تۇركىستاندىقتار ۇيىندە مال ەمەس، بالىق اسىراي باستادى
تۇركىستان. KAZINFORM - تۇركىستان وبلىسىندا بالىق شارۋاشىلىعى جۇزدەگەن وتباسىنىڭ كۇنكورىس كوزىنە اينالىپ كەلەدى.
تۇركىستان وبلىسىندا سوڭعى جىلدارى بالىق شارۋاشىلىعى قارقىندى دامىپ كەلەدى.
ءتىپتى، تۇرعىندار اراسىندا ۇيىرگەلىك جەرىنە قولدان توعان جاساپ، بالىق ءوسىرىپ جاتقاندار دا بار. سونىڭ ءبىرى - ساۋراندىق جاسۋر مۋمينوۆ.
جاڭا يقان اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى يباتا ەلدى مەكەنىندە تۇراتىن جەكە كاسىپكەر 240 شارشى مەتر جەرگە بالىق شارۋاشىلىعىن دامتۋدى قولعا الىپ وتىر.
بۇل باعىتتا «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى اياسىندا 2,5 پايىزبەن 8,5 ميلليون تەڭگە نەسيە الدى.
ءۇيىنىڭ اۋلاسىنا ءتورت باسسەيندە فورەل ورناتىپ، بالىق وسىرۋگە كىرىستى. شارۋا بۇل كاسىپتەن جىلىنا 4 توننا بالىق الۋدى كوزدەپ وتىر.
قازىر مۇندا 5 ازامات تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلعان. ولار بالىقتىڭ ءوسۋىن باقىلىپ، قاجەتتى تاعامدارىن بەرىپ وتىرادى. قاجەت كەزدە سۋىن اۋىستىرادى.
«اۋىل اماناتى» جوباسى ءوز ءىسىن اشامىن دەگەن ازاماتتارعا تاپتىرماس مۇمكىندىك ەكەنىن تىلگە تيەك ەتكەن جاسۋر مۋمينوۆ الداعى ۋاقىتتا كاسىبىن كەڭەيتۋدى جوسپارلاۋدا.
ال، وتىرار اۋدانىندا بالىق شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن 4 شاعىن شارۋا قوجالىعى بار.
سونىڭ ءبىرى «RAN» شاعىن بالىق شارۋاشىلىعىندا سازان، اق امۋر، قاراس جانە تاعى دا باسقا بالىق تۇرلەرى كوبەيتىلۋدە.
مۇندا 3 ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلعان. جالپى جوبا قۇنى - 12 ميلليون تەڭگە.
كاسىپورىن باسشىسى كەلەسى جىلى 20 باسسەيىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىر.
قازىرگى تاڭدا ءوز قارجىسى ەسەبىنەن سىيىمدىلىعى 4 دانا باسسەيننىڭ قۇرىلىسىن اياقتاپ، 18 مىڭ دانا شاباقتاردى سۋعا جىبەرگەن.
مۇنداعى 0,20 گەكتار جەردە جىلىنا 20 توننا بالىق وندىرىلەدى. قولدا وسىرىلگەن بالىقتار ەلىمىزدەگى ايماقتارعا ەكسپورتتالماق.
شارۋا كاسىبىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا بيزنەس يدەيالاردى ىسكە اسىرۋعا ارنالعان مەملەكەتتىك گرانتقا ءوتىنىم دە بەردى.
سونىمەن قاتار «ىرىس» م ق ۇ- نا 8,6 ميلليون تەڭگە جەڭىلدەتىلگەن نەسيە الۋعا قۇجاتتار تاپسىردى.
جوبا تولىق ىسكە اسقان جاعدايدا بالىق ءونىمىن ءوندىرۋدىڭ جىلدىق قۋاتىن 100 تونناعا جەتكىزبەك.
جالپى، وڭىردە بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا مەملەكەت تاراپىنان دا قولداۋ كۇشەيتىلگەن.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدىنىڭ تاپسىرماسىمەن «بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ وڭىرلىك 2021-2030 -جىلدارعا ارنالعان» ارنايى باعدارلاماسى بەكىتىلدى.
ياعني، 2030-جىلعا دەيىن، 10 جىل ىشىندە تاۋارلىق بالىق ءوسىرۋ كولەمىن 20,0 مىڭ تونناعا، بالىق ونىمدەرى ەكسپورتىنىڭ ءوسىمىن 2 ەسەگە، ياعني، 7 مىڭ تونناعا، قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارىنىڭ جۇكتەمەسىن %100 دەيىن كوتەرۋ كوزدەلىپ وتىر.
باعدارلاما بويىنشا بيىل 24 توعاندىق بالىق ءوسىرۋ شارۋاشىلىعى تىركەلىپ، 68 جۇمىس ورنى اشىلدى.
كونكۋرستىق نەگىزدە رەزەرۆتەگى كولدە تاۋارلى بالىق ءوسىرۋ ماقساتىندا 2 جەرگىلىكتى ماڭىزى بار سۋ ايدىنى بەكىتىلىپ بەرىلدى.
