قازاقستاندىق شارۋالار رەسەيمەن نەگە باسەكەلەسە المايدى - مينيستر جۇيەلى پروبلەمالاردى اتادى
استانا. KAZINFORM - ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پرەزيدەنت قاسىم- جومارت توقايەۆ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزۋدى تاپسىرعان ەدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى سالاعا كەڭەيتىلگەن تالداۋ جۇرگىزىپ، جۇيەلى پروبلەمالار مەن كەدەرگى بولىپ تۇرعان فاكتورلاردى انىقتاعان. بۇل تۋرالى ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ باياندادى.
«ءبىرىنشى ماسەلە -ستاتيستيكانىڭ كورسەتكىشتەرىن رەتكە كەلتىرۋ. كوپ جىل بويى قالىپتاسقان ەسەپتەۋ ادىستەمەسىن وزگەرتۋ كەرەك. سوندا بۇرمالانعان دەرەكتەر بولمايدى. سەنىمدى دەرەكتەرگە سۇيەنىپ، زامان تالابىنا ساي ەسەپتەۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن قولدانۋىمىز قاجەت. بۇل ءۇشىن ارنايى كوميسسيا قۇرىلدى. كوميسسيا مۇشەلەرىنە اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى دەرەكتەردى رەتكە كەلتىرۋ مىندەتى جۇكتەلدى»، - دەدى مينيستر ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا.
مينيستر ايتقان ەكىنشى ماسەلە - وسىمدىك شارۋاشىلىعىنداعى ءارتاراپتاندىرۋ نەگىزىنەن قاعاز جۇزىندە جۇرۋدە. قازاقستاندا ەلدىڭ نەگىزگى استىق ەگەتىن وڭىرلەرىندە مونوداقىل - بيداي باسىم، بۇل الەمدىك نارىقتاردا باعالاردىڭ اۋىتقۋى كەزىندە سالانى وسال ەتەدى، سونداي- اق توپىراقتىڭ جاي- كۇيىنە تەرىس اسەر ەتەدى. اۋداندار مەن سىن- قاتەرلەردى ءارتاراپتاندىرۋ كەرەك، ياعني جوعارى رەنتابەلدى سۇرانىسقا يە داقىلدار ءوندىرىلىپ، اۋىسپالى ەگىستەر ساقتالۋى كەرەك. الايدا، ازىرگە بۇل جۇمىس وتە سىلبىر جۇرۋدە.
ءۇشىنشى ماسەلە - قولدانىلاتىن اگروتەحنولوگيالاردىڭ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ قارقىنىنىڭ تومەندىگى. ەلدە تىڭايتقىشتارعا عىلىمي نەگىزدەلگەن قاجەتتىلىكتىڭ تەك %21 ى ەنگىزىلۋدە، ەليتالىق تۇقىمدار ۇلەسى - %7 عانا، تەحنيكانى جاڭارتۋ دەڭگەيى - % ,5.
«ناتيجەسىندە بىزدە ونىمدىلىك تومەن جانە ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنى قىمباتقا شىعادى. قازاقستاندىق فەرمەردىڭ ونىمدىلىگى 9-10 تس/گا اسپايدى، ولار كورشى رەسەيدە 20-25 سەنتنەر الاتىن فەرمەرلەرىمەن باسەكەلەسە المايدى. بۇل جاعداي رەسەيلىك استىقتىڭ ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ەكسپورتتىق نارىقتارىمىزدا، سونداي- اق ىشكى نارىقتا دەمپينگ جاساۋىنا سەبەپ بولدى، رەسەيلىك ونىمدەر جەتكىزۋ شىعىندارىن قوسا العاندا، وتاندىق ونىمدەردەن ارزان بولادى»، - دەدى ا. ساپاروۆ.
سونداي- اق، مينيستر مال شارۋاشىلىعىندا تومەن ءونىمدىلىق بايقالىپ وتىرعانىن ايتتى. قازاقستاندا ءىرى قارا مالدى ساۋۋ، جۇمىرتقا ءوندىرۋ جانە تىرىلەي ەت سالماعى كورشى رەسەيگە قاراعاندا ەداۋىر تومەن. مىسالى، قازاقستاندا 1 ءىرى قارا مال باسىنا ورتاشا ءسۇت 2395 كەلى بولسا، رەسەيدە - 5134 كەلى، سالدارىنان قازاقستاندىق ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنى جوعارى.
«مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، اۋىل شارۋاشىلىعى ءۇشىن ەڭ وزەكتى ماسەلە - سالانىڭ جىلدار بويى قارجىلاندىرىلماۋى. بۇل جوعارىدا اتالعان كوپتەگەن ماسەلەلەردىڭ نەگىزگى سەبەبى. تاپشىلىققا بايلانىستى فەرمەرلەر تىڭايتقىشتاردىڭ، وسىمدىكتەردى قورعاۋ قۇرالدارىنىڭ جەتكىلىكتى مولشەرىن پايدالانبايدى، ەسكى تەحنيكادا جۇمىس ىستەيدى، بۇل اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى تيىمدىلىك پەن ونىمدىلىكتىڭ تومەندىگىنە اكەلەدى. ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن فەرمەرلەردى دەر كەزىندە قولجەتىمدى قارىز قاراجاتىمەن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن بيىل سالاعا قارجى تارتۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىس جۇرگىزىلەدى. بيۋدجەت قاراجاتى عانا ەمەس، باسقا دا كوزدەر، ونىڭ ىشىندە ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردىڭ كاپيتالى دا كوزدەلىپ وتىر»، - دەدى ايداربەك ساپاروۆ.
