قىستا پاتەرشىنى جالدامالى ۇيدەن شىعارىپ جىبەرۋگە بولا ما؟

استانا. قازاقپارات - قىس مەزگىلىندە پاتەر يەلەرى مەن پاتەر جالداۋشىلار اراسىنداعى كەلىسپەۋشىلىك ءجيى كەزدەسەدى. اسىرەسە جالعا الۋ تولەمى ۋاقىتىندا تولەنبەسە نەمەسە جالعا الۋشى كەلىسىمشارت تالاپتارىن بۇزسا، ءۇي يەسى ولاردى شىعارىپ جىبەرۋگە تىرىسادى.

 ماسساگەت ءتىلشىسى مۇنداي ارەكەتتەر زاڭ تۇرعىسىنان قالاي رەتتەلەتىنىن تارقاتىپ ايتادى.

1. پاتەردەن شىعارۋ تۋرالى جالپى ەرەجە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق كودەكسىنە (541-باپ) جانە تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى زاڭىنا سايكەس، ءۇي يەسى مەن پاتەر جالداۋشى اراسىندا جاسالعان كەلىسىمشارتتىڭ تالاپتارىن ورىنداۋ مىندەتتى. ەگەر پاتەر جالداۋشىنى شارتتى بۇزسا (مىسالى، جالداۋ اقىسىن تولەمەسە نەمەسە ۇيگە زيان كەلتىرسە)، ءۇي يەسى ونى پاتەردەن شىعارا الادى. ءبىراق بۇل ءۇشىن - الدىمەن جازباشا ەسكەرتۋ جاساۋ قاجەت. قاجەت بولعان جاعدايدا، ماسەلە سوت ارقىلى شەشىلەدى. ەگەر كەلىسىمشارت تىركەلمەگەن بولسا، ماسەلە كۇردەلەنە تۇسەدى، ويتكەنى تاراپتاردىڭ قۇقىقتارى انىقتالماعان بولۋى مۇمكىن.

2. قىستا پاتەر جالداۋشىنى شىعارۋعا شەكتەۋ بار ما؟
قازاقستان زاڭناماسىندا قىستا پاتەر جالداۋشىنى شىعارۋ تۋرالى ارنايى تىيىم جوق. الايدا الەۋمەتتىك وسال توپتارعا ەرەكشە جاعدايلار قاراستىرىلعان: قازاقستان كونستيتۋتسياسىنىڭ 25-بابىنا سايكەس ءاربىر ازاماتتىڭ تۇرعىن ۇيگە قول سۇعىلماۋ قۇقىعى بار. كامەلەتكە تولماعان بالالارى بار وتباسىلار، زەينەتكەرلەر جانە مۇگەدەكتەر سياقتى الەۋمەتتىك وسال توپتارعا سوت ەرەكشە نازار اۋدارادى.

3. قۇقىقتاردى بۇزعان جاعدايدا نە ىستەۋ كەرەك؟
ەگەر پاتەر يەسى پاتەرشىنى زاڭسىز تۇردە شىعارماق بولسا، پاتەرشى: قازاقستاننىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنە سايكەس ءوزىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ءۇشىن شاعىمدانا الادى. ءتيىستى ورگاندارعا نەمەسە سوتقا جۇگىنۋ ارقىلى ماسەلەنى شەشۋ مۇمكىندىگى بار.

4. ءۇي يەسى نە ىستەي الادى؟
جالداۋ شارتىندا كورسەتىلگەن تالاپتار ورىندالماسا، ءۇي يەسى پاتەر جالداۋشىنى ۇيدەن شىعارۋ ءۇشىن زاڭدى جولداردى تاڭداۋى كەرەك. جازباشا ەسكەرتۋ جاساپ، سوتقا جۇگىنۋ ەڭ ءتيىمدى ءارى قاۋىپسىز ءادىس. قىستا پاتەرشىنى پاتەردەن شىعارۋ مۇمكىن، ءبىراق بۇل تەك زاڭ تالاپتارى تولىق ساقتالعان جاعدايدا عانا جۇزەگە اسىرىلادى. ەكى تاراپتىڭ دا قۇقىقتارى بۇزىلماۋى ءۇشىن كەلىسىمشارت جاساۋ، ونى تىركەۋ جانە مىندەتتەردى ۋاقىتىلى ورىنداۋ ماڭىزدى. ەسىڭىزدە بولسىن، زاڭسىز ارەكەتتەر تەك تاراپتاردىڭ قارىم-قاتىناسىن قيىنداتىپ قانا قويماي، اكىمشىلىك نەمەسە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە دە اكەلۋى مۇمكىن.