قىتاي عالىمدارى عارىشتا ساقتالعان داقىلداردىڭ تۇقىمىن زەرتتەپ جاتىر

قىتاي عالىمدارى عارىشتا سەلەكسيالىق تاجىريبە جاسادى، دەپ حابارلايدى 24KZ. ولار بىرنەشە داقىلدىڭ تۇقىمىن سۇرىپتاپ، اتموسفەرادان تىس جەرگە شىعاردى.

NASA-ның ғарыш кемесі Жерге Юпитердің таңғажайып суреттерін  жіберді
Фото: NASA / SwRI / MSSS / Jackie Branc © cc by

 مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا، عارىش كەڭىستىگىندە تۇقىمدار گەنەتيكالىق وزگەرىستەرگە ۇشىراعان. عارىش ستانتسياسىندا بىرنەشە اي ساقتالعان ونىمدەر قايتا جەرگە جەتكىزىلدى. ءقازىر زەرتتەۋ جۇمىستارى باستالدى. عىلىمي زەرتتەۋگە ارنالعان سىناما ماتەريالدار عارىشتان Shijian-1 جەرسەرىگىمەن جەرگە ءتۇسىرىلدى. سالماعى 102 گرامم بولاتىن قارا بۇرشاق، كۇنجىت، لوتوس، تارو داقىلدارىنىڭ تۇقىمدارى بىرنەشە اي عارىش كەڭىستىگىندە ساقتالدى. ەندى ماماندار ولاردى زەرتحانالاردا زەرتتەپ جاتىر. گەنەتيكا جانە سەلەكتسيا ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، تۇقىمدارعا عارىش ساۋلەلەرى، ميكروگراۆيتاتسيا، جوعارى قىسىمدى ۆاكۋۋم سياقتى فاكتورلار اسەر ەتكەن. ناتيجەسىندە ۇرىقتار گەنەتيكالىق وزگەرىسكە ۇشىراعان. عالىمدار ەندى وسى ارقىلى جاڭا جوعارى ءونىمدى سورتتاردى كوبەيتۋدى كوزدەپ وتىر.

 قازىر عىلىمي تاجىريبە حاينان پروۆينتسياسىندا ءجۇرىپ جاتىر. ەرەجەگە سايكەس تۇقىم بىردەن توپىراققا وتىرعىزىلۋى ءتيىس. ايتپەسە ۇرىقتىڭ ساپاسى جوعالادى. سونداي- اق قورشاعان ورتاعا تەز بەيىمدەلۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنى اتموسفەرادان تىس جەردە ۇستالعان تۇقىمداردىڭ ءبىر بولىگىن زەرتتەۋ كورسەتكەن.

 ۆان لۋچۋان، لۋنحۋا اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى جانە اۋىلدىق بيۋروسىنىڭ جەتەكشىسى:

 - العاشقى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلىپ، ءبىرقاتار گەنەتيكالىق وزگەرىس انىقتالىپ وتىر. ءارى قاراي ارنايى ءادىس قولدانىلادى. وسى ارقىلى ءبىز ونىمدىلىكتى ارتتىرىپ، جەرگىلىكتى شارۋالاردى ساپالى تۇقىممەن قامتاماسىز ەتەمىز. تۇپتەپ كەلگەندە ماقساتىمىز - تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەردى پايدالانىپ، ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ. جوبا جۇزەگە اسسا، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تيىمدىلىگى ارتىپ، فەرمەرلەردىڭ تابىسى ەسەلەنەدى. قازىر قىتاي جالپى عارىشتاعى زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ نەگىزگى 4 باعىتىنا ەرەكشە ءمان بەرىپ وتىر.

ولار: ادامنىڭ عارىشتا ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىندىگى، ميكروگراۆيتاتسيا فيزيكاسى، استرونوميا جانە جاڭا تەحنولوگيالار. مىسالى، بىلتىر 181 عىلىمي جوبا جۇزەگە اسىرىلدى. عارىش ستانتسياسىنا 2 تونناعا جۋىق عىلىمي ماتەريال جەتكىزىلگەن. ال عارىشتان جەرگە 100 ءتۇرلى سىناما ۇلگىلەرى ءتۇسىرىلدى.

 جاң ۆەي، عارىشتى پايدالانۋ جونىندەگى تەحنولوگيا جانە ينجينيرينگ ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى:

 - وسىنداي زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىندە ادامنىڭ عارىشتا ۇزاق تۇراقتاپ، ءومىر ءسۇرۋ ماسەلەسىن شەشۋ جولىن ۇسىنامىز دەپ ويلايمىن. سونىمەن قاتار وربيتادا ازىرلەنگەن ماتەريالدار مەن جوبالار جەردە قولدانۋدى كوزدەيمىز. كۇندەلىكتى ءومىر مەن ءوندىرىستى جاقسارتۋعا باعىتتالعان جاڭا ادىستەر مەن تەحنولوگيالارعا قول جەتكىزەمىز دەپ ۇمىتتەنەمىز. سەلەكسيالىق زەرتتەۋگە قاتىستى تىڭ ءتاسىلدى قىتايلىق عالىمدار ازىرگە جاريالاماي وتىر. الايدا وسى تاجىريبەدەن كەيىن ونىمدىلىگى اسا جوعارى جاڭا سورتتاردىڭ پايدا بولاتىنىنا سەنىمدى. ايتا كەتۋ كەرەك، قىتايدىڭ عارىش ستانتسياسى ەلدىڭ وربيتاداعى ۇلتتىق زەرتحانا قىزمەتىن اتقارادى. وندا الداعى 10-15 جىلدا عىلىمي زەرتتەۋمەن بايلانىستى مىڭنان اسا جوبانى جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانعان. اۆتورلارى: رۋسلان باقىتبەك ۇلى، ماديار ەرسايىن.

 https://24.kz

سوڭعى جاڭالىقتار