«ەرتەگى الەمىنىڭ كەيىپكەرى». گرۋزيادا تۇراتىن وزگەشە قازاق ايەلىنىڭ حيكاياسى
استانا. قازاقپارات - بۇدان 24 جىل بۇرىن گرۋزياعا قونىس اۋدارعان گۇلنار ۋتيەۆا- ناترادزە ءبىر ساتتە TikTok جۇلدىزىنا اينالدى. ونىڭ ەرەكشە ءۇيى، ءستيلى مەن ونەرى جەلى قولدانۋشىلارىن تاڭعالدىردى.
Massaget.kz ءتىلشىسى كەيىپكەردىڭ نەگە گرۋزياعا كوشكەنى، ءومىرى مەن قىزىعۋشىلىعى تۋرالى سۇحباتتاستى.
جەلى قولدانۋشىلارى گۇلنار ۋتيەۆا- ناترادزەگە «ەرتەگى الەمىنىڭ كەيىپكەرى» دەگەن اتاق بەرگەن. ەلىنەن جىراققا كەتكەن ايەل ءومىرى تۋرالى نە دەيدى؟
گۇلنار ۋتيەۆا-ناترادزە بىشكەكتەن 20 مينۋت جەردە ورنالاسقان گەورگيەۆكا دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. اناسى سول جەردىڭ تۋماسى. ءبىر قىزىعى، قۇجاتىندا تۋعان جەرى بىشكەك دەپ جازىلىپ كەتكەن سوڭ، كوبى ونى قىرعىز دەپ ويلايدى. الايدا ايەل قازاق ەكەنىن، اتا-اناسى ۇلت مۇددەسى ءۇشىن بارىن سالعان قوعام قايراتكەرلەرى بولعانىن تەبىرەنە ەسكە الدى.
ومىردە ءبارى ءبىز قالاعانداي بولا بەرمەيدى.. .
كەيىپكەر 2001 -جىلى گرۋزياعا ەكى بالاسىمەن كوشىپ كەتكەن. سودان بەرى 24 جىل ءوتتى. ول مۇندا نەشە ءتۇرلى قيىندىقتان وتكەنىن، ال قازىر ارمانىنداعى ءومىرىن ءسۇرىپ جاتقانىن ايتتى. 90-جىلدارى گرۋزينگە تۇرمىسقا شىعىپ، العاشقى 12 جىل قازاقستاندا تۇرعان، كەيىن شەتەلگە كەتكەن.
ءومىرىم قىزىق دەپ ايتار ەدىم. ول بالالىق شاعى وتكەن قاراتاۋ تۋرالى جىلى ەستەلىكتەرىن ايتتى. ءبىر قىزىعى، گۇلناردىڭ بالالىق شاعى وتكەن ءۇي قازىر مەشىتكە اينالعان.
«اتا- انام - ينجەنەرلەر. انام - گەورگييەۆكا تۋماسى. دۇنيەگە كەلگەن سوڭ، 5 جاسقا تولعانعا دەيىن بالقاشتا تۇردىق، كەيىن قاراتاۋعا كوشتىك. قاراتاۋداعى ءۇيىمىزدى قازىر مەشىت ەتىپ وزگەرتكەن. بۇل - ءبىر مارتەبە. كەز كەلگەن ادامنىڭ ءۇيى مەشىتكە اينالمايدى عوي. اكەم - قىدىربەك ۋتيەۆ، دەپۋتات بولدى، سۋرەت سالىپ، ولەڭ جازاتىن. "زناميا ترۋدا" گازەتىندە دە جۇمىس ىستەدى. ال انام گۇل وسىرگەندى ۇناتاتىن. بالا كەزدەن سونى كورىپ وسكەن سوڭ، شىعارماشىل تۇلعا بولىپ قالىپتاستىق»، - دەيدى ول.
«اسانالى ءاشىموۆ ءبىزدىڭ ۇيدە قوناق بولعان»
گۇلنار قىدىربەك قىزى مەكتەپتى ءتامامداعان سوڭ الماتىداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنا سۋرەتشى- پەداگوگ ماماندىعىنا تۇسەدى. ءتىپتى وقۋعا ءتۇسىپ جاتقاندا دا كەيىپكەر ءومىرى قىزىققا تولى بولعان.
