قىسقى ازيادا: قازاقستان قاي سپورت تۇرلەرىنەن ءۇمىتتى

الماتى. قازاقپارات - 7-14-اقپان ارالىعىندا قىتايدىڭ حاربين قالاسىندا وتەتىن IX قىسقى ازيا ويىندارىنا ەلىمىزدەن 139 سپورتشى قاتىسادى.

ازيا
Фото: Kazinform

جارىسقا قازاقستان قۇراماسى التى سپورت تۇرىنەن قاتىسادى. ونىڭ 71 ەر ادام بولسا، 68 ءى ايەل. بىرنەشە سپورت تۇرىنەن الداعى ويىندارعا كوماندالار ءتىزىمى انىقتالدى.

مانەرلەپ سىرعاناۋدان 8 سپورتشى باق سىنايدى.

ەرلەر اراسىنداعى جەكەلەي سىرعاناۋ: ميحايل شايدوروۆ، دياس جيرەنبايەۆ، قوسالقى قۇرامدا — راحات برالين.

Фото Әсем Касанованың жеке архивінен
Фото Әсем Касанованың жеке архивінен

ايەلدەر اراسىنداعى جەكەلەي سىرعاناۋ: سوفيا سامودەلكينا، سوفيا فارافونوۆا، قوسالقى قۇرامدا — اننا ليەۆكوۆەتس.

مۇز ۇستىندەگى ءبي: گاۋحار ناۋرىزوۆا / بايسانعۇر داتيەۆ.

مانەرلەپ سىرعاناۋدان قازاقستان قۇراماسىنىڭ باس باپكەرى اسەم قاسانوۆا كوماندانىڭ جاقسى جاعدايدا ەكەنىن ايتتى. ءار سپورتشى جەكە جاتتىقتىرۋشىمەن ءارتۇرلى جەردە جاتتىعىپ جاتىر.

— ازيا ويىندارىندا ەلىمىزدىڭ نامىسىن ەڭ ۇزدىك سپورتشىلار قورعايدى. جاڭا جىل الدىندا الماتىدا وليمپياداعا دايىندىق ورتالىعىندا وقۋ- جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزدىك. ول جەردەگى اتموسفەرا كەرەمەت بولدى، جىگىتتەر ءوز كورسەتكىشىن جاقسارتۋعا بەل بۋدى. ءۇش سپورت تۇرىنەن مەدال الامىز دەگەن ءۇمىت بار: ەرلەر مەن ايەلدەر اراسىنداعى جەكەلەي كونكي تەبۋ جانە مۇزداعى بي. جەكە كونكيمەن جۇگىرۋدەن الەم چەمپيوناتىنىڭ جانە ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتىنىڭ قازىرگى جەڭىمپازدارىمەن جارىسامىز. سوندىقتان دودا وتە قىزىق بولماق، — دەدى اسەم قاسانوۆا.

ااا
Фото Әсем Касанованың жеке архивінен

كونكيمەن جۇگىرۋدەن قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسى مۇمكىندىگىنشە كوپ مەدال الۋدى ماقسات ەتىپ وتىر. كوماندا تولىق قۇرامدا جىبەرىلدى — 10 ەر جانە 10 ايەل.

قازىر ولار كانادادا وقۋ-جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزىپ جاتىر. 24-26-قاڭتار ارالىعىندا كالگاريدە وتەتىن الەم چەمپيوناتىنىڭ ءۇشىنشى كەزەڭىنە دايىندالۋدا. وسىدان كەيىن، 27-قاڭتاردا كوماندا استاناعا قورىتىندى جاتتىعۋعا كەلىپ، 3-اقپاندا حاربينگە جول تارتادى.

ق ر كونكيمەن جۇگىرۋ سپورتىنان ۇلتتىق قۇرامانىڭ باس باپكەرى الەكساندر پانفيلوۆ كوماندانىڭ قۇرامى وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا تاڭدالعانىن مالىمدەدى.

ەسكە سالايىق، 15-17-قاراشا ارالىعىندا كونكيمەن جۇگىرۋدەن حاتينوحە قالاسىندا (جاپونيا) وتكەن ءتورت قۇرلىق چەمپيوناتىندا ۆيتاليي شيگوليەۆ جەڭىمپاز اتاندى.

