جۇمىسشى ماماندىقتار جىلى: سۇرانىسقا يە كادر دايارلاۋعا نە كەدەرگى

استانا. KAZINFORM - جۇمىسشى مامانداردىڭ مارتەبەسى ولاردىڭ ماسەلەسىن رەتتەۋمەن شەشىلەدى. ءماجىلىس دەپۋتاتى بۇل رەتتە دايەكسىز ستاتيستيكانىڭ سالدارى بارىن العا تارتادى. تاعى ءبىر كەمشىن تۇس - كاسىپتىك باعدار بەرۋ ءالى جۇيەلەنبەگەن. سودان بارىپ جاس ماماندار جۇمىس تابا الماي جۇرەدى.

- ماماندىق بويىنشا جۇمىس جوق بولسا، نەسىنە مۇنداي ماماندىقتاردى وقىتادى؟ وسىدان 4 جىل بۇرىن «ەلدە كولىك ءوندىرىسى داميدى» دەگەن ءۇمىت بار ەدى. سوندىقتان ۇلىم ترانسپورت فاكۋلتەتىنىڭ ماشينا قۇراستىرۋ ماماندىعىنا تۇسكەن. بۇل ماماندىق بويىنشا ءتىپتى تاجىريبەدەن وتەتىن جەر جوق. بيىل بۇيىرسا بىتىرەدى. زاۋىت جوق. قايدا جۇمىسقا بارادى؟» - دەپ بازىناسىن جەتكىزگەن Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىن قولدانۋشى گۇلنار سەيىتقازى.

بۇل - باسى اشىق پروبلەما. ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ وعان جەكە توقتالىپ، اكىمدەردەن جۇيەلى جۇمىس تالاپ ەتتى.

- بۇل رەتتە اكىمدەرگە زور جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى. ولار كاسىپكەرلەرمەن بىرلەسىپ، ايماققا قاجەتتى ماماندىقتار ءتىزىمىن انىقتاۋ كەرەك. سونداي-اق سۇرانىسقا يە كادرلار دايارلاۋ ءۇشىن كوللەدجدەرگە باعىت- باعدار بەرۋى قاجەت، - دەدى پرەزيدەنت.

ءماجىلىس دەپۋتاتى ەلنۇر بەيسەنبايەۆتىڭ پىكىرىنشە نەگىزگى پروبلەما - كۇماندى ستاتيستيكادا. ول ناقتى دەرەكتى بۇركەمەلەمەي قازاقستاندا جۇمىسسىزدىقتى ۇلكەن پروبلەما رەتىندە كورسەتەتىن ۋاقىت جەتكەنىن ايتادى.

- جۇمىسشى ماماندىقتارعا جاستار اراسىندا سۇرانىستى ارتتىرۋ ءۇشىن جالاقى ماسەلەسىن شەشۋ كەرەك. ماماندىقتار اراسىنداعى جالاقى ديسپروپورتسياسىن ۇكىمەت رەتتەۋى ءتيىس. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، جۇمىسسىزدار سانى سوڭعى 15 جىلدا %4-5 ەكەن. سوندا شامامەن 400 مىڭ ادام. ال، حالىقارالىق ۇيىمدار قازاقستاندا 1 ميلليون جۋىق ازامات جۇمىسسىز دەپ كورسەتتى. ەگەر ۇكىمەت وسىنداي ناقتى اقپاراتتارمەن جۇمىس ىستەسە باعدارلاماسىن وزگەرتەدى. ۇكىمەت ۋاقىتشا جۇمىس ورىندارىن اشۋمەن عانا بوس ورىنداردى جاۋىپ وتىر. بۇل - كونتسەپتۋالدى ماسەلەنىڭ شەشىمى ەمەس، - دەيدى ول.

سونىمەن، جۇمىسشى ماماندىقتار جىلىندا 70 باعىت بەلگىلەندى. سونىڭ 33 قادامى بويىنشا «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى مەملەكەتپەن بىرلەسىپ جۇمىس اتقارادى. ماسەلەن، مەملەكەتتىك تاپسىرىس ءبولۋ، دۋالدى وقىتۋ، قايتا دايارلاۋ جانە سەرتيفيكاتتاۋ مەن كادر تاپشىلىعى بويىنشا ساۋالناما جۇرگىزىلەدى.

- جۇمىسشى ماماندىقتار جىلىنا قاتىستى ەڭ باستىسى - بالالارعا كاسىپتىك باعدار بەرۋ. ءبىراق، ءبىز بۇنى 2014 -جىلدان بەرى مەملەكەتكە ايتۋداي-اق ايتىپ كەلەمىز. باعدارمەن قاتار كاسىپتىك داعدىلاردى ايقىنداۋ قاجەت. ءبىرىزدى جۇيەگە كەلتىرگەن ءجون. قازىر ءتۇرلى جەكە كومپانيالار دياگنوستيكا جۇرگىزەدى. ەگەر مەملەكەت مەكتەپتەردە ەرتە كاسىپتىك باعدار بەرۋدى نىقتاپ قولعا السا، قازىر ءبىزدىڭ ەڭبەك نارىعىندا قاجەت ماماندار سۇراعى تۋماس ەدى. ارينە، تۇبەگەيلى بەيارەكەت دەمەيمىز. تەك بۇل جۇمىس ءالى كۇنگە تولىق جۇيەلەنبەگەن، - دەيدى «اتامەكەن» ۇكپ ادامي كاپيتالدى دامىتۋ دەپارتامەنتىنىڭ ءبىرىنشى ساناتتاعى ساراپشىسى دينارا شارىپبايەۆا.