«ءجاميلا تاكەن، يبراگيم كوبەكوۆ سىندى تانىمال سۋرەتشىلەرمەن ءبىر كۋرستا وقىدىم. 1978 -جىلى وقۋعا ءتۇستىم. نەگىزىنەن الماتى تەاتر-كوركەمسۋرەت ينستيتۋتىنا (قازىرگى اتاۋى - تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى) تۇسەمىن دەپ ۇمىتتەنگەنمىن. قۇجاتتارىمدى تاپسىرۋعا بارعاندا ءاسانالى ءاشىموۆتىڭ ۇلى ساعي ءاشىموۆ تە قۇجات تاپسىرىپ جاتتى. ءالى ەسىمدە، ول دومبىرادا وينادى. كەزەكتە تۇرعاندا ەكەۋمىز ءبىراز اڭگىمەلەستىك. ونىڭ اكەسى ءبىزدىڭ قاراتاۋداعى ۇيدە قوناق بولىپ، 2-3 كۇن تۇراقتاعان ەدى. سونى ايتقانىمدا ول اڭ- تاڭ بولدى. "ترانسسىبىر ەكسپرەسى" فيلمى ءتۇسىرىلىپ جاتقاندا ءاسانالى ءاشىموۆ ءبىزدىڭ ۇيدە قوناق بولعان. وكىنىشكە قاراي، تەاتر- كوركەمسۋرەت ينستيتۋتىنىڭ كونكۋرسىنان وتپەي قالدىم، مەن اعاش جونۋ كۋرسىنا قۇجات تاپسىرىپ ەدىم، مەنى قىزسىڭ، نازىكسىڭ دەپ وتكىزبەدى. ءبىراق كەيىن قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتقا ەمتيحانسىز قابىلداندىم»، - دەيدى ول.
«العاشقى شاكىرتتەرىم مەنەن 7 جاس كىشى ەدى»
گۇلنار ۋتيەۆا-ناتريدزە نەبارى 21 جاسىندا سۋرەتشىلەرگە ارنالعان ورتالىق اشىپ، ديرەكتور بولعان.
«مەن بالا كەزدەن سۋرەت سالاتىنمىن. اكەم 14 جاسىندا سۋرەت سالىپ، ستاليننەن ماداقتاما العان. ول ءتىپتى توقىما توقىپ بىلەتىن، بالا كەزدەن توقيتىن، سونىڭ ءبارىن ۇيرەتتى. مەن دە بالا كەزدەن سۋرەت سالىپ، ءتۇرلى كونكۋرسقا قاتىسىپ، ورىندار الاتىنمىن. 1982 -جىلى وقۋدى ءتامامداعان سوڭ جاستارعا جۇمىس ۇسىنعان. مەن قاراتاۋعا كەتتىم. ول جەردە سۋرەتتەن ساباق بەرەتىن ورتالىق تۇگىلى، پەداگوگتەر دە بولعان جوق. ءسويتىپ جۇگىرىپ ءجۇرىپ، ورتالىق اشتىم. ول كەزدە جاسىم نەبارى 21 دە بولعان. 10 جىل بويى مەكتەپ ديرەكتورى بولدىم. كەيىن ول مۋزىكالىق مەكتەپپەن قوسىلىپ، مارتەبەسىنەن ايىرىلدى. سىزۋدان، سۋرەتتەن، ەڭبەكتەن ساباق بەرەتىنمىن. العاشقى شاكىرتتەرىم مەنەن 7 جاس كىشى ەدى»، - دەيدى ول.
«وزىمنەن 10 جاس كىشى گرۋزينگە كۇيەۋگە شىقتىم»
كەيىپكەر گرۋزياعا كوشۋىنە كۇيەۋى سەبەپكەر بولعان ايتتى.
