قازاقستاندا جىلجىمايتىن مۇلىكتى ساقتاندىرۋ قۇنى قانشا تۇرادى
قازاقستاندا ءۇيدى ءورت، ءزىلزالا، ۇرلىق پەن جوعارى قاباتتاعى كورشىنىڭ سۋ اعىزىپ جىبەرۋىنەن ساقتاندىرۋعا بولادى. Kazinform ءتىلشىسى ساقتاندىرۋ پوليسىن راسىمدەۋ كەزىندە بۇل قىزمەتتەردىڭ قۇنى قانشا تۇراتىنىن انىقتاپ ءبىلدى.

ساقتاندىرۋدىڭ قىر-سىرى
مۇلىكتى ساقتاندىرۋعا كوپ فاكتور اسەر ەتەدى. قازىرگى كەزدە ەلىمىز بويىنشا ساقتاندىرۋ تاريفى (ءبىر كومپانيانىڭ ءارتۇرلى ايماقتاعى باعاسى) شامالاس بولىپ كەلەدى. ساقتاندىرۋشىلار جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ نارىقتاعى باعاسىنىڭ %0,1 - %0,35 ارالىعىنداعى باعانى ۇسىنادى. ماسەلەن پاتەر باعاسى 30 ملن تەڭگە بولسا، ساقتاندىرۋ كومپانياسى قىزمەتى ءۇشىن جىلىنا 24-90 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا اقى سۇرايدى.
ساقتاندىرۋ تاريفى ايماقتاردا كەيدە ءارتۇرلى بولىپ كەلەدى. اسىرەسە ايتىپ كەلمەيتىن تابيعي جاعدايلار كوپ اسەر ەتەدى. ونىڭ ىشىندە ارا- تۇرا جەر سىلكىسىنى تىركەلەتىن الماتىدا وزگەلەرگە قاراعاندا جوعارى تاريف ۇسىنىلادى. سونىمەن بىرگە ساقتاندىرۋ پوليسىنىڭ تاريفى جىلجىمايتىن مۇلىكتىڭ نارىقتاعى باعاسىنا تىكەلەي تاۋەلدى. ءۇي نەعۇرلىم قىمبات بولسا، ساقتاندىرۋ تاريفى دە جوعارى بولماق. سونىمەن بىرگە ءۇيدىڭ قاي جىلى سالىنعانى، نەدەن سالىنعانى، قاباتى مەن ءۇيدىڭ جالپى جاعدايى ەسكەرىلەدى. ساقتاندىرۋشىلار مۇنىڭ ءبارىن قالت جىبەرمەيدى.
گەوگرافيالىق ورنالاسۋىدا نەگىزگى فاكتور بولىپ سانالادى. زىلزالامەن قاتار سۋ تاسقىنى دا ساقتاندىرۋشى كومپانيا ۇسىناتىن قىزمەت تۇرىنە كىرەدى. ساقتاندىرۋ كومپانيالار ءورت، ۇرلىق، تابيعي اپات پەن ءتۇرلى ءقاۋىپتى قۇبىلىستاردان ساقتانۋعا كەڭەس بەرەدى. تاۋەكەل ايماعىنداعى تاريف تە سايكەسىنشە جوعارى بولادى. سونىمەن بىرگە فرانشيزانىڭ دا اسەرى بار. وندا ساقتانۋشى ءوز ەركىمەن اقشا تولەپ وتىرادى.
بۇل باعىتتى بولەك الىپ قاراستىرعان ءجون. ساق تانۋشى ساقتاندىرۋ كومپانياسى شىعىنىنىڭ ءبىر بولىگىن ءوزى وتەيدى. فرانشيزا كولەمى ساقتاندىرۋ ءپوليسىنىڭ باعاسىنا بايلانىستى. فرانشيزا كوپ بولسا، ساقتاندىرۋ قۇنى تومەن بولادى. ماسەلەن ساقتاندىرۋ سوماسىنىڭ 0,5% فرانشيزا (20 ملن تەڭگەنىڭ پاتەرى ءۇشىن 100 مىڭ تەڭگە) بولسا، ءسىز شىعىنىڭىز فرانشيزادان اسىپ كەتسە عانا تولەم الا الاسىز. ونىڭ ءدا وز بۇلتارىس تۇستارى بار.
