قازاقستاندا بىردە -ءبىر ەتنوسارالىق قاقتىعىس بولعان ەمەس - ساراپشى ق ح ا ءرولى تۋرالى
استانا. KAZINFORM - قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى الەمگە ەتنيكالىق توپتار اراسىنداعى ەڭ ۇزدىك ۇيلەسىمدى قارىم قاتىناستى قالاي قۇرۋعا بولاتىنىن كورسەتتى. بۇل پىكىردى قولدانبالى ەتنوساياسي زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، ساياساتتانۋ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى تالعات قاليەۆ ايتتى.

− جالپى، ەتنوسارالىق كەلىسىم مەن ۇيلەسىم - قازاق حالقىنىڭ باستى قۇندىلىقتارىنىڭ جانە ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى. بىزدە «ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولسىن» دەگەن تاماشا ءسوز بار، بۇل ءبىزدىڭ ءومىر ءسۇرۋ قاعيدامىز ىسپەتتەس. ءبىز ءۇشىن كورشىلەرمەن تاتۋ بولۋ، وتباسىندا بەرەكە - بىرلىكتىڭ بولۋى ماڭىزدى، وسى تۇرعىدان قاراعاندا حالقىمىز تۇتاس ەلدى ءوز وتباسى رەتىندە قابىلدايدى. سوندىقتان اسسامبلەيا - قانداي دا ءبىر تۇسىنىسپەۋشىلىكتەر تۋىنداعاندا ديالوگتى قامتاماسىز ەتەتىن ماڭىزدى جانە بىرەگەي قۇرال. بۇل - قاقتىعىستاردىڭ باستالۋىنا جول بەرمەيتىن، ونىڭ الدىن الاتىن ەرەكشە مەدياتيۆتى جانە پروفيلاكتيكالىق قۇرىلىم. سەبەبى قاقتىعىستار تەك مەملەكەت دەڭگەيىندە ەمەس، كەز كەلگەن وتباسىندا بولۋى مۇمكىن. الايدا ونى ۇيلەسىمدى تۇردە شەشۋ ماڭىزدى، − دەدى ت. قاليەۆ ەلوردادا «قازاقستانداعى بىرلىك پەن ىنتىماق ساياساتى: تاجىريبە جانە كەلەشەك» اتتى حالىقارالىق عىلىمي- تاجىريبە كونفەرەنتسياسىندا.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان الەمگە بىرەگەي ەتنيكالىق قۇرىلىمى بار ەل رەتىندە تانىلىپ وتىر. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 100 دەن استام ەتنوس وكىلدەرى تۇرادى.
− بۇل سان بىرەۋگە ۇناۋى مۇمكىن، بىرەۋگە ۇناماۋى مۇمكىن، ءبىراق بۇل - ءبىزدىڭ شىندىعىمىز. وسىعان قاراماستان، بىزدە بىردە - ءبىر ەتنوسارالىق سيپاتتاعى قاقتىعىس بولعان ەمەس. ويتكەنى ۇلتارالىق قاقتىعىستاردىڭ نەگىزىندە ەتنيكالىق وشپەندىلىك نەمەسە كسەنوفوبيا جاتادى - ياعني ادام وزىنە ۇقسامايتىنداردى جەك كورگەندىكتەن قاقتىعىس تۋدىرادى. ال قازاقستاندا ەتنوسارالىق دەپ بۇرمالانىپ كورسەتىلگەن قاقتىعىستاردىڭ ءبارى شىن مانىندە قىلمىستىق، تۇرمىستىق، ەڭبەك نەمەسە باسقا دا سەبەپتەردەن تۋىنداعان. ءبىراق ەشقاشان ۇلتارالىق سيپاتقا يە بولعان ەمەس. ۇلتارالىق قاقتىعىستىڭ تاعى ءبىر ايرىقشا بەلگىسى - تەرەڭ تاريحي تراۆمالار، ياعني حالىقتار اراسىندا ۇرپاقتان- ۇرپاققا جالعاساتىن وشپەندىلىك. قازاقستاندا مۇنداي ۇزاقمەرزىمدى ارازدىقتى ساقتاپ قالعان حالىق جوق. ءتىپتى، ەلدەن تىس جەرلەردە ءبىر- بىرىمەن جاۋلاسقان حالىقتار قازاقستاندا دوستىق قارىم- قاتىناستا. بۇل - ەلىمىزدە قالىپتاسقان قۇندى ءارى ەرەكشە كليمات. ول بىرىنشىدەن، حالقىمىزدىڭ تەرەڭ تاريحي داستۇرلەرىنىڭ ارقاسىندا بولسا، ەكىنشىدەن، اسسامبلەيانىڭ قىزمەتىنىڭ ناتيجەسى. سوندىقتان اسسامبلەيانىڭ ءرولىن، ونىڭ تاريحي قۇندىلىعى مەن ميسسياسىن اسىرا باعالاۋ مۇمكىن ەمەس،- دەيدى ينستيتۋت ديرەكتورى.
اسسامبلەيا 30 جىل ىشىندە الەمگە ەتنيكالىق توپتار اراسىنداعى ەڭ ۇزدىك ۇيلەسىمدى قارىم- قاتىناستى قالاي قۇرۋعا بولاتىنىن كورسەتتى.
− وتىز جىلدا اسسامبلەيا دا ىلگەرى دامىپ كەلەدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، باستاپقىدا ول «قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى» دەپ اتالسا، بۇگىندە «قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى» دەپ وزگەرتىلدى. بارلىق ەتنيكالىق توپتار بۇل وزگەرىسپەن كەلىستى، ويتكەنى ءبىز - ءبىرتۇتاس حالىقپىز. بۇل - نەگىزگى ەۆوليۋتسيانىڭ كورىنىسى. ەۆوليۋتسيا تەك زاڭنامالىق نەمەسە ينستيتۋتسيونالدىق رەفورمالاردا عانا ەمەس، تەرەڭ ماعىنالاردا جاتىر. اسسامبلەيا بىزگە ءبىرتۇتاس حالىق بولۋعا كومەكتەستى. بۇگىنگى تاڭدا حالقىمىزدا مەملەكەتتىك ءتىل بايلانىس قۇرالى رەتىندە ەرەكشە ءرول اتقارادى، ءارتۇرلى ۇلت وكىلدەرى قازاق تىلىندە سويلەسەدى. بۇل - 30 جىل بۇرىن بولماعان جاعداي. قازىر ءبىز ورتاق تاريح، ورتاق مادەنيەت، ورتاق ءتىل جانە ورتاق قۇندىلىقتارمەن بىرىككەن حالىققا اينالدىق. بۇل - اسسامبلەيانىڭ نەگىزگى ءرولى مەن ميسسياسى»، − دەپ تۇيىندەدى ت. قاليەۆ.
ايتا كەتەيىك، بيىل 1- ناۋرىزدا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قۇرىلعانىنا 30 جىل تولادى. بۇل ۇيىم 1995 - جىلى ەلىمىزدەگى ەتنوسارالىق كەلىسىم مەن تاتۋلىقتى ساقتاۋ مەن نىعايتۋ ءۇشىن قۇرىلعان بولاتىن.
وسىعان دەيىن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 2026 - جىلعا دەيىنگى دامۋ تۇجىرىمداماسى ازىرلەنگەنى تۋرالى حابارلاعان ەدىك.