قىمىزدان بالمۇزداق، ساۋمالدان سابىن جاسايتىن تۇركىستاندىق وقىتۋشى
جادىرا ازىرلەيتىن، ساۋمال قوسىلعان سابىن كوسمەتيكا ونىمدەرى ساناتىنا كىرەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سابىن بەتتىڭ ءاجىمىن كەتىرەدى، ءولى كلەتكالاردى جويادى. سونىمەن قاتار، بەتتى اعارتىپ، دەنەدەگى جارالاردى ەمدەيدى.
بيە سۇتىنەن جاسالعان ونىمدەردىڭ ادام اعزاسىنا تيگىزەر پايداسى زور. كەيىنگى كەزدە بۇل سۋسىنداردىڭ دەنساۋلىققا وڭ اسەرى تۋرالى عالىمدار ءجيى ايتىپ ءجۇر. تۇركىستان ايماعىندا كوللەدج وقىتۋشىسى جادىرا بايدالىنىڭ ۇلتتىق سۋسىنداردان ازىرلەگەن وتاندىق ونىمدەرىنىڭ ءدامىن تاتىپ كورمەگەن ادام كەمدە- كەم شىعار. ول 1 جىل بۇرىن قىمىزدان بالمۇزداق، ساۋمالدان سابىن ازىرلەپ، كوپشىلىكتىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرعان بولاتىن. Turkystan.kz ءتىلشىسى بىزگە ءمالىم دە بەيمالىم كاسىپتى دوڭگەلەتىپ وتىرعان جاس مامانعا حابارلاسىپ، از- كەم اڭگىمەلەسكەن ەدى.
تۇركىستاننىڭ №11-كوللەدجىندە قىزمەت اتقاراتىن وقىتۋشى بۇل قىزىق كاسىپتى جۇرگىزۋ يدەياسىن «Worldkills Turkestan-2023» جارىسى ءۇشىن ويلاپ تاپقان يننوۆاتسيالىق جوباسى بولعان.
«جالپى، ۇلتتىق ءونىم ەل ىشىندە اركەز ۇلكەن سۇرانىسقا يە. ونى ناسيحاتتاۋ، دامىتۋ جانە قولدانۋ - ءار قازاقتىڭ نيەتى. مەنىڭ دە ۇلتتىق ءونىم جاساپ شىعارۋىما، بىرىنشىدەن بويىمدى كەرنەگەن پاتريوتيزم سەپتىگىن تيگىزدى دەسەم، ارتىق ايتپايمىن. مەن كوللەدجدە ستۋدەنتتەرگە «تاماقتاندىرۋدى ۇيىمداستىرۋ» ماماندىعى بويىنشا ارنايى پاننەن ساباق بەرەمىن. بىردە وبلىس بويىنشا كوللەدجدەر اراسىندا ۇيىمداستىرىلعان جارىسقا جاڭا يننوۆاتسيالىق جوبالار باسىمدىعى بويىنشا باق سىناپ كورگىمىز كەلدى. وسى بايقاۋعا قاتىسۋ ءۇشىن قىمىز بەن ساۋمالدان بالمۇزداق جانە ساۋمالدان سابىن ازىرلەدىك. ناتيجەسىندە، 1-ورىن يەگەرى اتاندىق. قىمىزدان بالمۇزداق جاساپ شىعارۋدا اعام، ءارى ارىپتەسىم سەيتوۆ بايعالي اعايدىڭ كومەگى كوپ ءتيدى. ول كىسى بار بىلگەنىن ايتىپ وتىردى. قىمىزدان جاسالعان بالمۇزداقتى ساتىلىمعا شىعارۋ تۋرالى ۇسىنىستى دا ول ايتتى. ءسويتىپ، بۇل ءونىمنىڭ رەتسەپتىن جاساۋ، ءوندىرۋ جولدارىن زەرتتەپ، كەيىننەن ساتىلىمعا شىعارا باستادىم»، - دەيدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، بالمۇزداقتىڭ جاسالۋ جولى اناۋ ايتقانداي قيىن ەمەس. تەك بالمۇزداق جاسايتىن قۇرىلعىنىڭ سانى كوپ بولعانى ماڭىزدى ەكەن.
«قىمىزدان دايىندالعان بالمۇزداقتا A ،B ،D ،E ال وعان جەمىس-جيدەك قوسساق، C دارۋمەنى بار بالمۇزداق بولىپ شىعادى. قاجەتتى نارسەلەر: قىمىز، كىلەگەي، قۇرعاق ءسۇت، قانت، ۆانيلدى قانت، جۇگەرى كراحمالى.
الداعى ۋاقىتتا بالمۇزداقتى باسقا ونىممەن دە جاساپ كورۋ ويدا بار. قىمىزدان بولەك ساۋمالدان دا ازىرلەيمىن. ولارعا شوكولاد جانە گرەك جاڭعاعىن، قۇلپىناي، كيۆي سەكىلدى جەمىستەردى قوسىپ ىستەيمىن»، - دەيدى جاس مامان.
ايتا كەتەرلىگى، جادىرا ازىرلەيتىن، ساۋمال قوسىلعان سابىن كوسمەتيكا ونىمدەرى ساناتىنا كىرەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سابىن بەتتىڭ ءاجىمىن كەتىرەدى، ءولى كلەتكالاردى جويادى. سونىمەن قاتار، بەتتى اعارتىپ، دەنەدەگى جارالاردى ەمدەيدى.
