قازاقستاندا كرەديت الىپ، قارىزعا باتقاندار كوپ پە - تالداۋ

استانا. KAZINFORM - قازاقستاندىقتار كرەديتتى كوپ الادى دەگەن پىكىر قالىپتاسقان. وسى ورايدا Ranking.kz رەسۋرسى ەلىمىزدەگى نەسيەلىك جاعدايعا تولىق تالداۋ جاسادى.

карта, кредит, несие
فوتو: pixabay.com

2024 -جىلعى 1-قازانداعى جاعداي بويىنشا حالىقتىڭ تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەرىنىڭ كولەمى (يپوتەكالىق كرەديتتى ەسەپتەمەگەندە) 12,9 تريلليون تەڭگەنى نەمەسە ەلىمىزدىڭ بانك سەكتورىنىڭ جالپى نەسيە پورتفەلىنىڭ %38 قۇراپ وتىر. سونىمەن قاتار، اتالعان سوماعا كەپىلمەن جانە كەپىلسىز نەسيەلەر دە كىرەدى. سالىستىرمالى تۇردە كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەردىڭ ۇلەسى از.

بارلىعىنا بىردەي كرەديت بەرىلە مە؟

ولاي ەمەس. قازاقستاندا جىل سايىن حالىققا نەسيە بەرۋ پروتسەسى قاتاڭداتىلىپ جاتىر، اسىرەسە كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەردى ماقۇلداۋ دەڭگەيى وتە تومەن. بيىل ءۇشىنشى توقساندا ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر ماقۇلدانعان كرەديتتەردىڭ ۇلەسى:

- ءىرى كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەر كرەديتتەرى -%51؛

- يپوتەكالىق نەسيەلەۋ - %44,5؛

- ورتا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەر كرەديتتەرى - %41,5؛

- شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەر كرەديتتەرى - %35,3؛

- تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر - %30,6؛

- كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر - %28,7؛

- اۆتونەسيەلەۋ - %17,2.

وسىلايشا، كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەردى ماقۇلداۋ دەڭگەيى نەسيەنىڭ باسقا تۇرلەرىمەن سالىستىرعاندا تومەن ەكەنىن بايقاۋعا بولادى. وتىنىمدەردىڭ %70 دان استامىنان بىردەن باس تارتادى.

كرەديت قازاقستاندىقتاردىڭ قالتاسىنا قانشالىقتى اۋىرعا سوعادى؟

اسا سالماق تۇسىرمەيتىن سياقتى. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، قازاقستاندىقتاردىڭ كرەديت پەن بورىشتى وتەۋگە ارنالعان شىعىستارىنىڭ ۇلەسى جالپى شىعىستار سوماسىنىڭ %6,9 عانا قۇرايدى. ايتا كەتسەك، حالىق وتباسىلىق بيۋدجەتتىڭ جارتىسىنا جۋىعىن تاماققا جۇمسايدى.

باسقا ەلدەرمەن سالىستىرعاندا قارىز جۇكتەمەسىنىڭ دەڭگەيىنە كەلسەك، ونىڭ كورسەتكىشى ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قارىزدارى مەن نەسيەلەرىنىڭ جالپى ىشكى ونىمگە (ج ءى ءو) قاتىناسى ارقىلى باعالاۋعا بولادى. بۇل كورسەتكىش ەكونوميكا اۋقىمىنداعى حالىقتىڭ بورىشتىق جۇكتەمەسىنىڭ دەڭگەيىن كورسەتەدى. ماسەلەن، حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ جاڭا دەرەكتەرى بويىنشا (بيىل جاريالانعان، 2022 -جىلدى تولىق قامتىعان) ، قازاقستانداعى ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قارىزدارى مەن كرەديتتەرىنىڭ ج ءى ءو-گە قاتىناسى نەبارى %13,65. كورشى رەسەيدە بۇل كورسەتكىش %21,1 قازاقستانمەن سالىستىرعاندا %7 عا ارتىق. ال قىتايدا ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قارىز جۇكتەمەسىنىڭ دەڭگەيى %64,5 عا جەتتى.