قۇراما سپورتشىلارى العاشقى جۇلدەنى ايەلدەر اراسىنداعى كوماندالىق جارىستا جەڭىپ الدى.

وتانداستارىمىز باعدارلامانىڭ وسى تۇرىنەن ءۇشىنشى ورىنعا قول جەتكىزدى. ءبىرىنشى ورىندى كانادا، ال ەكىنشى ورىندى وڭتۇستىك كورەيا يەلەندى.

— سوڭعى رەت ازيا ويىندارى 2017-جىلى وتكەن بولاتىن. ول كەزدە كونكيمەن جۇگىرۋدەن قازاقستان قۇراماسى نەبارى ەكى مەدال جەڭىپ الدى: 1000 مەترگە جۇگىرۋدە كۇمىس جانە ەرلەر اراسىنداعى كوماندالىق جارىستا قولا. بۇعان دەيىن 2011-جىلى استانادا وتكەن ازيا ويىندارىندا ءبىزدىڭ قۇرامانىڭ قورجىنىندا بەس مەدال ءتۇستى. اتاپ ايتار بولسام، 1500 مەترگە جۇگىرۋدە التىندى دەنيس كۋزين، 5000 مەتر جانە 10000 مەترگە جۇگىرۋدە دميتري بابەنكو كۇمىس، سونداي-اق كوماندالىق جارىس قولا مەدالدار يەلەندىك. قازىر 2017-جىلدىڭ قورىتىندىسىمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ كوماندانىڭ دەڭگەيى ايتارلىقتاي ءوستى. ازيا ەلدەرى اراسىندا رەيتينگتە جوعارى ورىنداردى يەلەنگەن جاس سپورتشىلارىمىز كوپ، — دەدى الەكساندر پانفيلوۆ.

ااا
Фото Александр Панфиловтың жеке архивінен

ول سونداي-اق ازيا ويىندارىنداعى باسەكە ايتارلىقتاي جوعارى بولاتىنىن تىلگە تيەك ەتتى.

شاڭعى جارىسىنان ءبىزدىڭ كوماندانىڭ دا بيىلعى ماۋسىمدا جۇمىس كەستەسى تىعىز. كوماندانىڭ ءىرى جارىستارعا دايىندىعى مامىر ايىندا جاسالعان الدىن الا بەكىتىلگەن جوسپار بويىنشا ءجۇرىپ جاتىر.

سپورتشىلار نەگىزگى دايىندىق كەزەڭىن اياقتاپ ۇلگەردى: كوكتەمدە، جازدا جانە كۇزدە رۋكا (فينليانديا) جانە نورۆەگيانىڭ ليللەحاممەر قالالارىندا حالىقارالىق جارىستار مەن الەم كۋبوگىنا قاتىستى.

قازاقستان شاڭعىشىلارى Щۋچينسك قالاسىندا وتكەن شىعىس ەۋروپا كۋبوگىنىڭ ءبىرىنشى كۇنىندە التى مەدال جەڭىپ الدى.

قاڭتار ايىنىڭ باسىندا قىسقا دەمالىستان كەيىن كوماندا Щۋچەدە وقۋ- جاتتىعۋ جيىنىن باستادى.

— 15-20-قاڭتار ارالىعىندا وتەتىن نەگىزگى ىرىكتەۋگە دايىندالىپ جاتىرمىز، ال 22-قاڭتاردا الماتىدا AIBA بازاسىندا وتەتىن دايىندىقتىڭ قورىتىندى ءبولىمى باستالادى. وندا سپورتشىلار تاۋلى جاعدايدا جاتتىعادى، ال 4-اقپاندا قۇراما ازيا ويىندارىنا قاتىسۋ ءۇشىن قىتايعا اتتانادى. قازىرگى ۋاقىتتا ءبىز ازيا ويىندارىنا قاتىسۋعا ۇمىتكەرلەردى انىقتادىق. تىزىمدە ماۋسىم بويى جاقسى ناتيجە كورسەتكەن 8 قىز بار، سونىمەن قاتار 10-12 ەر ازاماتتى دا قاراستىرىپ جاتىرمىز. ارينە، كوشباسشىلارعا نازار اۋدارىلادى، ءبىراق سپورت اشىق بولۋى كەرەك. سوندىقتان ءبىز قازىرگى ۋاقىتتا فيزيكالىق جاعىنان مىقتى بارلىق سپورتشىعا مۇمكىندىك بەرەمىز. ولاردىڭ ەڭ ۇزدىكتەرى ازيا ويىندارىنا قاتىسۋعا جولداما الادى. كوماندالاردىڭ سوڭعى ءتىزىمى 20-قاڭتاردان كەيىن بەلگىلى بولادى، — دەدى باس باپكەر الەكساندر باتيايكين.

