبەكستان مەن قازاقستان اراسىنداعى العاشقى جۇمىسشى توپتىڭ كەزدەسۋىن ۇيىمداستىرۋدى، سونداي- اق اقپان ايىندا وزبەكستاننىڭ ءتيىستى مينيسترلىكتەرى مەن مەكەمەلەرىنىڭ دەلەگاتسياسىن قازاقستانعا ساپارىن ۇيىمداستىرۋ ماسەلەسىن قاراستىردى.

سونداي- اق وسى اپتادا «ءو ز ا» - دا «قازاقستاننىڭ سامارقاندتاعى باس كونسۋلى وبلىستىق باسپا ءسوز تاريحىمەن تانىستى» دەگەن تاقىرىپتاعى اقپارات جاريالاندى.

وزبەكستاندىق ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سامارقاند قالاسىنداعى باس كونسۋلى تالعات شاريپوۆ وبلىس باسپا ءسوز ۇيىنە بارىپ، مۇنداعى گازەتتەر قىزمەتى، باسپا ءسوز تاريحىمەن تانىسقان.

باس كونسۋلعا ءجۇز جىلدان استام تاريحى بار وبلىس باسپا ءسوزى، «زارافشون»، «سامارقاندسكي ۆەستنيك» جانە «وۆوزي سامارقاند» گازەتتەرىنىڭ قىزمەتى تۋرالى اقپارات بەرىلگەن.

سونىمەن قاتار، قازاقستان كونسۋلدىعى وبلىستاعى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىمەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتا جۇمىس ىستەۋگە دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى.

تالعات شاريپوۆ ءوز سوزىندە، قازاقستان مەن وزبەكستان اراسىنداعى مادەني بايلانىستى ودان ءارى نىعايتۋ ءۇشىن ەكى ەلدىڭ باسپا ءسوز ۇيىمدارى مەن مەدياسەكتورىن بەلسەندى تۇردە بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە شاقىراتىنىن اتاپ وتكەن.

يراننىڭ جاڭا سيگنالدىق بارلاۋ ەسمينەتسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟

«ParsToday» - ءدىڭ دەرەگىنشە، يراندىق ماماندار جاساعان العاشقى سيگنالدىق بارلاۋ جويعىش ەسمينەتسى ي ي ر- نىڭ اسكەري- تەڭىز كۇشتەرىنە قوسىلدى.

«parsToday» اقپارات اگەنتتىگىنىڭ «Tasnim» اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ حابارلاۋىنشا «زاگروس» سيگنالدىق بارلاۋ كەمەسى تولىعىمەن جەرگىلىكتى جانە يراندىق جاستار مەن عالىمدارىنىڭ كۇش- جىگەرىمەن سالىنعان جانە ارميانىڭ تەڭىز فلوتىنىڭ تەڭىز قاۋىپسىزدىگى باعىتىندا بارلاۋ تۇرعىسىنان قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتەدى.

««جەر- جەر» جانە «جەر- اۋە» زىمىران جۇيەلەرىمەن جابدىقتالعان يراندىق «زاگروس» ءارتۇرلى قاشىقتىقتاعى تەڭىز جانە اۋە نىسانالارىنا قارسى تۇرا الادى. سونداي- اق، بۇل جويعىش جەتىلدىرىلگەن ارتيللەريالىق قارۋمەن جاقىن وپەراتسيالاردى قولداۋ مۇمكىندىگىن قامتاماسىز ەتەدى» ، دەپ جازادى يراندىق ب ا ق.

ايتا كەتەيىك، بۇل كەمەنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى - ەلەكتروندى جۇيەلەر.

«زاگروس» ەسمينەتسى تىكۇشاقتى تاسىمالداۋ مۇمكىندىگىمەن جانە اۋە وپەراتسيالارىنا جارامدى پالۋبامەن جابدىقتالعان. سونداي- اق اسكەري- تەڭىز كۇشتەرىنە جوعارى وپەراتسيالىق يكەمدىلىك اكەلەدى.

«تۇرىك الەمى ەنتسيكلوپەدياسى» جاريالاندى - TRT

اتاتۇرىك اتىنداعى زەتتەۋ ورتالىعى «تۇرىك الەمى ەنتسيكلوپەدياسىن» دايىندادى. تاريحتان ادەبيەتكە، جول كورسەتۋشى تۇرىك ايەلدەرىنەن مادەني قۇندىلىقتارعا دەيىن اۋقىمدى قازىنا ۇسىناتىن ەنتسيكلوپەديا ورتاق مۇرا مەن مادەني جادىگەرلەردىڭ بولاشاق ۇرپاققا جەتكىزىلۋىندە رول اتقاراتىن بولادى.

بۇل تۋرالى وسى اپتادا تۇركيا راديو تەليەۆيزيا پورتالى حابارلادى.

اتالعان ب ا ق- تا حابارلاعانداي، تۇرىك تاريحى، مادەني مۇرا جانە ماڭىزدى تۇلعالار تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتالعان ەڭبەكتى 99 جازۋشى قۇراستىردى. 9 كاتەگوريادان تۇراتىن ەنتسيكلوپەديادا جاريالانعان 143 باپتىڭ 21 ى ەندى ازەربايجان تۇرىك تىلىندە جازىلدى.