بىرىنشىدەن، قازاقستاندا بورىشتىق جۇكتەمە دەڭگەيى، ياعني نەسيەلەندىرۋ دەڭگەيى ءبىراز مەملەكەتكە قاراعاندا بىرنەشە ەسە تومەن. ەكىنشىدەن، قارىز جۇكتەمەسىنىڭ جوعارى دەڭگەيى ەلدىڭ قارىزعا باتىپ بارا جاتقانىن جانە جاعداي ناشار ەكەنىن بىلدىرمەيدى. كورىپ وتىرعانىمىزداي، بارلىق دامىعان مەملەكەتتەردە كورسەتكىشتەر جوعارى، ويتكەنى بۇل ەلدەردە نەسيەلىك ونىمدەر نارىقتىق ەكونوميكانىڭ نەگىزى جانە نەگىزگى تولەم قۇرالى رەتىندە قولدانىلادى.

تاعى ءبىر فاكت، حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، جىلدان جىلعا ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قارىزدارى مەن نەسيەلەرىنىڭ ج ءى ءو-گە قاتىناسى ءوسىپ كەلەدى، بۇل تابيعي الەمدىك ترەند. بۇل رەتتە قازاقستاندا ديناميكا وتە قالىپتى بولىپ قالا بەرەدى جانە جوعارى ءوسۋدى كورسەتپەيدى، ال ۇزاق مەرزىمدى ديناميكادا قۇلدىراۋ بايقالادى.

ەندى قازاقستان حالقىنا كرەديت بەرۋ نارىعىن تولىعىراق قاراستىرايىق. مەملەكەتتىك كرەديتتىك بيۋرونىڭ (ۇ ك ب) دەرەكتەرىنە سايكەس 2024 -جىلعى 1-قازانداعى جاعداي بويىنشا بانكتەردىڭ، ميكرو قارجى ۇيىمدارىنىڭ، كوللەكتورلىق جانە باسقا كومپانيالاردىڭ 8,6 ميلليوننان استام قارىز الۋشىلارى بار.

جالپى قازاقستاندا بەرەشەگى بار ازاماتتاردىڭ %84 دان استامى 1 ميلليون تەڭگە قارىزى بار، بۇل بارلىق قارىز الۋشىلاردىڭ شامامەن %39 ن قۇرايدى جانە جالپى قارىز الۋشىلاردىڭ %20 نىڭ 2 ميلليون تەڭگە كولەمىندە قارىزى بار. بۇل تابىسى جوعارى، تۇراقتى قارجى كوزى بار قارىز الۋشىلارعا بەرىلەتىن ءىرى نەسيەلەر كورسەتكىشى.

بۇل دەگەنىمىز قازاقستانداعى قارىز الۋشىلاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ بەرەشەگى از جانە نەسيەلەر حالىقتىڭ قالتاسىنا اۋىر تۇسپەيتىندىگىن راستايدى. قارىزداردىڭ نەگىزگى سوماسى ۇلكەن سوماعا نەسيە العان قارىز الۋشىلارعا تيەسىلى، ال مۇنداي قارىزدار تەك تۇراقتى تابىسى جوعارى ادامدارعا، ياعني ۇلكەن قارىزدار ۇلكەن جۇكتەمە ەمەس، تابىستى ادامدارعا عانا بەرىلەدى.

ءار ءتۇرلى كوزدەردەن الىنعان كوپتەگەن كورسەتكىشتەردى باعالاي وتىرىپ، قازاقستان حالقىنىڭ بورىشتىق جۇكتەمەسىنىڭ دەڭگەيى ءتىپتى قالىپتى ەمەس، كەرىسىنشە وتە تومەن جانە ازاماتتاردىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىنا جاھاندىق ءقاۋىپ توندىرمەيدى دەگەن قورىتىندىعا كەلۋگە بولادى.

اۆتور
داۋلەت ىزتىلەۋ

سوڭعى جاڭالىقتار