قىزىلوردادا كونە قالالاردان ساق جاۋىنگەرى مەن سىعاناق حانشايىمى تابىلدى

قىزىلوردا وبلىسىنداعى شىرىك-رابات جانە سىعاناق قالاشىقتارىنان تابىلعان ساق جاۋىنگەرى مەن سىعاناق حانشايىمى رەكونسترۋكتسيالارىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Kazinform.

2004-2005-جىلداردا «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىرىك-رابات قالاشىعىنا ارحەولوگ-عالىم جولداسبەك قۇرمانقۇلوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن جۇرگىزىلگەن ەكسپەديتسيا ناتيجەسىندە ساق جاۋىنگەرى تابىلعان. قابىردەن ەر ادام مۇردەسىمەن بىرگە ۇزىندىعى 1 مەتردەن اساتىن، سابى اعاشپەن قاپتالعان سەمسەر، بەلدىكتىڭ قالدىقتارى، قانجار سىنىعى، پارفياندىق جازۋى بار قىش قۇمىرا-كونەك، حوش يىستەندىرگىش كۋلتتىك بۇيىمى، ءارتۇرلى پىشىندەگى التىن جاپسىرمالار كوزگە ءتۇستى.

ەلگە بەلگىلى رەستاۆراتور قىرىم التىنبەكوۆ «شىرىك-رابات ساق جاۋىنگەرى» رەكونسترۋكتسياسىن جاساپ شىقتى. ءمۇسىن شىرىك-راباتتا جەرلەنگەن ادامنىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس جاسالعان. ارتەفاكتىلەر ەجەلگى وركەنيەتتىڭ ماتەريالدىق جانە رۋحاني مادەنيەتىنەن ماعلۇمات بەرەدى.

اتاپ ايتقاندا، ولاردىڭ قاتارىندا ساقتاردىڭ اڭ ءستيلى نەگىزىندە جاسالعان 2388 التىن جاپسىرما، 7 التىن جالاتىلعان جەبەنىڭ ۇشى، تاس مونشاقتار بار. ءمۇسىن قوعامدا بەلگىلى ءبىر مارتەبەگە يە، بەدەلدى ادامنىڭ ستاتيكالىق سەنىمدى كەيپىندە بەينەلەنگەن.

«سىعاناق حانشايىمى - التىن وردا كەزەڭىندەگى ۇلى دالانى مەكەندەگەن اقسۇيەك ايەلدىڭ وبرازى. سىعاناق حانشايىمى 2019-جىلى ورتاعاسىرلىق سىعاناق قالاشىعىنا قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق- تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتى مەن وزبەكستانداعى ورتالىق ازيا حالىقارالىق ينستيتۋتى بىرلەسە جۇرگىزگەن ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى كەزىندە سىعاناقتىڭ 3№ قازبا نىسانىنان (ساعانا) تابىلعان. كەسەنەدە ءسان-سالتاناتىمەن جەرلەنگەن ايەل ادامنىڭ قاڭقاسىمەن قاتار مارجان كوزدى التىن سىرعالار، كوگىلدىر اقىق كوزدى تسيليندر فورماسىنداعى بويتۇمار، تامشى فورماسىنداعى تۇيمەلەر جانە مارجان مونشاقتار تابىلدى»، - دەيدى قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا ۋنيۆەرسيتەتى، ارحەولوگيا جانە ەتنوگرافيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، PhD ءازىلحان تاجەكەيەۆ.

«سىعاناق حانشايىمى» رەكونسترۋكتسياسى قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا ۋنيۆەرسيتەتى، ارحەولوگيا جانە ەتنوگرافيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، PhD ءا. تاجەكەيەۆ پەن قازبا اۆتورى، وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنداعى يا. گۋلياموۆ اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى ا. يسكەنديروۆانىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن جاسالدى. رەكونسترۋكتسيا ءمۇسىنىن جانە التىن مەن قولادان جاسالعان اشەكەي بۇيىمدارىن ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى ماماندارى جانە ونەرتانۋ عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى ا. نازاروۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن ورىندالدى.

«سىعاناق حانشايىمى» رەكونسترۋكتسياسىنىڭ كيىمدەرىنىڭ ماتەريالدارى ءۇندىستان جانە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنەن ارنايى تاپسىرىسپەن الىنعان. قازىرگى ۋاقىتتا تاتارستانداعى مامانداردىڭ تاراپىنان ХІҮ-ХҮ ع. ع. التىن وردا كەزەڭىندەگى كيىمنىڭ ۇلگىسىمەن (باس كيىم، كويلەك، ەتىك ت. ب.) تىگىلگەن.

بيىل التىن كيىمدى «شىرىك-رابات ساق جاۋىنگەرى» مەن التىن اشەكەيلى «سىعاناق حانشايىمى» رەكونسترۋكتسيالارى قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلىبەك نالىبايەۆتىڭ قولداۋىمەن جاسالدى. الداعى 8-9- جەلتوقساندا استانا قالاسىنداعى وتەتىن قىزىلوردا وبلىسىنىڭ مادەنيەت جانە ونەر كۇندەرى اياسىندا «سىر ەلى - تۇركى وركەنيەتىنىڭ بەسىگى» تاقىرىبىنداعى كورمەسىندە التىن ادامدار كوللەكتسياسى حالىق نازارىنا ۇسىنىلادى.

ەسكە سالساق، قىزىلوردا وبلىسىندا ساۋىسقاندىق شاتقالىنداعى پەتروگليفتەر قورشالىپ، قورعاۋعا الىنادى.