فرانشيزا
فرانشيزا شارتسىز جانە شارتتى بولىپ بولىنەدى. بىرىنشىسىندە ساقتاندىرۋ كومپانياسى شىعىن ايىرماشىلىعى مەن فرانشيزانى تولەيدى، ەكىنشىسىندە شىعىندى تولىق وتەيدى. ەگەر ءسىزدىڭ شىعىنىڭىز 300 مىڭ تەڭگە بولسا، ال فرانشيزا 100 مىڭ تەڭگە دەپ بەكىتىلسە، وندا كومپانيا تەك ايىرماشىلىقتى، 200 مىڭ تەڭگەنى تولەيدى. ال شارتتى فرانشيزادا شىعىن تولىق وتەلەدى، ياعني، 300 مىڭ تەڭگە تولەيدى. دەگەنمەن ەكى جاعدايدا دا 99 مىڭ تەڭگە كولەمىندەگى شىعىن وتەلمەيدى.
سوندىقتان ءپوليستى تاڭداعان كەزدە فرانشيزا كوپ بولعان سايىن ساقتاندىرۋ قۇنى ارزانداي تۇسەتىنىن ەستە ساقتاعان ءجون. ءبىراق فرانشيزا قىمبات بولسا، شىعىن كەزدە وتەماقى كوپ بولادى.
جوعارى فرانشيزا قاي كەزدە ءتيىمدى؟ بىرىنشىدەن، ەگەر ءسىز از-ماز شىعىندى ءوزىڭىز وتەي الاتىنداي (ماسەلەن، شاعىن تاسقىن) قاۋقارلى بولساڭىز. ونىڭ ىشىندە ساقتاندىرۋ قۇنىن ازايتقىڭىز كەلسە، ەگەر پاتەرىڭىز جاڭا، اپاتقا ءتوزىمدى بولسا تيىمدىلىگى جوعارى دەپ سانالادى.
ەگەر ءسىزدىڭ مۇلكىڭىز قىمبات بولسا، ءتىپتى كىشكەنتاي عانا تابيعي اپات شىعىنى قوماقتى قارجى تالاپ ەتسە، ءۇيىڭىزدىڭ قۇبىرلارى ەسكى، ءزىلزالا، تاسقىن كەزىندە بۇزىلىپ قالۋ ءقاۋپى جوعارى بولسا، پاتەرىڭىزدى يپوتەكاعا العان بولساڭىز، فرانشيزادان باس تارتقان ابزال.
جان-جاقتى اقپارات الۋ ءۇشىن بىرنەشە ساقتاندىرۋ كومپانياسىنا جۇگىنىپ، تاريف جايىن سالىستىرعان ءجون. سول كەزدە ءتيىمدى تۇستارىن اقىلداسا شەشۋگە بولادى. سونىمەن بىرگە ساقتاندىرۋ كومپانيالارى سايت ارقىلى ونلاين- كالكۋلياتور قىزمەتىن دە ۇسىنادى.

قىزمەت قۇنى قانشا تەڭگە تۇرادى؟
ساقتاندىرۋ ءپوليسىنىڭ تاريفىن ءبىلۋ ءۇشىن الدىمەن ايماقتارداعى تۇرعىن ءۇي قۇنىن انىقتاپ العان ءجون. ءول ۇشىن ءبىز krisha.kz سايتىنا كىرىپ، 2025 -جىلى پاتەر اۋدانىنىڭ ورتاشا شارشى مەترى قانشا تەڭگە تۇراتىنىن انىقتاپ بىلدىك. ءۇش بولمەلى 80 شارشى مەترلىك پاتەردىڭ قۇنىن نەگىزگە الىندى. بۇل جەردە پاتەر قۇنىنىڭ %0,2 ساقتاندىرۋ ءتۇرى (بارلىق تاۋەكەلدەن ساقتاۋ، تومەن تاريف جانە فرانشيزاسىز) تاڭدالدى.
