قازاقستاننىڭ تالىپتەرگە قاتىستى ساياساتى ءبىز ءۇشىن جاڭالىق بولعان جوق – ا ق ش- تىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى

ۆاشينگتونداعى كاسپي ساياساتى ورتالىعىنىڭ كەڭسەسىندە وتكەن دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا ا ق ش- تىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى دەنيەل روزەنبليۋم سوڭعى جىلدارداعى ا ق ش پەن قازاقستان اراسىنداعى قارىم-قاتىناس تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى Kazinform ءتىلشىسى.

امەريكالىق ديپلومات قازاقستان مەن ورتالىق ازيانىڭ گەوگرافيالىق جاعدايى ولاردى اۆتوماتتى تۇردە ا ق ش- تىڭ سىرتقى ساياساتتاعى نازار اۋداراتىن وبەكتىسىنە اينالدىراتىنىن اتاپ ءوتتى.

تۇراقتىلىق پەن ەگەمەندىك ا ق ش- تىڭ قازاقستانداعى باستى ستراتەگيالىق ماقساتى جانە وعان قول جەتكىزۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن كۇش-جىگەردىڭ ءتورت نەگىزگى باعىتى بار:

بىرىنشىدەن، ا ق ش ايماق ەلدەرىمەن بىرگە حالىقارالىق دەڭگەيدە بەلگىلى ءبىر ساياساتتى قورعاي الاتىن ساياسي جانە ديپلوماتيالىق سالادا ورتاق مۇددەلەردى تابۋعا تىرىسادى. بۇل ءۇشىن ەڭ جاقسى مەحانيزم - C5+1 پلاتفورماسى. ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ءبىر-بىرىمەن ينتەگراتسيالانۋى جانە ىنتىماقتاسا وتىرىپ، توپتاسىپ ارەكەت ەتۋى نەگىزگى قاعيدا سانالادى.

ەكىنشىسى - قاۋىپسىزدىك پەن شەكارانى قورعاۋ، لاڭكەستىكپەن كۇرەس، ترانسۇلتتىق قاۋىپتەردى جويۋ جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە، سونىڭ ىشىندە قازاقستانعا كومەك كورسەتۋگە قاتىستى.

ءۇشىنشى باعىت - ەكونوميكالىق باعىت. ول ساۋدا-ينۆەستيتسيالىق بايلانىستاردى كەڭەيتۋدى جانە ۇلكەن ەكونوميكالىق تابىسقا جەتۋ ءۇشىن تەحنيكالىق كومەك كورسەتۋدى قامتيدى.

ءتورتىنشى - ادام قۇقىعى. بۇل ماسەلەگە ا ق ش- قازاقستان قارىم-قاتىناسىندا كوپ كوڭىل بولىنەدى، ويتكەنى دۇرىس باسقارۋسىز جانە ادام قۇقىقتارىن ساقتاماي ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا تۇراقتىلىق پەن ەگەمەندىك بولمايدى.

- ءبىز وسى ءتورت باعىت بويىنشا ءارتۇرلى قارقىنمەن، ءارتۇرلى سالالاردا ءبىرشاما ناتيجەگە قول جەتكىزدىك، ال تۇتاستاي العاندا قازاقستانمەن ايتارلىقتاي ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىلدى، - دەدى ەلشى د. روزەنبليۋم.

امەريكا ەلشىسىنە قويىلعان سۇراقتاردىڭ ءبىرى باتىستىڭ سانكسيالارىنا قاتىستى بولدى. اتاپ ايتقاندا، امەريكالىق اۋديتوريا قازاقستاننىڭ باتىس سانكسيالارىن ساقتاي وتىرىپ، رەسەيمەن تولىق ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىققا ۇمتىلۋ ارەكەتى ءبىر-بىرىمەن ۇيلەسەدى مە؟ دەگەن سۇراققا قىزىعۋشىلىق تانىتتى.

د. روزەنبليۋم سانكتسيالار ەنگىزىلگەن 2022-جىلدان بەرى قازاقستان ولاردى قاتاڭ ساقتاعانىن اتاپ ءوتتى. ا ق ش پەن قازاقستان سانكسيالانعان تاۋارلاردىڭ قايتا ەكسپورتىن بولدىرماۋ ءۇشىن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە كوپ كۇش سالدى.

ول قازاقستاننىڭ رەسەيمەن سانكتسيالاردى بۇزباي، ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناسىن نىعايتىپ جاتقان باسقا دا كوپتەگەن سالالار بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

تاعى ءبىر قىزىق ماسەلە استانانىڭ تالىپتەردى تىيىم سالىنعان ۇيىمدار تىزىمىنەن شىعارۋ شەشىمى ۆاشينگتونمەن قارىم-قاتىناسقا قالاي اسەر ەتەتىنى بولدى. ەلشى بۇل اق ءۇي ءۇشىن كۇتپەگەن جاعداي ەمەس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ويتكەنى ا ق ش اۋعانستان ماسەلەسى بويىنشا ورتالىق ازيانىڭ بارلىق ەلدەرىمەن ۇنەمى كەڭەسىپ وتىرادى.

- بۇل ءبىزدىڭ ەكىجاقتى قارىم-قاتىناسىمىزعا تۇبەگەيلى اسەر ەتەدى دەپ ويلامايمىن، ويتكەنى نەگىزگى قاعيداتتار ءالى دە ورتاق بولىپ قالا بەرەدى، - دەدى د. روزەنبليۋم.

ەلشى سونداي-اق ترانسكاسپي ساۋدا ءدالىزى نەمەسە «ورتا ءدالىز» قازاقستان مەن ا ق ش ۇكىمەتتەرى ءۇشىن ەكونوميكالىق باسىمدىق بولىپ قالا بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

- ورتا ءدالىزدى دامىتۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى - تاۋار قوزعالىسىنىڭ جىلدامدىعىن ارتتىرۋ جانە شىعىنداردى ازايتۋ، بۇل ايماق ەلدەرىنەن ىنتىماقتاسۋدى جانە تاۋار تاسىمالداۋدىڭ ستاندارتتارى مەن راسىمدەرىن ۇيلەستىرۋدى تالاپ ەتەدى، - دەدى د. روزەنبليۋم.