قىستاۋعا كوشكەن مالشىلارعا كومەك كورسەتىلدى - شەتەلدەگى قازاق باسپا ءسوزى
«KAZINFORM» ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.
قىتايدىڭ مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءجانابىل سىماعۇل ۇلى دۇنيە سالدى - CNR
قىتايداعى قانداستار اراسىنان شىققان كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، قىتايدىڭ ش ۇ ا و حالىق ۇكىمەتى ءتوراعاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى، شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالىق ولكەسى ساياسي كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولعان ارداقتى ەل اعاسى ءجانابىل سىماعۇل ۇلى 22-قاراشا كۇنى 90 جاسىندا دۇنيەدەن ءوتتى، دەپ حابارلايدى قىتايدىڭ «ورتالىق حالىق راديوسى».
«قىتاي حالىق ساياسي ءماسليحات كەڭەسى شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى ولكەلىك 7, 8-كەزەكتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ءجانابىل ۇرىمجىدە 90 جاسىندا قايتىس بولدى»، دەپ جازدى قىتايلىق ب ا ق.
ايتا كەتەيىك، قىتايدىڭ مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءجانابىل سىماعۇل ۇلى 1934-جىلى ءساۋىر ايىندا قىتايدىڭ التاي ايماعى، قابا اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ەڭبەك جولىن 1951-جىلى باستاعان. 1953-جىلى تامىز ايىندا ق ح ر كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولىپ قابىلدانعان. جوعارى ءبىلىم ماعۇلىماتىنا يە. شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى ولكەسىنىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى، شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى ولكەلىك پارتيا كوميتەتىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ورىنباسار حاتشىسى، شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى ولكەلىك ساياسي كەڭەستىڭ ءتوراعاسى سىندى لاۋازىمدى مىندەتتەردى اتقارعان.
ت م ۇ ەلدەرى ەكولوگيا مينيسترلەرىنىڭ العاشقى جينالىسىنىڭ دەكلاراتسياسىنا قول قويىلدى - «ءو ز ا»
باكۋ قالاسىندا وتكەن بۇۇ- نىڭ كليماتتىڭ وزگەرۋى تۋرالى نەگىزدەمەلىك كونۆەنتسياسىنا قوسىلۋشى تاراپتاردىڭ 29-كونفەرەنسياسى (COP29) اياسىندا وزبەكستاننىڭ ۇلتتىق پاۆيلونىندا تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنا (ت م ۇ) مۇشە ەلدەردىڭ قورشاعان ورتا جانە ەكولوگيا بويىنشا جاۋاپتى مينيسترلەرىنىڭ العاشقى كەزدەسۋى ءوتتى، دەپ حابارلايدى «ءو ز ا» اقپارات اگەنتتىگى.
وبەكستاندىق ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، ءىس-شاراعا ت م ۇ باس حاتشىسى كۋبانىچبەك ومۋراليەۆ، ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى مۋحتار بابايەۆ، وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيا، قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە كليماتتىڭ وزگەرۋى جونىندەگى ءمينيسترى ازيز ابدۋحاكيموۆ، سونداي-اق ت م ۇ- عا مۇشە ەلدەردىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ مينيسترلەرى قاتىسقان.
«كەزدەسۋ سوڭىندا ت م ۇ- عا مۇشە ەلدەردىڭ ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا بويىنشا جاۋاپتى مينيسترلەرىنىڭ العاشقى جينالىسىنىڭ دەكلاراتسياسىنا قول قويىلدى»، دەپ جازادى وزبەكستاندىق باسىلىم.
سونداي-اق وسى اپتادا «اقتاۋ قالاسى 2025-جىلى تۇركى دۇنيەسىنىڭ مادەني استاناسى مارتەبەسىنە يە بولدى» دەگەن تاقىرىپتاعى اقپارات جارىق كوردى.
