ترامپ كونگرەستىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا نە تۋرالى ايتتى

استانا. KAZINFORM – ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ كونگرەستىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ەكى ساعاتقا جۋىق ءسوز سويلەدى، دەپ حابارلايدى Kazinform مەنشىكتى ءتىلشىسى.

- امەريكا ورالدى، - دەپ باستادى ءسوزىن دونالد ترامپ رەسپۋبليكاشىلداردىڭ قول شاپالاقتاۋىمەن.

سايلاۋداعى جەڭىسىن اتاپ وتكەن ترامپ دەموكراتتاردىڭ قارسىلىعى مەن سىنىنا تاپ بولدى.

تەحاستىڭ دەموكراتيالىق وكىلى ەل گرين پرەزيدەنتتىڭ ءسوزىن ءبولىپ، كونگرەسس زالىندا تىنىشتىق ساقتاۋ بۇيىرىعىنا باعىنۋدان باس تارتقاننان كەيىن وتىرىس زالىنان شىعارىلدى.

- الدىمداعى دەموكراتتارعا تاعى قاراپ، ولاردى باقىتتى ەتەتىن نەمەسە ورنىنان تۇرعىزاتىن، كۇلىمدەتەتىن نەمەسە شاپالاقتاتاتىن ەشتەڭە ايتا المايتىنىمدى ءتۇسىنىپ وتىرمىن. ەشتەڭە، - دەدى دونالد ترامپ.

پرەزيدەنت ءوز اكىمشىلىگىنىڭ زاڭسىز يمميگرانتتاردى تەز ارادا دەپورتاتسيالاۋ جۇمىسىن باعالاپ، ولاردىڭ كوپشىلىگى قىلمىسكەرلەر ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول سونداي-اق ءوز اكىمشىلىگىنىڭ «امەريكا تاريحىنداعى ەڭ اۋقىمدى شەكارا قاۋىپسىزدىگى مەن يمميگراتسيا شارالارىن» قابىلداعان شەكارا قاۋىپسىزدىگى جانە يمميگراتسيا جونىندەگى جۇمىسىن جوعارى باعالادى.

ترامپ مەكسيكا شىعاناعىنىڭ اتاۋىن امەريكا شىعاناعى دەپ وزگەرتىلگەنىن، ترانسگەندەر ايەلدەرگە ايەلدەر سپورتىنا قاتىسۋعا تىيىم سالىنعانىن، «ارتۇرلىلىك، تەڭدىك جانە ينكليۋزيۆتىلىك» ساياساتى توقتاتىلعانىن جانە اعىلشىن ءتىلىن ا ق ش- تىڭ رەسمي ءتىلى دەپ جاريالانعانىن ەسكە سالدى.

ا ق ش پرەزيدەنتى مەملەكەت باقىلاۋىنان تىس شىعىندار تۋرالى حابارلادى، شەتەلدىك كومەكتى قىسقارتۋ جانە قايتىس بولعاندارعا الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ تولەمدەرىندەگى وتىرىكتى اشكەرەلەۋ ارەكەتتەرىن اتاپ ءوتتى. ا ق ش پرەزيدەنتى ەل بيۋجەتىن تەڭدەستىرۋگە ۋادە بەردى.

ترامپ نەگىزگى سەرىكتەستەرگە تاريفتەر ەنگىزۋ ارقىلى ينفلياتسيامەن كۇرەسەتىنىن مالىمدەدى.

اق ءۇي باسشىسى امەريكالىق فەرمەرلەر كانادا مەن مەكسيكادان اكەلىنەتىن تاۋارلارعا سالىناتىن باج سالىعىنان پايدا كورەتىنىن، ويتكەنى ولارمەن ا ق ش نارىعىندا ەشكىم باسەكەلەسە المايتىنىن، سونىمەن قاتار امەريكالىق وندىرۋشىلەردىڭ ونىمدەرى شەت ەلدەردەن كەلەتىن ونىمدەرگە قاراعاندا ساپالىراق ەكەنىن حابارلادى.

ترامپ سونداي-اق «التىن كارتا» ۇسىنۋعا ارنالعان يمميگراتسيالىق جوسپاردىڭ جاقىن ارادا 5 ميلليون دوللار تولەۋگە دايىن شەتەل ازاماتتارى ءۇشىن قولجەتىمدى بولاتىنىن مالىمدەدى. پرەزيدەنت ولاردىڭ ا ق ش- قا سالىق تولەيتىنىن اتاپ ءوتتى.

