ەرلان قارينگە سۇراق قويعان قىتايلىق عالىم سىنعا ۇشىرادى
استانا. KAZINFORM - وتكەن ايدا قىتايعا ساپارى بارىسىندا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى ەرلان كاريننىڭ قىتاي عالىمدارىمەن سۇحباتى قىتايدا قىزۋ پىكىرتالاس تۋدىردى.
قىتايدىڭ جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «چونگيان قارجىلىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى» رەسمي سايتىنىڭ حابارلاۋىنشا، 22- قاراشادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى ەرلان كارين جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىندە بولىپ، «قازاقستاننىڭ رەفورماسى جانە قىتاي- قازاقستاننىڭ تۇراقتى جان- جاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىگى» تاقىرىبىندا بايانداما جاسادى.
سوزدەن كەيىن جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمى ۆان سيانجۋ قارينگە سۇراق قويدى. ول قازاقستانعا بارعان كەزدە «بارلىق جەردە بالالاردى» كورگەنىن، ال قىتايدا بالا تۋۋدىڭ تومەندىگى ديلەمماسى تۇرعانىن ايتتى.
«ءبىزدىڭ ەلدەگى ايەلدەر تۇرمىسقا شىعۋعا نەمەسە بالا سۇيۋگە قۇلىقسىز، اتا- انالارى نەمەسە باسشىلارى، مەيلى كىم كەڭەس بەرسە دە، ولار تىڭدامايدى. مەنىڭ ەستۋىمشە، قازاقستاندا كوللەدج ستۋدەنتتەرى مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى بالا تۋا باستايدى ەكەن. نەلىكتەن ولار سىزدەردىڭ سوزدەرىڭىزگە سەنەدى؟ بۇل ايەلدەردى مويىنسۇنۋشىلىقپەن ەرتە بالالى بولۋعا قانداي ادىستەردى قولداندىڭىزدار؟» - دەپ سۇرايدى ۆان سيانجۋ.
بۇل سۇراققا ەرلان قارين بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى: ايەلدەردى «بالالى بولۋعا ماجبۇرلەۋگە بولمايدى». ول بىردەن قازاقستانداعى ايەلدەردىڭ ساياساتقا ارالاساتىنىن، ماسەلە كوتەرىپ، ادام قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى، بۇل بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن ايەلدەردىڭ قۇقىقتارىنا قاتىستى ماڭىزدى زاڭداردىڭ قابىلدانۋىنا ىقپال ەتىپ، ايەلدەر قۇقىعىن قورعاۋدىڭ جاڭا مەحانيزمىن قالىپتاستىرعاندىعىن جەتكىزدى.
سونداي- اق ەرلان قارين قازاقستان ەنەرگيا تابىسىنىڭ ءبىر بولىگىن ۇلتتىق قورعا اۋداراتىنىن جانە ءاربىر جاڭا تۋعان نارەستە ۇلتتىق قور شوتىنان «ديۆيدەند الا الاتىنىن» ايتتى.
ەكەۋىنىڭ بۇل سۇراق- جاۋاپ اڭگىمەسى كەيىنىرەك جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ چۋنيان قارجى زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ WeChat قوعامدىق اككاۋنتىندا جاريالانىپ، سوڭعى كۇندەرى قىتايلىق ينتەرنەتتە پىكىرتالاس تۋدىردى.
كوپتەگەن قىتايلىق جەلى قولدانۋشىلارى، اسىرەسە ايەلدەر ۆان ءسيانجۋدىڭ سۇراعىنا قاتتى نارازىلىق ءبىلدىردى.
كەيبىر جەلى قولدانۋشىلارى ۆان سيانجۋدىڭ سۇراعىن «ايەلدەرگە دەگەن قۇرمەتسىزدىككە تولى» «ايەلدەردى ادام ەمەس، بالا تۋاتىن قۇرال رەتىندە كورەدى» دەپ سىنادى.
سونىمەن قاتار، كەيبىر ادامدار دا ەرلان قاريننىڭ جاۋابىن جوعارى باعالاپ، قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسىنىڭ جاۋابى قازاقستاننىڭ وركەنيەتتىلىگى مەن وزىق دەڭگەيىن كورسەتەدى دەپ سانايدى.
اشىق دەرەكتەر بويىنشا، 70 جاستاعى ۆان سيانجۋ قىتايدىڭ جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ورىستانۋ ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تابىلادى. ول قىتاي مەملەكەتتىك كەڭەسىنىڭ دامۋدى زەرتتەۋ ورتالىعىندا جانە بەلارۋستەگى قىتاي ەلشىلىگىندە جۇمىس ىستەگەن، Global Times گازەتىنە كوپتەگەن ماقالالار جازعان.
كوپ مولشەردەگى سىنعا بايلانىستى ماقالا قىتايدىڭ جەنمين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «چونگيان قارجىلىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ» WeChat قوعامدىق اككاۋنتىنان ءوشىرىلىپ تاستادى.
قىتاي ءبىر كەزدەرى الەمدەگى حالقى ەڭ كوپ ەل بولعان. الايدا، ونداعان جىلدار بويى حالىقتى شەكتەۋ ساياساتىنان كەيىن قىتايدا تۋۋ كورسەتكىشى ايتارلىقتاي تومەندەدى. بالا تۋۋدى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن ءارتۇرلى ساياساتتار شىعارعانىمەن، رەسمي دەرەكتەر قىتاي حالقىنىڭ سانى 2023 -جىلى 2,08 ميلليون ادامعا ازايىپ، ەكىنشى جىل قاتارىنان قىسقارعانىن كورسەتەدى.
مۇقتار مۇرات
