قازاقستاننىڭ 1,4 ميلليونعا جۋىق حالقى ۇستەمە جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر
استانا. KAZINFORM - قازاقستاننىڭ 1,4 ميلليونعا جۋىق حالقى ۇستەمە جۇمىس ىستەيدى. بۇل جۇمىسپەن قامتىلعانداردىڭ جالپى سانىنىڭ %15,5 قۇرايدى.
ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ دەرەگىنشە، بۇل ادامدار ءبىر جىلدا اپتاسىنا 40 ساعاتتان ارتىق ەڭبەك ەتكەن، ال قازاقستان رەسرۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك زاڭناماسىنا سايكەس، جۇمىس اپتاسى 40 ساعاتتان اسپاۋى كەرەك.
«ۇستەمە جۇمىس ىستەۋ تاجىريبەسىنىڭ بولۋىنا كاسىپورىننىڭ جۇمىس پروتسەسىن ۇيىمداستىرۋداعى ستراتەگياسى اسەر ەتەدى. «جوعارعى ەكونوميكا مەكتەبى» عزۋ زەرتتەۋشىلەرى جۇمىس پروتسەسىن باسقاشا ۇيىمداستىراتىن كومپانيالاردىڭ ەكى ءتۇرىن انىقتادى. كومپانيالاردىڭ ءبىر توبى باعىنۋ ەمەس، ۇيلەستىرۋ قاعيداتى بويىنشا قۇرىلادى. ولاردىڭ نەگىزگى رەسۋرسى - تۋىنداعان ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ستاندارتتى ەمەس جانە ءتيىمدى جولدارىن تابۋ مىندەتى بار قىزمەتكەرلەر. مۇنداي كومپانيالارداعى جۇمىس بەرۋشى ءۇشىن كەڭسەدە وتكىزىلگەن ساعات سانى ەمەس، ناتيجە ماڭىزدى. ءبىراق ءدال وسىنداي ۇيىمداردا ۇستەمە جۇمىس قالىپتى جاعدايعا اينالادى جانە ماتەريالدىق نەمەسە مانساپتىق پايدا اكەلمەيدى»، - دەپ ءتۇسىندىردى ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ وكىلدەرى.
ال ەكىنشى تيپتە - فۋنكتسيونالدىق يەرارحيا بولادى، قىزمەتكەرلەر كۇندەلىكتى زياتكەرلىك جۇمىستارمەن اينالىسادى جانە بەلگىلى ءبىر ەرەجەلەرگە سايكەس تيپتىك تاپسىرمالاردى ورىندايدى. ءدال وسى جەردە ۇستەمە جۇمىس پوزيتسيانى ساقتاۋعا جانە پايدا الۋعا ىقپال ەتەتىن ءماجبۇرلى شاراعا اينالادى. ادەتتە، كەڭسەدەگى كىدىرىستەر قىزمەتكەردىڭ ادالدىعىن راستايدى جانە وسى تيپتەگى كومپانيالارداعى مانساپتىق وسۋگە تەك ساپالى ورىندالعان مىندەتتەر عانا ەمەس، فيرماداعى جۇمىس تاجىريبەسى مەن باسشىلارمەن قارىم-قاتىناس ىقپال ەتەدى.
«سونىمەن بىرگە، قوسىمشا جۇمىس سەبەپتەرى جەكە ادامداردىڭ ەڭبەك ەتۋىنە بايلانىستى. شارتتى تۇردە ۇستەمە جۇمىس سەبەپتەرىن سۋبەكتيۆتى جانە وبەكتيۆتى دەپ بولۋگە بولادى. سۋبەكتيۆتى سەبەپتەرگە وسىنداي ەڭبەك ەتۋ ادەتىن جەكە تاڭداۋ جاتادى جانە كوبىنەسە بۇل ادامنىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىمەن بايلانىستى بولادى. وسىلايشا، پسيحولوگتار ۇستەمە جۇمىس ىستەۋدىڭ بىرنەشە ىقتيمال سەبەپتەرىن ۇسىنادى: جەكە تۇلعانىڭ وتباسىلىق تاربيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى؛ پەرفەكتسيونيزم، ماقساتتىلىق جانە سانا سياقتى جەكە قاسيەتتەر؛ ءارتۇرلى جەكە ماسەلەلەر، جاعىمسىز ومىرلىك جاعدايلار بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى ينستيتۋت ماماندارى.
الايدا، كوبىنەسە، ۇستەمە جۇمىس ىستەۋ سەبەپتەرى وبەكتيۆتى سەبەپتەرگە بايلانىستى بولادى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك نارىعىنىڭ ارتىق جۇمىس ىستەۋ جاعدايىندا قىزمەتكەرلەر كوبىنەسە جۇمىسىنان، سىياقىلارىنان، لاۋازىمىنان جانە جۇمىسقا بايلانىستى باسقا دا ىقتيمال يگىلىكتەردەن ايىرىلىپ قالۋدان قورقىپ، ۇستەمە جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر.
«بۇل ماسەلەنى شەشۋدە كاسىپوداقتارعا ماڭىزدى ءرول بەرىلەدى. كاسىپوداقتاردىڭ نەگىزگى قىزمەتى - ءوز مۇشەلەرىنىڭ ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋ. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا 3 رەسپۋبليكالىق كاسىپوداق بىرلەستىگى، 56 سالالىق، 35 اۋماقتىق، 370 جەرگىلىكتى كاسىپوداق ۇيىمدارى جۇمىس ىستەيدى. وكىنىشكە وراي، سوڭعى 5 جىلدا جالدامالى جۇمىسشىلاردىڭ كاسىپوداقپەن قامتىلۋى %10 دان استام تومەندەدى»، - دەيدى ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى.
اۆتور
ايجان سەرىكجان قىزى