اشعاباتتا وتكەن تۇركى مادەنيەتى مەن ونەرىن دامىتۋ حالىقارالىق ۇيىمى - تۇركسويعا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ 41- ماجىلىسىندە اقتاۋ قالاسى 2025-جىلى تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى رەتىندە جاريالاندى، دەپ حابارلايدى «ءو ز ا» اقپارات اگەنتتىگى.
اتالعان ب ا ق- تىڭ مالىمەتىنشە، اتاۋلى باس قوسۋدا، تۇركسوي باس حاتشىسى سۇلتان رايەۆ، وزبەكستان، قازاقستان، تۇركىمەنستان، قىرعىزستان، تۇركيانىڭ مادەنيەت سالاسىنداعى وكىلدەرى جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جەتەكشىلەرى قاتىستى.
كەڭەستە باستى نازار تۇركى مادەنيەتىن دامىتۋ جانە ولار اراسىنداعى باۋىرلاستىق قاتىناستارىن نىعايتۋعا قاراستىرىلعان. قاتىسۋشىلار تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ مادەني مۇراسىن ساقتاپ، ناسيحاتتاۋ جونىندە بىرلەسكەن ارەكەتتەردى كۇشەيتۋ تۋرالى پىكىر الماستى جانە ءتيىستى شەشىمدەر قابىلدادى.
قىتايلىق قانداسىمىز جاپونيادا التىن مەدال ەنشىلەدى - Harajorga
قىتايلىق قانداسىمىز اقنار اداق قىزى كونكيمەن جۇگىرۋدەن جاپونيانىڭ حاتينوحە قالاسىندا وتكەن ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتىندا التىن مەدالدى جەڭىپ الدى، دەپ جازادى «Harajorga» اقپاراتتىق پورتالى.
اتالعان باسىلىمنىڭ مالىمەتىنشە، ايەلدەر اراسىنداعى كوماندالىق جۇگىرۋ باسەكەسىندە قىتاي قۇراماسى 3 مينۋت 2.20 سەكۋند ناتيجەمەن توپ جارىپ، اقنار اداق قىزى ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتىنىڭ چەمپيونى اتاندى.
ايتا كەتەيىك، كونكيشى اقنار اداق قىزى - شىڭجاڭ ولكەسى، قۇتىبي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. بۇعان دەيىن 2019 -جىلعى قىتاي بىرىنشىلىگىنىڭ 5000 مەترلىك جارىسىندا - «التىن»، 3000 مەتردە - كۇمىس مەدال العان. حالىقارالىق جارىستارعا دا قاتىسىپ، جۇلدەگەرلەر قاتارىنان كورىنىپ ءجۇر. 2016-جىلى قىتايدىڭ ۇلتتىق قۇراماسىنا قابىلدانعان.
سونداي-اق اقنار اداق قىزى بەيجىڭدەگى XXIV قىسقى وليمپيادا ويىندارىندا قىتاي قۇراماسى ساپىندا ونەر كورسەتكەن بولاتىن.
يران مۇحيتتاردا 2000 مەتردەن استام تەرەڭدىككە جەرگىلىكتى تەحنيكامەن جەتەدى - «ParsToday»
يراننىڭ ۇلتتىق مۇحيتتانۋ جانە اتموسفەرا عىلىمدارى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ باسشىسى تەڭىزدىڭ 2120 مەتر تەرەڭدىگىندە بارلاۋعا ارنالعان قۇرىلعىنىڭ جاسالعانىن جاريالاپ، بۇل قۇرىلعىنىڭ تەحنولوگياسى تەك 14 ەلدە عانا قولجەتىمدى ەكەنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى يراننىڭ «Parstoday» اقپارات اگەنتتىگى.
اتالعان باسىلىمنىڭ كەلتىرگەن دەرەگىنە سۇيەنسەك، يراننىڭ ۇلتتىق مۇحيتتانۋ جانە اتموسفەرالىق عىلىمدار عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى مۇرتازا تاۆاكۋلي تەڭىز ارەكەتتەرىنىڭ تابيعاتى تەڭىزدەگى ءارتۇرلى كورسەتكىشتەردى زەرتتەۋ جانە ولشەۋ وپەراتسيالارىن قاجەت ەتەتىنىن ايتقان.