«1987 -جىلى كۇيەۋىمەن تانىستىم. ول ۋاقىتتا اسكەردە قوسىمشا جۇمىس ىستەپ ءجۇردىم. ول سول جەردە قىزمەتتە بولعان. ماعان گۇل سىيلاپ، قامقور بولاتىن. ءسويتىپ ەكەۋمىز كوڭىل جاراستىرىپ، ۇيلەندىك. كۇيەۋىمنىڭ جاسى نەبارى 18 دە ەدى، مەنەن 10 جاس كىشى بولاتىن. ءبىراق بويى سۇڭعاق، ءىرى جىگىت ەدى. ەكەۋمىز 12 جىل وتاسىپ تۇردىق. ورتامىزدا 2 بالا بار. ءبارى «گرۋزيندەر اۋقاتتى، باي» دەپ ويلايدى. الايدا ولاي ەمەس. جاس بولعان سوڭ العاشىندا جۇمىسى بولعان جوق، بالالارعا قامقور بولدى. باسىمىزدان كوپ قيىندىق ءوتتى. مەنى جۇرت «وزىڭنەن كىشى ادامعا تۇرمىسقا شىقتىڭ، وزگە ۇلت وكىلىنە تۇرمىسقا شىقتىڭ» دەپ سوگەتىن. ءسويتىپ ءبىراز جىل وتكەن سوڭ، قاراتاۋدا ءدامحانا اشتىق. «رەكەت» دەگەن نارسە گۇرىلدەپ تۇراتىن، ءبىراق مەن ەشتەڭەدەن قورىقپادىم»، - دەيدى ول.
كەيىپكەرمەن سۇحباتتاسىپ وتىرعاندا ءومىرى قۇددى ءبىر كينوداعىداي دەگەن وي كەلدى. بالا-شاعاسىن، بار مۇلكىن ءتۇيىپ كۇيەۋىنىڭ تۋعان جەرىنە كوشىپ بارا جاتقان ايەلگە تاعى ءبىر سىناق تۇسەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، كوشەيىن دەپ جاتقاندا وتباسىندا قايعىلى وقيعا بولىپ، كۇيەۋى ەلدە قالىپ قويادى. ول بالالارى الىپ، گرۋزياعا كەتىپ قالادى. جوسپار بويىنشا 1 جىلدان كەيىن وتباسىنا قوسىلۋى كەرەك كۇيەۋى سول جىلى اۋىرىپ قايتىس بولادى. «ءسويتىپ مەن گرۋزيادا جالعىز قالدىم»، - دەدى كەيىپكەر كوزىنە جاس الىپ.
«ەلگە قايتىپ كەلۋ تۋرالى وي بولعان جوق»
گۇلنار قىدىربەك قىزىنىڭ ايتۋىنشا، 90-جىلدارى قيىن بولعان. جۇرت ايەلدى وزە ۇلت وكىلىنە كۇيەۋگە شىققانىنا قاتتى سىناعان.
«90-جىلدارى ۇلتشىلدار ءورشىپ كەتتى. ونىڭ ۇستىنە، بۇزاقىلىق كوپ بولدى. ءبىراق مەن ولاردان قورىققان جوقپىن. ۇلتشىلدار «نەگە گرۋزينگە كۇيەۋگە شىعاسىڭ؟» دەپ كوپ تيىسەتىن. كۇيەۋىمە قيىن بولعانىن ءتۇسىندىم. ءتىپتى بالالارىما قول شوشايتاتىندار كوبەيدى»، - دەيدى ول.
«تانىمال اكتەر كاحي كاۆسادزە كومەك بەردى»
ونىڭ ايتۋىنشا، گرۋزياعا كوشكەننەن كەيىن ەلگە قايتىپ ورالۋعا ءتىپتى وي بولماعان.