«ەڭبەكتىڭ قىرعىز، قازاق، وزبەك تىلدەرىندە دە جاريالانۋى جوسپارلاندى. ارتىنان باتىس تىلدەرىنە دە اۋدارىلادى. تۋىندى تسيفرلىق پلاتفورمادا قولجەتىمدى. اۋقىمدى ەڭبەككە 10 كۇندە 6280 ادام قىزىعۋشىلىق تانىتتى» ، دەپ جازادى TRT.

سونداي- اق وسى اپتادا «TRT» - دا «قازاقستان الەمنىڭ ەڭ مىقتى ارميالارىنىڭ قاتارىندا» دەگەن تاقىرىپتاعا اقپارات جارىق كوردى.

جاڭا جىلدا الەمنىڭ ەڭ مىقتى ارميالارىنىڭ ءتىزىمى جاڭارتىلدى.

ا ق ش- تىڭ «Global Firepower» اسكەري ستاتيستيكالىق سايتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، الەمدەگى ەڭ قۋاتتى ارميالار انىقتالدى.

ا ق ش- تىڭ اسكەري ستاتيستيكالىق سايتى قالىپتاستىرعان رەيتينگتە قازاقستان ارمياسى 57 - ورىنعا تۇراقتاعان.

ءتىزىم بويىنشا قازاق اسكەرى ورتالىق ازياداعى ەڭ مىقتى اسكەر اتاندى.

قازاقستان تىزىمدە 58 - ورىننان 57 - ورىنعا كوتەرىلگەن.

بۇل جەتىستىك ەلدىڭ قورعانىس الەۋەتىنىڭ بەلسەندى دامۋىنىڭ جانە ونىڭ ايماقتاعى ستراتەگيالىق كوشباسشىلىعىنىڭ كورىنىسى بولدى.

بەلگىلى بولعانداي قازاقستاننىڭ 2024 -جىلعى اسكەري بيۋدجەتى 1,3 تريلليون تەڭگەنى (شامامەن ەكى ميلليارد ءتورت ءجۇز قىرىق سەگىز ميلليون ا ق ش دوللارى) قۇرادى.

قازاقستاننىڭ قارجى مينيسترلىگى 2020 - جىلدان باستاپ قورعانىس سالاسىنا جۇمسالعان قارجىنىڭ بىرتىندەپ وسكەنىن ءبىلدىردى.

ايتا كەتەيىك، «Global Firepower» اسكەري ستاتيستيكالىق تىزىمىندە وزبەكستان 58- ، تۇرىكمەنستان 77- ، قىرعىزستان 105- ، تاجىكستان 108-  ورىندا تۇر.

التايدا «ادامزات شاڭعىسىنىڭ پايدا بولۋىنىڭ» ەسكە الۋ كۇنى اتاپ ءوتىلدى - «حالىق گازەتى»

16 - قاڭتاردا التاي قالاسىنىڭ گەنارال تاۋىنداعى حالىقارالىق تاۋ شاڭعىسى كۋرورتىندا «ادامزات شاڭعىسىنىڭ پايدا بولۋىنىڭ» 19-ىنشى ەسكە الۋ كۇنىنە ارنالعان ءىس- شارانىڭ جانە «ادامزات شاڭعىسىنىڭ پايدا بولۋى» مۇراجايىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى، دەپ جازادى قىتايلىق «حالىق گازەتى» باسىلىمى.

ءىس- شارانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا قازاقتىڭ شاشۋى جانە ەجەلگى اڭ تەرىسى شاڭعىسى سياقتى كوڭىلدى قويىلىمدار مەرەيلى ءساتتىڭ ءسانىن اسىردى. پاراپلانمەن ۇشۋدىڭ تاماشا قويىلىمى مەن اۋە شارى ارقىلى ۇشىرىلعان تىلەك لەبىزى اشىلۋ سالتاناتىنىڭ اتموسفەراسىن شارىقتاۋ شەگىنە جەتكىزدى.

سونداي- اق وسى اپتادا قىتايلىق «حالىق گازەتى» باسىلىمىندا «2024 -جىلى قىتايدا جاڭا تۋعان نارەستەلەر سانى ءوستى» دەگەن تاقىرىپتاعى اقپارات جارىق كوردى.

قىتايدىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ 17- قاڭتاردا جاريالاعان دەرەكتەرىنە سايكەس، 2024 -جىلى قىتايدا جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ سانى 9,54 ميلليوندى قۇرادى. بۇل كورسەتكىش 2023 -جىلمەن سالىستىرعاندا 520000 عا كوپ.

ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، 2024 -جىلى تۋۋ كورسەتكىشى مىڭعا شاققاندا 6,77 ءنى قۇراپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 0,38 پايىزدىق تارماققا وسكەن.

 

بەيسەن سۇلتان

 

سوڭعى جاڭالىقتار