سونداي-اق تاۆاكولي يراننىڭ ۇلتتىق مۇحيتتانۋ جانە اتموسفەرا عىلىمدارى ينستيتۋتىنىڭ مۇمكىندىگى مەن مۇمكىندىكتەرىن جوعارى دەپ توقتالىپ، بيىلعى جىلدىڭ باسىندا يران 2120 مەتر تەرەڭدىكتە ءوندىرۋدى جۇزەگە اسىردى، مۇنداي مۇمكىندىك الەمنىڭ 14 ەلىندە عانا بار ەكەنىندىگىن تىلگە تيەك ەتكەن.
قىستاۋعا كوشكەن مالشىلارعا پوليتسەيلەر كومەكتەستى - «حالىق گازەتى»
2024-جىلعى قاراشا ايىنىڭ ورتاسىنان باستاپ شىڭجاڭنىڭ ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنداعى جانە باسقا جەرلەردەگى مالىشىلار قىستاۋلىقتارىنا كوشتى. اتاپ ايتقاندا، جۇزدەگەن مالشى وتباسى مەن 100 مىڭ تۇياقتان استام ءتورت تۇلىك مال بۇراتالا وبلىسىنىڭ اراسان اۋدانىنداعى قىستاۋلارىنا كوشتى، دەپ حابارلايدى «حالىق گازەتى» باسىلىمى.
قىتايلىق ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، كوشى-قون بارىسىندا مالشىلار مەن مالداردى قاۋىپسىز جانە ءتيىمدى جەتكىزۋ ءۇشىن شىڭجاڭنىڭ كىرىپ-شىعۋ شەكارالىق باقىلاۋ بەكەتى بۇراتالا شەكارا باسقارماسى اراسان شەكارا باسقارماسىنىڭ بريگاداسى، زالمۋت شەكارالىق پوليتسيا بولىمشەسى مالشىلارعا قىزمەت كورسەتۋ توبىن جانە «كوشى-قونعا قىزمەت كورسەتۋ پۋنكتىن» قۇردى. اتالعان قىزمەت كورسەتۋ توبى ءارتۇرلى كەپىلدىك جۇمىستارى مەن مالشىلاردىڭ كوشۋ ساپارى كەزىندەگى قاۋىپسىزدىگىنە جان-جاقتى جاردەمدەسكەن.
«قازاقتىڭ وتباسى فولكلور» تۇرىكشەگە اۋدارىلدى - TRT
تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلعانىنا 101 جىل تولۋىنا وراي تۇركيانىڭ پرەزيدەنتتىك ۇلت كىتاپحاناسىندا قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن جانە «كوك تۋ» قازاق مادەنيەتى قوعامىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن م. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، پروفەسسور كەنجەحان ماتىجانوۆتىڭ «قازاقتىڭ وتباسى فولكلورى» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى.
راسىمگە قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ اتتاشەسى دىنمۇحاممەد ءومىرالى، پرەزيدەنت كىتاپحانالارى باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى ايحان تۋگلۋ، پروفەسسور-فولكلورتانۋشى وزكۋل چوبانوعلۋ، عالىمدار مەن ستۋدەنتتەر جانە انكاراداعى قازاق دياسپوراسى وكىلدەرى قاتىستى.
تۇركيالىق ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، «قازاقتىڭ وتباسى فولكلورى» كىتابى - وتباسىلىق عۇرىپتاردىڭ تاريحى، تەرمينولوگيالىق جۇيەسى، پوەتيكالىق قۇرىلىمى ەتنوگرافيالىق بايلانىستار تيپولوگياسى دەڭگەيىندە قاراستىرىلعان 6 بولىمنەن تۇراتىن قۇندى دۇنيە. كونە تۇركى جازبا ەسكەرتكىشتەرىندەگى نۇسقالاردان باستاۋ الاتىن قازاقتىڭ وتباسى فولكلورى تۇرىك ءتىلدى اۋديتورياعا جول تارتتى. كىتاپتى قازاقشادان تۇرىكشەگە اۋدارعان - دوكتور حاليل چەتين.