ايتۋىنشا، كاسىپتىك باعدار بەرۋ ماماندارىن دايارلاۋ بويىنشا ۇسىنىس جاسالعان. ءبىراق، ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىراتىن كۋرستار، ادىستەمەلىك نۇسقاۋلىق جوق. بالالارمەن ەرتە جۇمىس جۇرگىزۋ ءۇشىن ارنايى پلاتفورما ۇيىمداستىرىلماعان.

- كاسىپتىك باعدار بەرۋشىنىڭ بىلىكتىلىگى جونىندە سەرتيفيكاتى بولۋى ءتيىس. بۇعان قوسا، پسيحولوگ ماماندىعىن دا مەڭگەرگەنى ابزال. مىسالى، گەرمانيادا وقۋشىلار جۇماسىنا 2 رەت ءار ماماندىق بويىنشا جۇمىس ىستەپ كورەدى. قولىنان نە كەلەدى، قابىلەتىنە ساي ما؟ اقىرى وزدەرىن قىزىقتىرعان كاسىپكە باۋلىپ شىعارادى. سونداي وقۋ ورتالىعى بىزدە اشىلسا كەرەمەت بولار ەدى، - دەيدى ۇ ك پ وكىلى.

ەلدە 770 تەن اسا كوللەدج بار. 500 مىڭنان ارتىق ستۋدەنت ءبىلىم الادى. كاسىپتىك- تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باسقا دەڭگەيدەن ەرەكشەلىگى - تاجىريبەگە نەگىزدەلگەن: تاجىريبە - %60، ال تەوريا - %40.

ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، %70 دان استام ستۋدەنت جۇمىسقا ورنالاسقان. جۇمىس بەرۋشىنىڭ تالابىنا سايكەس ءبىلىم بەرۋ كاسىبي ستاندارتتارعا سايكەستەندىرىلگەن.

- 70 ءىس-شارانىڭ ىشىندە باسىمدىق بەرىلگەن باعىتتىڭ ءبىرى - وسى كاسىبي باعداردى جۇيەلەۋ. وڭىرلەردەگى جاڭا ماماندىقتار اتلاسى اياسىندا جۇمىس جۇرگىزىلەدى. سونداي-اق مەكتەپ وقۋشىلارى %100 كاسىبي باعدار دياگنوستيكاسىنان وتەدى. كىمنىڭ، نەگە يكەمى بارى انىقتالادى، - دەيدى «تالاپ» كوممەرتسيالىق ەمەس اق باسشىسى سانجار تاتىبەكوۆ.

ايتۋىنشا، وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرماسىمەن «ۇلكەن مامان» دەگەن جوبا جۇزەگە اسىپ جاتىر. ەڭبەك مينيسترلىگىنىڭ «مانساپ كومپاس» باعدارلاماسى قولعا الىنعان.

- شامامەن قازىر 6000 عا جۋىق كاسىبي باعدار جۇرگىزەتىن مامان بار. ءبىراق، ونىڭ مەكتەپتەردەگى جۇمىسىن جۇيەلەۋ قاجەت. سوندىقتان مەكتەپتەردە كاسىبي باعدار اياسىندا پروفيلدىك كلاسستار اشۋ كوزدەلگەن. 1000 عا جۋىق پروفيلدىق كلاسس اشىلماق. سونداي-اق «تالاپكەر» دەگەن ۇلكەن جوبا بار. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز - كاسىبي باعدار كورسەتۋ ارقىلى مەكتەپتە دە، كوللەدجدە دە بالالاردى دۇرىس باعىتتاپ، زاماناۋي ماماندىقتارعا يكەمدەۋ، - دەيدى سانجار تاتىبەكوۆ.

جۋىردا جۇمىسپەن قامتۋ بارىسى قالاي جۇرەدى دەگەن جاھاندىق ەسەپ شىققان. 2030 -جىلعا دەيىن الەمدە %60 جۇمىس بەرۋشى تسيفرلىق قۇزىرەتكە باسىمدىق بەرىپ، ترانسفارماتسيا جاسايدى.

- جاساندى ينتەللەكتى ءبىزدىڭ كاسىپتىك- تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە جۇزەگە اسىرىلادى دەگەن ويدامىز. مىسال رەتىندە استانانىڭ پوليتەحنيكالىق كوللەدجىندە ءوز «مەتا اۆاتارىن» جاساپ، بالالارعا ءتۇسىندىرىپ جاتقان پەداگوگتەرىمىز بار. سونداي ەلەمەنتتەر ەڭگىزىلەدى، - دەيدى سانجار تاتىبەكوۆ.

وسى جەردە ءبىر تۇيتكىلگە ەرەكشە ءمان بەرۋ كەرەك. كوللەدجەردەگى مامانداردى تەك زاۋىت پەن فابريكاعا دايارلاۋ - دۇرىس ەمەس.

- ەڭ كوپ تاپشىلىق - شاعىن-ورتا بيزنەستەگى كادرلار. قىزمەت كورسەتۋ، تۋريزم دەيمىز. نارىقتىق ەكونوميكا بولعاننان كەيىن قازىر قوعامدا جەكە كاسىپتى دامىتۋعا دەن قويىلعان. دەمەك، سولارعا دا ماماندار قاجەت، - دەيدى دينارا شارىپبايەۆا.

پرەزيدەنت تە بيزنەس بۇل سالاعا كوبىرەك كەلۋى ءۇشىن تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن ۇيىمدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك تاپسىرىس كولەمى ارتاتىنىن ايتتى. ونىڭ مولشەرى دە بىركەلكى بولادى. بۇعان بيىل بيۋدجەتتەن قوسىمشا 22 ميلليارد تەڭگە بولىنبەك.

اۆتور

نىسانالى ىعىل