اۋدان، قالا اكىمدىكتەرى مەن بالىق شارۋاشىلىعى ينسپەكتسياسىنىڭ ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، بۇگىنگى كۇنگە وبلىس بويىنشا 10400 توننا تاۋارلى بالىق وندىرىلگەن.
سونىمەن قاتار وبلىستاعى كاسىپورىندار 4900 توننا بالىق وڭدەگەن.
ناتيجەسىندە، تاۋارلى بالىق ءوندىرۋ بويىنشا تۇركىستان وبلىسى رەسپۋبليكا كولەمىندە كوش باستادى.
«وبلىستا رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى ماڭىزى بار بالىق شارۋاشىلىعى سۋ ايدىندارىنىڭ سانى - 112. ونىڭ ىشىندە 25 سۋ ايدىنى كاسىپشىلىك بالىق شارۋاشىلىعىنا جانە 69 سۋ ايدىنى كولدە تاۋارلى بالىق شارۋاشىلىعىن جۇرگىزۋ ءۇشىن بەكىتىلىپ بەرىلگەن. 2021-جىلى - 5706,9 توننا، 2022 - 6120 توننا، 2023-جىلى - 6660 توننا تاۋارلى بالىق ءوندىرىلدى. مەملەكەت تاراپىنان قولداۋلار كورسەتىلۋدە. ماسەلەن، وتكەن جىلى وبلىستىق بيۋجەتتەن اكۆا ءوسىرۋدىڭ ءونىم ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا 31 كاسىپكەرگە 500 ميلليون. تەڭگە، رەسپۋبليكالىق بيۋجەتتەن ينۆەستيتسيالىق سالىمدار كەزىندەگى بالىق شارۋاشىلىعى سۋبەكتىلەرىنىڭ شىعىستارىن وتەۋ بويىنشا 7 كاسىپكەرگە 123,8 ميلليون. تەڭگە سۋبسيديا بەرىلدى. سونىمەن قاتار «تۇركىستان ا ك ك» ا ق- نا 14 كاسىپكەر 5,4 ملرد. تەڭگە كولەمىندە نەسيە الۋعا قۇجاتتار ۇسىندى. ناتيجەسىندە 5 كاسىپكەرگە 3,7 ميلليارد تەڭگە نەسيە بەرۋ ماقۇلداندى. 2023-2024-جىلدارعا وبلىس اۋماعىنداعى ورنالاسقان كاسىپشىلىك بالىق شارۋاشىلىعى سۋ ايدىندارىنا 3070 توننا كۆوتا ءبولىنىپ، بالىق اۋلاۋ جۇمىستارى جالعاسىپ جاتىر. وڭىردە «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسىنىڭ بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باعىتى بويىنشا 35 كاسىپكەرگە 249,5 ميلليون. تەڭگە جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرىلدى»، - دەدى تۇركىستان وبلىستىق تابيعي رەسۋرستار جانە تابيعات پايدالانۋدى رەتتەۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى قايرات ابدۋاليەۆ.
وڭىردە الداعى ۋاقىتتا بالىق شارۋاشىلىعىن جەتەكشى سالالاردىڭ بىرىنە اينالدىرۋ كوزدەلىپ وتىر.
بۇل باعىتتا ەلدى مەكەندەردە بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ماقساتىندا «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى اياسىندا 2,5 پايىزبەن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە مەن سۋبسيديا بەرۋ جانە وسى سالاعا ينۆەستيتسيا تارتۋ جۇمىستارى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلمەك.
ودان بولەك، وڭىردەگى بالىق شارۋاشىلىعىن ۇيرەتەتىن مەكتەپكە ەل كاسىپكەرلەرىنىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتقان. ماسەلەن، جاقىندا ساۋراندىق كاسىپكەرلەر شارداراعا بارىپ، بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جولدارىن ۇيرەنىپ قايتتى.
ولار شاردارا اۋدانىندا ورنالاسقان «حاميت» اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىستىك كووپەراتيۆىنە ارنايى بارىپ، 5 كۇن قاتارىنان بالىقتى ءوسىرۋ، قولدان ۇرىقتاندىرۋ ادىستەرىن ۇيرەندى.
سونداي-اق، تۇركىستان وبلىسىندا بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، جاس كاسىپكەرلەردى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا «بالىققا ءومىر سىيلا!» اتتى رەسپۋبليكالىق فورۋم وتكەن بولاتىن.
وندا بالىق شارۋاشىلىعى قاۋىمداستىعىن قۇرۋ بويىنشا قارار قابىلدانىپ، سالاعا قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەر تالقىلاندى.
جاڭادان قۇرىلعان قاۋىمداستىق وبلىستاعى بالىق شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلەرگە جان-جاقتى كومەك كورسەتەدى.
ايتا كەتەيىك، بۇگىندە وبلىستا جاڭادان 93 توعاندى بالىق شارۋاشىلىعى بار.
ونىڭ ىشىندە 4 كاسىپكەر ۇيىرگەلىك اۋلادان اشقان.
جالپى وڭىردە قۋاتى جىلىنا 15 مىڭ تونناعا جەتەتىن 7 بالىق وڭدەۋ زاۋىتى جۇمىس ىستەيدى.
