قازاقتىڭ تەرى وڭدەۋ كاسىبىن دامىتۋعا قاتىستى ۇسىنىستار ايتىلدى
اقتوبە. KAZINFORM - اقتوبەدە «قازاقتىڭ ءداستۇرلى تەرى وڭدەۋ كاسىبى: تاريحي تاجىريبە، قازىرگى كۇيى جانە دامۋ پەرسپەكتيۆاسى» اتتى ءبىرىنشى رەسپۋبليكالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسى ءوتتى. ولكە تانۋشى ءتول ونەردى قايتا تۇلەتۋ ءۇشىن ءوندىرىس اشۋ كەرەك دەپ سانايدى. ازىرگە ەلىمىزدە بۇل باعىتتا ءىرى كاسىپورىن جوق.
مال تەرىسىن يلەپ، ودان تۇرمىستىق بۇيىم جاساۋ ونەرى ءار وڭىردە ءارقالاي دامىپ كەلەدى. اسىرەسە شەبەرلەر ءتول ونەردى ساقتاۋعا سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر. اقتوبەگە جينالعان ولار تەرى يلەۋ تەحنولوگياسىن تانىستىرىپ، ءوزارا تاجىريبە الماستى، ونەردى ساقتاۋ، دامىتۋ جولىن تالقىلادى.
- ونەردىڭ جولىندا جۇرگەننەن كەيىن سول ونەردى تۇبىنە دەيىن جەتكىزىپ، حالىققا تانىتۋ ماقساتى بار بىزدە. كۇي، ءان ونەرىندە كەنجە قالىپ بارا جاتقان ەشتەڭە جوق. ءبىراق تەرى وڭدەۋ ونەرى كەنجە قالدى. ىقىلىم زاماننان بەرى ادامزات تەرىگە تاۋەلدى بولدى دەپ ايتسام بولادى. قازاقتىڭ ءتول ونەرىنىڭ ءبىرى بولعاندىقتان بارلىق تۇرمىس-تىرشىلىكتە پايدالاندى. ىدىس-اياق، ات ابزەلدەرى مەن قارۋ-جاراققا دا تەرى قولداندى. ۇلتتىق اسپاپتاردى جاساعاندا دا تەرى پايدالاندى. تەرىدەن قوبىز، ادىرنا، تۇياقتاس، داڭعارا، داۋىلپاز جاسالدى. كەيىنگى كەزدە وسى دۋدىعا، كەرۋىش جاسايتىن ادام جوق، - دەدى مادەنيەت قايراتكەرى جولاۋشى تۇردىعۇلوۆ.
ال اقتوبەلىك ولكەتانۋشى بەكارىستان مىرزاباي ءىرى زاۋىتتار سالىنۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيدى.
- تەرىنى وندىرىستىك دارەجەدە دامىتۋ جولعا قويىلسا دەگەن ۇسىنىس بار. قازىر عىلىمدا، ونەردە، تۇرمىستا پايدالانۋ ءۇشىن جەكەلەگەن كاسىپكەرلىك دەڭگەيىندە عانا قىزىعۋشىلىق بار. بۇل از. بۇرىن ءوندىرىس بولدى. ىرعىزدا تەرى جانە ماي زاۋىتى اشىلدى. وسىدان 130 جىل بۇرىن ىرعىزدا اشىلعان تەرى زاۋىتىن نىعمەتباي عابباسوۆ دەگەن تاتار باسقارىپ، ول سىيعا كولىك تە العان. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ەلىمىزدە تەرى زاۋىتى اشىلىپ ەدى، ونبەدى. قازىر جوق. وسىدان 99 جىل بۇرىن ماسكەۋگە حات جازىلعان. توڭكەرىلىسكە دەيىن قازاق دالاسىنداعى تەرىنىڭ %17، ءجۇننىڭ %8 يگەرىلدى. قازىر ودان ايىرىلىپ قالدىق. 1935 -جىلى اقتوبە، سولتۇستىك قازاقستاندا، سەمەيدە تەرى زاۋىتى اشىلا باستاعاندا ۇسىنىس جاساعان ۇ. قۇلىمبەتوۆتى اتىپ، توقتاپ قالدى. زاۋىت ءالى جوق قازاقستاندا، - دەدى ولكەتانۋشى بەكارىستان مىرزاباي.
ەسكە سالساق، بىرەر جىل بۇرىن قازاق دالاسىندا تەرى مەن ءجۇندى يگەرۋگە جول اشقان «جارمولا جارمەڭكەسىن» قايتا جاڭعىرتپاق بولدى. بۇل ازىرگە ءبىر رەتتىك شارا كۇيىندە قالدى.
اۆتور
التىناي ساعىندىقوۆا