«اتا- انام و دۇنيەگە اتتانىپ كەتتى، اپكەممەن بايلانىس ءۇزىلدى. تۋىسقاندارىم دا «نەگە باسقا ۇلت وكىلىنە كۇيەۋگە شىقتىڭ؟ » دەپ تيىسە بەرەتىن. سول ءۇشىن ەلگە قايتقىم كەلمەي قالدى. ءبىراق ونداعى ءومىر دە بال بولعان جوق. 2001 -جىلدان باستاپ 8 جىل بويى قاتتى قينالدىق. جەيتىن نان دا بولعان جوق. ءتىپتى قانت ساتىپ المايتىنبىز. ىستەمەگەن جۇمىسىم قالمادى. كەيىن تىگىنىشىلىكپەن اينالىسىپ كەتتىم. كوبى ءومىرىم بالداي بولدى دەپ ويلايدى. الايدا ولاي ەمەس. بالالارىمدى اياققا تۇرعىزۋ ءۇشىن بارىمدى الدىم. تىگىنشى بولدىم، شاشتاراز بولدىم، سۋرەتكە ءتۇسىردىم. كەيىن قالاعا كوشىپ كەلدىم. ءسويتىپ اتەلە اشىپ، تىگىنمەن اينالىستىم. تەاتردا كوستيۋم تىگىپ باستادىق. سول جەردە تانىمال اكتەرلەرمەن تانىستىم. ولارمەن دوس بولىپ كەتتىك. بىرەۋى ءتىپتى ءتولقۇجات الۋعا قول ۇشىن تيگىزدى. ول كەزدە تۋۋ تۋرالى كۋالىگىمدى جوعالتىپ العان ەدىم. تانىمال اكتەر كاحي كاۆسادزە كومەك بەردى. كەيىن تانىمال ديزاينەرلەرمەن جۇمىس ىستەدىك»، - دەيدى كەيىپكەر كوزىنە جاس الىپ.
گۇلنار ۋتيەۆا- ناترادزە ءوز ءومىرىن ايتىپ وتىرىپ، وزىنە قاتتى تاڭعالدى. باسىنان سونداي قيىندىق پەن قىزىق وتكەنىن تەبىرەنە ايتتى.
«كەيىن كيىم تىگۋ زىعىرىمدى شىعارىپ جىبەردى. كۇنى- ءتۇنى تەك تىگۋمەن اينالىستىم. بالالارىم ۇيقىدان تۇرعاندا دا، ۇيقىعا كەتكەندە دە تەك تىگىپ وتىراتىن ەدىم. جالداپ تۇرعان ءۇيىمنىڭ يەلەرى مەنىڭ سۋرەتتەن ساباق بەرگەنىمدى ەستىپ، بالالارىن بەردى. كەيىن باسقالارىنا ايتتى، ءسويتىپ شاكىرتتەرىم كوبەيدى. كەيىن سۋرەت ورتالىعىن اشتىم. اقشا تاپپاي قالسام شە، كەلۋشىلەر بولماي قالسا شە دەگەن قورقىنىش بولدى، ارينە. ءبىراق شاكىرتتەرىمنىڭ اتا- انالارى كادىمگىدەي قولداۋ ءبىلدىردى. وسىلايشا جانىما جاقىن كاسىپتى باستاپ كەتتىم. مىنە، ودان كەيىن 9 جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى»، - دەيدى ول.
سودان بەرى ول بالالاردى سۋرەت ونەرىنە باۋلىپ، بىرنەشە شاكىرت تاربيەلەگەن. قازىر دە ءىسىن توقتاتقان ەمەس. بۇعان قوسا، ول ساياحاتتاعاندى ۇناتادى. ءبىر قىزىعى، تەك قىستا شەتەل ارالايدى ەكەن. كەيىپكەر 25 ەل ارالاپ ۇلگەرگەن. ونىڭ ىشىندە باسىم بولىگى ت م د ەلدەرى.
قازاقستاننان كەلەگەن قوناقتاردى ول قۇشاق جايا قارسى الادى. ءبىر قىزىعى، ول گرۋزياداعى قىپشاقتارعا قاتىستى زەرتتەۋلەرگە دە قاتىسادى.
كەيىپكەردىڭ 2 بالاسى بار. بىرەۋى قازىر قازاقستانعا كوشىپ كەلگەن، ال ەكىنشىسى جاقىندا وتباسىن قۇردى. ال جيەنى - قازاقستانعا تانىمال رەجيسسەر الىشەر ۋتيەۆ.