ۇمىتكەرلەر قاتارىندا نادەجدا ستەپاشكينا، داريا رياجكو، كاميلا ەلگازينوۆا، كسەنيا شالىگينا، انگەلينا شۋرىگا، اننا مەلنيك، سۆياتوسلاۆ ماتاسوۆ، ۆيتالي پۋحكالو، ۆلاديسلاۆ كوۆاليەۆ، ەرنار نۇرسبەكوۆ، فەدور كارپوۆ، ولجاس كليمين، كونستانتين بورتسوۆ، نايل باشماكوۆ جانە داستان قاليبەكوۆ بار.

— بىزدە ماقساتتار مەن مىندەتتەر بار، ءبىراق سونىمەن بىرگە ءبىز ءارقاشان باسەكەلەستەرىمىزدى باعالايمىز. قىتاي قۇراماسىنا كەلەتىن بولساق، ولار تۋرالى ءالى ەشتەڭە بىلمەيمىز. سوڭعى ۋاقىتتا ولار نورۆەگيا، شۆەتسيا، رەسەيدەن كەلگەن مىقتى ماماندارمەن جۇمىس ىستەپ، وليمپيادا ويىندارىنا قىزۋ دايىندىق جۇرگىزىپ جاتىر. قىتاي ءبىز ءۇشىن «جۇمباق»، اسىرەسە ولاردىڭ تۋعان جەرىندە جارىس وتەتىندىكتەن، ال ۇيدە قابىرعانىڭ ءوزى قولداۋ بولادى. سوندىقتان كەلىپ، ءبارىن جەڭەمىز دەپ ايتۋعا بولمايدى. سوڭعى جىلدارى باسەكەلەستىك ايتارلىقتاي ءوستى جانە ازيادا قىسقى سپورت تۇرلەرى وتە قارقىندى دامىپ كەلەدى. 2011-جىلى الماتىدا وتكەن ازيا ويىندارىن ەسكە الساق، جاپوندىقتار بەلگىلى ءبىر جارىستاردا بىزگە باسەكەلەستىك تۋعىزعانىمەن، ءبىز ول كەزدە باسىمدىق تانىتتىق. قازىر قىتاي، جاپون مەن كارىستەردىڭ مىقتى سپورتشىلارى بار، سوندىقتان الدا سالماقتى جەكپە-جەك كۇتىپ تۇر. جاقسى ونەر كورسەتۋگە تىرىسامىز، دايىندالۋعا ءالى ۋاقىت بار، — دەدى ا. باتيايكين.

سونىمەن قاتار، باتيايكين حاربيندەگى قاتال كليماتتىق جاعدايلارعا نازار اۋداردى.

— ول جاقتا اۋا رايى قاتتى اياز، جول دا اۋىر، بيىكتىكتە ۇلكەن ايىرماشىلىق بولادى. ءبىز وسىنىڭ ءبارىن ەسكەرەمىز. سول سەبەپتى ءقازىر سولتۇستىكتە، شۋچەدە سول شارتتارمەن وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارىن وتكىزىپ جاتىرمىز. سودان كەيىن ءبىز تاۋ اسەرلەرىن الۋ ءۇشىن الماتىعا اتتانامىز. بەيجىڭدەگى وليمپيادا ويىندارىنا دەيىن بىزدە وسىنداي وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارى بولعان، سوندىقتان تاجىريبەمىز بار، — دەپ قوستى ول.

كوماندا كوشباسشىلارىنىڭ ءبىرى انگەلينا شۋرىگا دا ازيا ويىندارىنان كۇتەتىن ويىمەن ءبولىستى.