قازاقستان بويىنشا الماتى مەن استانادا پاتەردى ساقتاندىرۋ قۇنى جوعارى. استانادا پوليس جىلىنا 82 مىڭ تەڭگە (ايىنا 6833 تەڭگە) تۇرادى. ال الماتىدا ءبىز تاڭداعان ساقتاندىرۋ ءپوليسى جىلىنا 119,2 مىڭ تەڭگە (ايىنا 9933 تەڭگە) تۇرادى. دەگەنمەن سەيسميكالىق تۇرعىدا ءقاۋىپتى ايماقتا بۇل تاريف قۇنى ودان دا جوعارى بولۋى مۇمكىن.
پاتەر باعاسى جوعارى بولعان سوڭ ساقتاندىرۋ تاريفى شىمكەنتتە (جىلىنا 69,2 مىڭ تەڭگە، ايىنا 5767 تەڭگە)، اتىراۋدا (جىلىنا 64 مىڭ تەڭگە ايىنا 5767 تەڭگە)، قونايەۆتا جانە پەتروپاۆلدا (جىلىنا 61,4 مىڭ تەڭگە، ايىنا 5 117 تەڭگە)، وسكەمەندە (جىلىنا 61,2 مىڭ تەڭگە، ايىنا 5100 تەڭگە) دەپ ەسەپتەلگەن.
قوستانايدا پوليس قۇنى جىلىنا 60,4 مىڭ تەڭگە بولسا، ايىنا 5033 تەڭگەدەن كەلەدى. اقتاۋدا (جىلىنا 60,2 مىڭ تەڭگە، ايىنا 5017 تەڭگە)، قاراعاندىدا (جىلىنا 59,6 مىڭ تەڭگە، ايىنا 4967 تەڭگە)، پاۆلوداردا (جىلىنا 59,2 مىڭ تەڭگە، ايىنا 4933 تەڭگە)، سەمەيدە (جىلىنا 57,6 مىڭ تەڭگە، ايىنا 4800 تەڭگە) جانە جەزقازعاندا (جىلىنا 56,4 مىڭ تەڭگە، ايىنا 4700 تەڭگە) بولىپ تۇر.
ساقتاندىرۋ تاريفى ارزان ءوڭىردى ورال باستاپ تۇر. مۇندا تۇرعىندار جىلىنا 52,4 مىڭ تەڭگە تولەيدى، دەمەك ايىنا 4367 تەڭگە ەسەپتەلەدى. تۇركىستاندا ءسال ارزان. مۇندا جىلىنا 52 مىڭ تەڭگە ەسەپتەلگەن. ايىنا 4333 تەڭگەدەن كەلەدى. كوكشەتاۋدا تۇرعىندار جىلىنا 50,6 مىڭ تەڭگە تولەي الادى، ايىنا 4217 تەڭگەدەن شىعادى. ال تالدىقورعاندا پاتەردىڭ نارىقتاعى باعاسىن ەسەپتەگەندە جىلىنا 49,8 مىڭ تەڭگە شىعىپ تۇر. بۇل دەگەنىمىز ايىنا 4150 تەڭگە.
ۇزدىك ۇشتىككە اقتوبە قالاسى ىلىگىپ تۇر. مۇندا 80 شارشى مەترلى 3 بولمەلى پاتەردى ساقتاندىرۋ قۇنى 48,4 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. اي سايىن ەسەپتەگەندە 4033 تەڭگە بولادى. تارازدا پوليس ءۇشىن جىلىنا 48 مىڭ تەڭگە تولەۋ قاجەت بولادى. ايىنا ەسەپتەگەندە 4 مىڭ تەڭگە شىعادى. ەڭ ارزان ساقتاندىرۋ پوليسى قىزىلوردا قالاسىندا بولىپ تۇر. مۇندا جىلىنا 39 مىڭ تەڭگە، ايىنا 3250 تەڭگە شىعىپ تۇر.
ەسكە سالساق، بىلتىر 10 ايدا ساقتاندىرۋ كومپانيالارى 177,1 ميلليارد تەڭگە پايدا تاپتى.
بىلتىر پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ ازاماتتاردىڭ مۇلكىن ساقتاندىرۋ جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ جولدارىن قاراستىرۋدى تاپسىرعان ەدى.
اۆتور
التىناي ساعىندىقوۆا