ەكونوميكالىق تۇرلەندىرۋ جۇمىستارىنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە ترامپ اۆتونەسيە سالىعى بويىنشا پايىزدىق تولەمدەر «كولىك امەريكادا جاسالعان جاعدايدا عانا» شەگەرىلەتىنىن ايتتى. بۇل ا ق ش- تاعى اۆتوموبيل ونەركاسىبىنىڭ ءوسۋى مەن وركەندەۋىنە اكەلەدى.

پرەزيدەنت كونگرەستى، اسىرەسە دەموكراتتاردى وكىلدەر پالاتاسىنداعى رەسپۋبليكالىق پارتيانىڭ بيۋدجەت جوسپارى بويىنشا سالىقتى «بارلىعى ءۇشىن» ازايتۋعا داۋىس بەرۋگە شاقىردى. ول سونداي-اق كونگرەستى سىيلىق، ۇستەمە جۇمىس جانە الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ تولەمدەرىنە سالىقتى جويۋعا شاقىردى.

كونگرەسس مۇشەلەرىنە سويلەگەن سوزىندە ترامپ ولاردان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىن ولتىرگەندەردى مىندەتتى تۇردە ءولىم جازاسىنا كەسۋدى، بالالاردىڭ جىنىسىن اۋىستىرۋعا تىيىم سالۋ جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋدى، بايدەن اكىمشىلىگى كەزىندە قابىلدانعان چيپتەر مەن عىلىم تۋرالى زاڭنان «قۇتىلۋدى» جانە ا ق ش اۋە كەڭىستىگىن قورعاۋ بويىنشا «تەمىر كۇمبەزگە» اقشا ءبولۋدى قولدايتىن زاڭداردى قابىلداۋىن سۇرادى.

ترامپ امەريكالىقتار سالعان پاناما كانالىنىڭ قايتارىلعانىن تاعى دا جاريالادى. ا ق ش قۋانا قارسى الاتىن گرەنلانديا حالقىنا دا ۇندەۋ جولداندى.

- ءبىز ءسىزدىڭ بولاشاعىڭىزدى ءوزىڭىز انىقتاۋ قۇقىعىڭىزدى قولدايمىز جانە ەگەر تاڭداۋ جاساساڭىز، امەريكا قۇراما شتاتتارىنا قوش كەلدىڭىز، - دەدى دونالد ترامپ.

ترامپ بۇل اۋماق ا ق ش ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن جانە ونىڭ اكىمشىلىگى «ونى الۋ ءۇشىن بارلىق مۇددەلى تاراپتارمەن جۇمىس ىستەپ جاتقانىن» مالىمدەدى.

اۋعانستان جانە 2021-جىلى ا ق ش اسكەرىنىڭ اۋعانستاننان شىعارىلۋى كەزىندە 13 امەريكاندىق اسكەري قىزمەتكەردىڭ ءومىرىن قيعان كابۋل اۋەجايىنداعى لاڭكەستىك ارەكەتكە توقتالعان ترامپ بۇل شابۋىلعا جاۋاپتى باستى لاڭكەستىڭ ۇستالعانىن، ول سوت الدىندا جاۋاپ بەرۋى ءۇشىن ا ق ش- قا جىبەرىلىپ وتىرعانىن حابارلادى.

رەسەي-ۋكراينا قاقتىعىسىنا قاتىستى ترامپ ەكى جاقتان دا كوپ جاستىڭ قازا بولعانىن اتاپ ءوتىپ، ا ق ش- تىڭ قاقتىعىستى توقتاتۋداعى ۇستانىمىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ول رەسەيدەن بىتىمگەرشىلىككە ۇمتىلۋى تۋرالى «ۇلكەن بەلگى» العان.

پرەزيدەنت ءوز ءسوزىن ا ق ش- تىڭ بولاشاعىنا دەگەن كوزقاراسىمەن اياقتادى. اتاپ ايتقاندا، ءومىر ءسۇرۋدىڭ جوعارى دەڭگەيىن قۇرۋ، الەمدەگى ەڭ قاۋىپسىز، ەڭ باي جانە ەڭ ساۋ قوعامدى قۇرۋ. عىلىمدا جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋ جانە ادامزاتتى عارىشقا جىبەرۋ، سونداي-اق مارستا امەريكا تۋىن تىگۋ.

بۇعان دەيىن حابارلانعانداي، امەريكالىقتار پاناما كانالى اينالاسىنداعى نەگىزگى پورتتاردى باقىلاۋعا الادى.