— كومانداداعى اتموسفەرا جاقسى. ءبارى جەڭىستەن ءۇمىتتى، سوعان دايىندالىپ جاتىر. ءبىزدىڭ قارسىلاستار مىقتى. جاپونيا مەن قىتاي ايەلدەر قۇراماسى وكىلدەرى الەم چەمپيوناتى كەزەڭدەرىندە تۇراقتى تۇردە ۇزدىك 30 قا كىرەدى. سوندىقتان ءبىزدى قيىن جەكپە- جەك كۇتىپ تۇر. قارسىلاستارىمىزدىڭ ءبارى مىقتى، ءبىراق مەدال الۋ مۇمكىندىگىمىز جوق ەمەس. سپورتتا ءسىز ەشقاشان %100 سەنىمدى بولا المايسىز، ويتكەنى ءبارى تەز وزگەرۋى مۇمكىن، ءبىراق ءبىز بار كۇشىمىزدى سالامىز جانە جۇلدەلى ورىندارعا ۇمتىلامىز، —دەدى ول.

كەرلينگتەن قازاقستان قۇراماسى دا ازيا ويىندارىنا قىزۋ دايىندىق ۇستىندە. بۇعان دەيىن جاتتىقتىرۋشىلار شتابى مەدالداردىڭ نەگىزگى فاۆوريتتەرىن اتاعان بولاتىن. تىزىمدە 12 سپورتشى بار.

ولار — انگەلينا ەباۋەر، تيلسيماي اللياروۆا، ەكاتەرينا كولىحالوۆا، مەرەي تاستەمىر، رەگينا ەباۋەر، ابىلايحان ءجۇزباي، ايدوس الليار، ءادىل جۇماعوجا، ەرمەك مۋساينوۆ، ارمان يرجانوۆ، ازيزبەك نادىربايەۆ، ءامينا كاكىمجانوۆا.

1996، 1999، 2011 جانە 2017-جىلدارداعى ازيا ويىندارىندا التىن العان قازاق حوككەيشىلەرى مەن شورت-ترەكشىلەردىڭ مەدال الۋعا مۇمكىندىگى بار، دەگەنمەن قازاقستان قۇراماسى بۇرىن-سوڭدى جەڭىس تۇعىرىنىڭ ەڭ بيىك ساتىسىنا كوتەرىلگەن ەمەس.

شورت-ترەكتەن قازاقستان ايەلدەر قۇراماسى الەمدىك تۋردىڭ ۇزدىك بەستىگىنە ەندى.

حاربين قالاسى قىسقى ازيا ويىندارىن ەكىنشى مارتە وتكىزگەلى وتىر. بۇعان دەيىن، Ⅲ قىسقى ازيا ويىندارى 1996-جىلى وسى قالادا ءوتىپ، 17 ەل/ايماقتان كەلگەن 458 سپورتشى سىنعا تۇسكەن بولاتىن. قازاقستان قۇراماسى سول جىلى 14 التىن، 9 كۇمىس، 8 قولا (بارلىعى 31) جۇلدەمەن جالپى ەسەپتە جارىس قوجايىنىنان كەيىنگى 2-ورىننان كورىنگەن.

ەسكە سالساق، IX قىسقى ازيا ويىندارى 2025-جىلدىڭ 7-14-اقپانى ارالىعىندا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى حەيلۋنتسزيان پروۆينتسياسىنىڭ حاربين قالاسىندا وتەدى. سپورتشىلار 12 سپورت ءتۇرى بويىنشا 64 مەدال جيىنتىعىن ساراپقا سالادى.

وسىعان دەيىن اق ازيادانىڭ حاربين قالاسىنداعى مۇز سپورتى وتەتىن 5 ارەنا جانە يابۋلي تاۋ شاڭعىسى كۋرورتىندا 8 جارىس الاڭىندا وتەتىنىن جازعان ەدىك.

ازيا ويىندارىنا شىعارىپ سالۋ ءراسىمىن 30-قاڭتار كۇنى استانا قالاسىنداعى «قازاقستان» جەڭىل اتلەتيكا سپورت كەشەنىندە وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

ايتا كەتەيىك، قازاقستان سپورتشىلارىنىڭ قىسقى ازيا ويىندارىنا كيەتىن فورماسىن دەمەۋشىلەر تىگىپ بەردى.

بۇدان بولەك، ازيا ويىندارىندا قازاقستان تۋىن كىمدەر ۇستاپ شىعاتىنىن جازعان بولاتىنبىز.

14-قاڭتار كۇنى پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا قىسقى ازيا ويىندارىنا دايىندىق بارىسى قارالدى.

سوڭعى جاڭالىقتار