«راسىمدە پرەزيدەنتتىك ۇلت كىتاپحاناسىنا م. و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى اتىنان 500 دەن استام كىتاپ تارتۋ ەتىلدى. ينستيتۋت ديرەكتورى ماتىجانوۆ پرەزيدەنتتىك ۇلت كىتاپحاناسىنا «قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىعىن» دا سىيعا تارتقاندارىن اتاپ ءوتىپ، «ءبىز بۇگىن پرەزيدەنتتىك كىتاپحاناعا قازاق فولكلورىنىڭ 100 تومدىعىن الىپ كەلدىك. مۇنداي 100 تومدىق فولكلور شىعارعان الەمدەگى ءبىرىنشى ەل - قازاقستان. دايىنداپ، جاريالاعان م. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى. بۇل 100 تومدىق ەڭبەك - اتالارىمىزدىڭ ميراسى» دەدى»، دەپ جازادى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى.
«التاي اقپاراتى» : زايسان كولى شىڭجاڭعا بالىق ونىمدەرىن يمپورتتايتىن ماڭىزدى ورىنعا اينالدى
جەمەنەي كەدەن بەكەتىندەگى يمپورتتىق بالىق ونىمدەرى ەكى جىل قاتارىنان شىڭجاڭ ولكەسى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا تۇر، دەپ حابارلايدى قىتايلىق «التاي اقپاراتى» باسىلىمى.
جەمەنەي شەكارالىق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ايماعىن باسقارۋ كوميتەتى 2024-جىلدان باستاپ، جەمەنەي كەدەن بەكەتى ارقىلى بارلىعى 730 توننا سۋ ونىمدەرىن اكەلىپ، جىلدىڭ سايكەس مەزگىلىمەن سالىستىرعاندا 47 پايىزعا ارتتىرعان. يمپورت كولەمى ەكى جىل قاتارىنان شىڭجاڭنىڭ يمپورتتىق سۋ ونىمدەرى بويىنشا الدىڭعى ورىنعا شىققان.
قىتايلىق ب ا ق- تىڭ كەلتىرگەن دەرەگىنە سۇيەنسەك، جەمەنەي وتكەلى قازاقستاننىڭ شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ زايسان اۋدانىمەن ىرگەلەس. ونىڭ ۇستىنە، اتالعان كەدەن بەكەتى قاراقان، كوكسەركە، شورتان سەكىلدى بالىق تۇرلەرىنە باي زايسان كولىمەن ارا قاشىقتىعى 100 شاقىرىم عانا بولعاندىقتان، سۋ ونىمدەرىن يمپورت ەتەتىن ماڭىزدى ارناعا اينالدى. قىس تۇسۋىنە بايلانىستى، سۋ ونىمدەرىن يمپورت ەتۋ جۇمىسى كۇرت ارتقان. وسى جاعدايعا سايكەس جەمەنەي شەكارالىق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ايماعىن باسقارۋ كوميتەتى جەمەنەي كەدەن بەكەتىمەن بىرلەسىپ، «ءبىردىڭ- بىرگە» دەپ اتالاتىن ساياساتتىق قىزمەت وتەۋ جۇمىسىن ورتاعا قويعان. مۇنداعى ماقسات - بالىق ونىمدەرىن يمپورت ەتۋدەگى قيىن تۇيىندەردى شەشىپ، كاسىپورىنداردىڭ قارجىنى جانداندىرۋىنا دەم بەرىپ، سىرتقى ساۋدانى دامىتۋ.
قىتايدىڭ جەمەنەي شەكارالىق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ايماعىن باسقارۋ كوميتەتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ەرلان مىرزاقالي ۇلى كەدەندىك رەسىمدەۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدى جالعاستىراتىنىن جانە كەدەندىك رەسىمدەۋ قىزمەتتەرىن ىڭعايلى جانە ءتيىمدى پايدالانۋىن قامتاماسىز ەتەتىنىن ايتادى.
اۆتوربەيسەن سۇلتان