«سابىن جاساۋ تەحنولوگياسىن كۋرستارعا جازىلىپ، ۇيرەندىم. كەيىن حيميالىق قوسپادان جاسالعان سابىننىڭ ورنىنا ساۋمالدى كۇندەلىكتى تۇتىپ جۇرگەن سوڭ، ساۋمالدان جاساپ كورگىم كەلدى. قۇرامىنا سابىن نەگىزى، كوكوس مايى، ساۋمال تۇنباسى، حوش ءيىستى قوسپا قوسامىن. ساۋمالدان سابىندى كوبىنەسە بەتتى كۇتىپ ۇستاۋ ءۇشىن ۇلكەن جاستاعى اپالار ساتىپ الادى.
ايتا كەتەيىن، ساۋمالدىڭ قۇرامىندا ادامعا قاجەتتى دارۋمەن مەن مينەرالدىڭ بارلىعى بار. ماسەلەن، ونىڭ قۇرامىندا ماگني، فوسفور، كۇكىرت، حلور، كالتسي، ناتري، ، يود، سينك، A ،B1 ،B2 ،B12 ،D ۆيتاميندەرى، ديساحاريدتەر، لاكتوزا بار. ساۋمالدىڭ وكپە مەن باۋىر ءۇشىن ەمدىك قاسيەتتەرى اڭىزعا اينالعان عوي. قانشاما ءدارى-دارمەك ىشسە دە، جازىلماعان ناۋقاستار ساۋمالدى ىشكەن سوڭ قۇلان-تازا ايىعىپ كەتكەنى تۋرالى دالەل مەن مىسال جەتەرلىك. ساۋمال ءىشۋ ارقىلى جۇيكە اۋرۋلارىن ەمدەۋگە بولادى. ول اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ، جۇرەك-قان تامىرلارى اپپاراتىنىڭ، جۇيكە جۇيەسى مەن باسقا ورگانداردىڭ قىزمەتىن جاقسارتادى. سونىمەن قاتار، بۇل سابىن - كوسمەتيكا ءونىمى رەتىندە دە بەت كۇتىمىندە تاپتىرماس قۇرال»، - دەيدى كاسىپكەر.
جاس وقىتۋشى قىمىز بەن ساۋمالدى ارنايى ساتىپ الادى ەكەن. ايتۋىنشا، باعاسى مەن جەتكىلكتى مولشەردە كوكتەم، جاز ايلارىندا عانا قول جەتىمدى.
جادىرانىڭ سوزىنە سەنسەك، بۇگىندە ونىڭ بۇل كاسىبىنە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىرعاندار قاتارى ارتىپ كەلەدى. ءتىپتى، ءوزى ءبىلىم بەرەتىن كوللەدج ستۋدەنتتەرىنىڭ اراسىندا بۇل ءىستى ۇيرەنگىسى كەلەتىندەر دە جوق ەمەس.
«باستاپقىدا ءبارى تاڭعالىسپەن قاراعانىن بايقادىم، كەيىن قىزىعۋشىلىقتارى ارتا ءتۇستى. سوسىن ولاردى جوبالىق جارىستارعا دايىنداپ ءجۇردىم. ولاردىڭ اراسىندا جولداس ارۋجان ەسىمدى ستۋدەنتىم بارلىق پروتسەستى تولىق مەڭگەرىپ الدى»، - دەيدى ول.
ول العاشقىدا ونىمدەرىن قازىعۇرت اۋدانىندا ساتىلىمعا شىعارعان. ەرەكشە دەسەرت ءتۇرى سانالاتىندىقتان، مۇنداي بالمۇزداق لەزدە ساتىلىپ كەتەدى ەكەن.
«باعاسى ءسال قىمباتتاۋ قىلۋعا تۋرا كەلەدى. سەبەبى كەتكەن شىعىن كولەمىنەن بولەك ءوز قول اقىڭدى قوسقاندا، وتاندىق ءونىمنىڭ سوماسى قىمباتتاۋ بولادى. ساۋمال سابىننىڭ 1 داناسى - 1500 تەڭگە. بالمۇزداقتىڭ قۇنى مولشەرىنە قاراپ ەسەپتەلىپ ساتىلادى. 1 داناسى 300 تەڭگەدەن باستالادى، دەگەنمەن جالپى سوماسى كونتەينەرگە قۇيىلعان كەلى بويىنشا ەسەپتەلەدى. شامامەن 1500-2000 تەڭگە اراسىندا شىعادى»، - دەيدى جاس كاسىپكەر.
كەيىپكەرىمىز بىلتىر «ءبىر اۋىل - ءبىر ءونىم» دەگەن اتپەن كاسىپكەر ايەلدەردى قولداۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان جوبانىڭ ناتيجەسى بويىنشا «ۇزدىك 10 ءونىم» قاتارىنا ەنگەن.
«الداعى ۋاقىتتا مەملەكەت تاراپىنان بەرىلەتىن گرانت يەگەرى اتانىپ، ءوز ونىمىمە پاتەنت الۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىن. ودان بولەك بالمۇزداق شىعاراتىن قۇرىلعىلاردىڭ سانىن كوبەيتىپ، قالالاردا دەسەرت ۇسىناتىن تاماقتانۋ ورىندارىن اشقىم كەلەدى»، - دەيدى ول ءسوز سوڭىندا.
