بۇگىننەن باستاپ قازاقستاندا ەلەكتروندى تەمەكىگە تىيىم سالىندى

استانا. KAZINFORM - بۇگىننەن باستاپ قازاقستاندا ۆەيپ، وعان ارنالعان حوش يىستەندىرگىشتەر مەن سۇيىقتىق اكەلۋگە، ساتۋعا جانە تاراتۋعا تىيىم سالىندى.

вейп
Фото: Pexels

ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل شەكتەۋ حيتتەر نەمەسە تەمەكى قىزدىرۋ جۇيەسىنە (IQOS، GLO، PLOOM، iFuse) قاتىستى ەمەس. تىيىمنىڭ نەگىزگى سەبەبى - وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ.

ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، 11 مەن 15 جاس ارالىعىنداعى جاس وسپىرىمدەردىڭ شامامەن %10 تۇراقتى تۇردە ۆەيپ تارتادى.

قازاقستان بالالار قورى جۇرگىزگەن زەرتتەۋ كورسەتكەندەي، الماتىلىق 21 جاسقا دەيىنگى جاس وسپىرىمدەر مەن جاستاردىڭ 80,5 پايىزى، استانالىق وسىنداي جاس وسپىرىمدەردىڭ 83,3 پايىزى اپتا سايىن ۆەيپ ساتىپ الادى. بۇل اتالعان جامان ادەتتىڭ جاستار اراسىندا وتە تانىمال ەكەنىن كورسەتەدى.

قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتىنىڭ الەۋمەتتىك زەرتتەۋىنە سەنسەك، ءاربىر ءتورتىنشى قازاقستاندىق ەلەكتروندى تەمەكى، ۆەيپ پەن سينتەتيكالىق ەسىرتكى قولدانۋدىڭ ارتقانىنا الاڭدايدى. تالداۋ بۇل ماسەلەگە قاتىستى الاڭداۋشىلىقتىڭ ارتقانىن كورسەتتى: 2023-جىلى قاراشادا %15,6 دان 2024-جىلعى مامىردا %23,7 عا دەيىن وسكەن.

جاس وسپىرىمدەر اراسىندا ەلەكتروندى تەمەكى قولدانۋدىڭ ءوسۋى جاھاندىق پروبلەما بولىپ وتىر.

الەمدە مىناداي تەندەنتسيا بايقالادى:

— ۆەيپ شەگەتىن جاس وسپىرىمدەر سانىنىڭ ارتۋى. 2017-جىلدان 2022-جىلعا دەيىن كانادا مەن انگليادا ەلەكتروندى تەمەكى تۇتىناتىن 16-19 جاس ارالىعىنداعى جاستاردىڭ سانى سايكەسىنشە 2 جانە 3 ەسە وسكەن. ا ق ش- تا 2011-2019-جىلدار ارالىعىندا ورتا جانە جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى اراسىندا ەلەكتروندى تەمەكى شەگۋ 17-18 ەسە ارتتى.

— ەلەكتروندى تەمەكىنىڭ جاستار اراسىندا ءداستۇرلى تەمەكىدەن گورى كەڭىنەن تارالۋى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتىنشە، 15 جاسار ءاربىر ءۇشىنشى جاس (%32) ەلەكتروندى تەمەكىنى قولدانىپ كورگەن، ال ءاربىر ءتورتىنشىسى (%25) كادىمگى تەمەكىنى تارتىپ كورگەن.

جاس وسپىرىمدەر اراسىندا ۆەيپ قولدانۋدىڭ تانىمالدىعىنىڭ ارتۋىنا بايلانىستى كوپتەگەن ەلدەر ەلەكتروندى تەمەكىگە تىيىم سالدى:

تاياۋ شىعىس (باحرەين، يراك، يران، يوردانيا، كاتار، ليۆان، ومان، سيريا، تۇركيا) — ەلەكتروندى تەمەكىنىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن اكەلۋگە جانە ساتۋعا تىيىم سالعان.

ەۋروپا — قىزدىرىلعان تەمەكى ونىمدەرىندە حوش يىستەندىرگىش پايدالانۋعا تىيىم سالدى.

اۋستراليا — قۇرامىندا نيكوتين بار ەلەكتروندى تەمەكىنى زاڭدى تۇردە قولدانۋ ءۇشىن دارىگەردىڭ رەتسەپتى قاجەت.

برازيليا — ەلەكتروندى تەمەكى شەگۋ قۇرالدارىن وندىرۋگە، يمپورتتاۋعا، وتكىزۋگە، تاراتۋعا، ساقتاۋعا، تاسىمالداۋعا جانە جارنامالاۋعا تىيىم سالىنعان.

ءۇندىستان — ەلەكتروندى تەمەكى وندىرۋگە، يمپورتتاۋعا، تاسىمالداۋعا، ساتۋعا جانە تاراتۋعا تىيىم سالىندى.

قىرعىزستان — شەگىلمەيتىن تەمەكى جانە قۇرامىندا نيكوتين بار شەگىلمەيتىن تەمەكى ونىمدەردى وندىرۋگە، اكەلۋگە، اينالىمىنا تىيىم سالىنعان.

سينگاپۋر — تەمەكى شەگۋدى يميتاتسيالايتىن كەز كەلگەن قۇرىلعىنى اكەلۋگە، ساتۋعا، تاراتۋعا، ساتىپ الۋعا، ساقتاۋعا جانە پايدالانۋعا تىيىم سالىنعان.

تۇركىمەنستان — ەلەكتروندى تەمەكى ساتۋعا تىيىم بار.

ۋكراينا — تەمەكى جانە ەلەكتروندى سۇيىقتىقتى ساتۋعا، وندىرۋگە جانە يمپورتتاۋعا تىيىم سالىنعان.

وسىلايشا قازاقستانداعى تىيىم حالىقتىڭ دەنساۋلىعى مەن اسىرەسە جاستاردى قورعاۋ مۇددەسى ءۇشىن ەلەكتروندى تەمەكىنى رەتتەۋدىڭ جاھاندىق ءۇردىسىن كورسەتەدى.

سوڭعى جاڭالىقتار