قازاقستانداعى دەموگرافيالىق ءوسىم: 21 ميلليونعا قاشان جەتەمىز؟
استانا. KAZINFORM - قازاقستان حالقىنىڭ سانى 20 ميلليونعا جەتتى. بۇل - ەلدىڭ دامۋى مەن بولاشاعى ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك. حالىق سانىنىڭ ءوسۋى ينفراقۇرىلىم، مەديتسينا، ءبىلىم بەرۋ جانە ەكونوميكا سالالارىندا جاڭا باستامالاردى قاجەت ەتەدى.
Massaget.kz ءتىلشىسى دەموگرافيالىق ساياساتتىڭ بولاشاعى، تۋۋ دەڭگەيىنىڭ ارتۋى جانە حالىقتىڭ ءومىر ساپاسى تۋرالى ساراپشىلار پىكىرىن ءبىلدى.
ق ر ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستان حالقىنىڭ سانى 21 ميلليوننعا جەتەيىن دەپ قالدى. دەموگراف، ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى نايليا مۇحتار قىزى بۇل وقيعانىڭ ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا وڭ ىقپال ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«بۇل - تاريحي بەلەس. ەندىگى جەردە مەملەكەت حالىق سانىنىڭ ارتۋىنا سايكەس ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارۋى قاجەت. بۇل دەموگرافيالىق ءوسىم - ەلدىڭ ەكونوميكالىق جانە مادەني الەۋەتىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەيدى ساراپشى.
قازاقستاندا حالىق سانىنىڭ ءوسۋىن ستراتەگيالىق تۇرعىدا باسقارۋ ماڭىزدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، حالىق ءوسىمىن قولداۋ ءۇشىن جۇيەلى باعدارلامالار قاجەت. ەلدىڭ ءار ايماعىندا تۋۋ كورسەتكىشتەرى ءارتۇرلى بولعاندىقتان، دەموگرافيالىق ساياسات ايماقتىق ەرەكشەلىكتەردى ەسكەرە وتىرىپ جاسالۋى ءتيىس.
«دەموگرافيالىق ساياسات - تەك حالىق سانىن ارتتىرۋ ەمەس، ساپالى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتۋ. سوندىقتان ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك قولداۋ جۇيەلەرىنە ينۆەستيتسيا سالۋ - باستى باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى»، - دەدى سپيكەرىمىز.
تۋۋ كورسەتكىشتەرى: تۇراقتى ءوسىم ساقتالىپ وتىر
قازاقستاندا تۋۋ كوەففيتسيەنتى - ءبىر ايەلگە ورتا ەسەپپەن ءۇش بالادان كەلەدى. بۇل 90-جىلدارمەن سالىستىرعاندا جوعارى كورسەتكىش. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل ءۇردىس ەلدىڭ الەۋمەتتىك تۇراقتىلىعى مەن جاستاردى قولداۋ باعدارلامالارىنىڭ ارقاسىندا ساقتالىپ وتىر. دەموگرافيالىق ءوسىم ايماقتار بويىنشا ءارتۇرلى. مىسالى، تۇركىستان، ماڭعىستاۋ وبلىستارىندا جانە شىمكەنت، الماتى قالالارىندا تۋۋ كورسەتكىشى جوعارى، بۇل ەكونوميكالىق دامۋ مەن الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ جاقسارعانىن كورسەتەدى.
21-ميلليونىنشى قازاقستاندىق قاشان دۇنيەگە كەلەدى؟
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ماقسات تۇرلىبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2027-جىلى قازاقستان حالقىنىڭ سانى 21 ميلليونعا جەتۋى مۇمكىن. «ءبىز قىسقا مەرزىمدى بولجامداردى قاراستىرعاندا، حالىق سانىنىڭ تۇراقتى ءوسىمىن بايقايمىز. بۇل قازاقستاننىڭ بولاشاعى ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك»، - دەدى ول.
ىنتالاندىرۋ شارالارى
الەمدىك تاجىريبە كورسەتكەندەي، حالىق ءوسىمىن ىنتالاندىرۋ ءۇشىن كەشەندى شارالار قاجەت. قازاقستاندا وتباسى ينستيتۋتىن نىعايتۋ، جاستارعا قولداۋ كورسەتۋ جانە تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشۋ باعىتىندا ءبىرقاتار باعدارلامالار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى.
«مەملەكەت الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاي وتىرىپ، جاستاردىڭ ءومىر ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان جوبالاردى ىسكە اسىرۋدا. بۇل دەموگرافيالىق ساياساتتىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى»، - دەيدى ساراپشىلار.
قازاقستانداعى دەموگرافيالىق ءوسىم - ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن ماڭىزدى جەتىستىك. 20 ميلليون حالقى بار مەملەكەت جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشىپ، ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن ستراتەگيالىق قادامدار جاساپ كەلەدى. ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك قولداۋ جۇيەلەرىن نىعايتۋ - حالىق سانىنىڭ ءوسۋىن تۇراقتى جانە ساپالى ەتۋگە كومەكتەسەدى.
