قازاقستان تاجىكستانعا ەكسپورتتالاتىن ۇن كولەمىن ارتتىرماق
استانا. KAZINFORM - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر- ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ دۋشانبەگە رەسمي ساپارمەن باردى، دەپ حابارلايدى ۇكىمەتتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
كۇن تارتىبىندە ساۋدا جانە ينۆەستيتسيالار، ونەركاسىپ كووپەراتسياسى، ەنەرگەتيكا، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە كولىك بايلانىسى، سونداي-اق سۋ- ەنەرگەتيكالىق ىنتىماقتاستىق سالاسىنداعى قازاق- تاجىك ءوزارا ءىس-قيمىلى ماسەلەلەرى تۇر.
ولجاس بەكتەنوۆتى تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون قابىلدادى. قازاقستان - تاجىكستاننىڭ ءتورتىنشى ءىرى ساۋدا سەرىكتەسى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون اراسىنداعى قارقىندى ساياسي ديالوگ پەن قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتاردىڭ ارقاسىندا ەكىجاقتى ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق تۇراقتى دامىپ كەلەدى. قولدا بار زور الەۋەتتى ەسكەرە وتىرىپ، ۇكىمەتتەر الدىنا تاۋار اينالىمىن 2 ەسەگە - $2 ميللياردقا دەيىن ارتتىرۋ مىندەتى قويىلدى.
ۇكىمەتارالىق كەلىسسوزدەر كەڭەيتىلگەن قۇرامدا ءوتتى جانە ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ءارى ساۋدا اعىندارىن ءارتاراپتاندىرۋ شارالارىنا ارنالدى. سونداي- اق قازاقستاننىڭ شامامەن قۇنى $190 ميلليون بولاتىن 85 تاۋار پوزيتسياسى بويىنشا ەكسپورتتى ارتتىرۋعا دايىندىعى اتاپ ءوتىلدى.
ۇكىمەتتىك دەلەگاتسيالار ونەركاسىپ كووپەراتسياسىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، ەكسپورتقا باعدارلانعان جاڭا بىرلەسكەن وندىرىستەر قۇرۋدىڭ وزەكتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
قازاقستاننىڭ مول تاجىريبەسىن ەسكەرە وتىرىپ، تاجىكستان اۋماعىندا كەن ورىندارىن بىرلەسىپ يگەرۋ جانە جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلدى. سونىمەن قاتار قازاقستاندا تاجىك تەمىر جولدارى ءۇشىن تەمىر جول تەحنيكاسىن شىعاراتىن ءىرى وندىرىستىك الەۋەت بار. اقتوبە زاۋىتى رەلس ارقالىق ونىمدەرىن جەتكىزۋدە ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا دايىن. سونداي- اق قازاقستاندا شىعارىلاتىن لوكوموتيۆتەردىڭ، تەپلوۆوزداردىڭ، باعىتتامالىق بۇرمالاردىڭ، ترانسفورماتورلاردىڭ، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىنىڭ، اككۋمۋلياتورلاردىڭ، اۆتوكولىك قۇرالدارىنىڭ ەكسپورت كولەمىن ارتتىرۋ مۇمكىندىگى زور.
ەكىجاقتى كۇن تارتىبىندەگى ماڭىزدى ماسەلە - جىل سايىن نىعايىپ كەلە جاتقان ءارى ءوزارا تۇسىنىستىكتىڭ جوعارى دەڭگەيىمەن سيپاتتالاتىن سۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق. ەكى ەل قابىلداپ جاتقان بىرلەسكەن ءىس- شارالار ۆەگەتاتسيالىق كەزەڭدە «باحري توچيك» سۋ قويماسىنىڭ قاجەتتى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مۇندا ءتوراعالىق ەتۋ جىل باسىنان بەرى تاجىكستاننان قازاقستانعا اۋىسقان حالىقارالىق ارالدى قۇتقارۋ قورىن ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى ءسوز بولدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا وتكەن جىلعى ساۋدا كولەمىنىڭ تومەندەۋىنەن كەيىن وڭ ءوسىم سەرپىنى بايقالادى. وسى جىلدىڭ ەكى ايىندا ا و ك ءونىمىنىڭ تاۋار اينالىمى 2023 -جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا %8,9 عا ارتىپ، $84,9 ميلليوندى قۇرادى. بۇعان قوسا تاجىكستانعا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ەكسپورتى قۇرىلىمىن ءارتاراپتاندىرۋ بايقالادى. سالاداعى قازىرگى مىندەتتەردىڭ قاتارىندا ۇن جەتكىزۋ كولەمىن ارتتىرۋ ماسەلەسى بار. ۇن تارتۋ ءوندىرىسى، مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ جانە باسقا دا باعىتتاردا بىرلەسكەن جوبالار قۇرۋدىڭ كەلەشەگى زور.
ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا باعىتتارى قاتارىندا سيفرلاندىرۋ سالاسى بار. جوعارى دەڭگەيدەگى ۋاعدالاستىقتاردى جۇزەگە اسىرۋ شەڭبەرىندە قازاقستان تاجىكستانعا Smart Bridge, ي ر ب پ (ينتەرنەت- رەسۋرستاردىڭ ءبىرىڭعاي پلاتفورماسى)، Smart Data Ukimet سەكىلدى «eGOV» ەلەكتروندىق ۇكىمەتىنىڭ مەنشىكتى ۇلتتىق جۇيەلەرىن ورىستەتۋگە كومەك كورسەتۋ بويىنشا جۇمىستارىن باستادى. IT سالاسىنداعى ناتيجەلى ىنتىماقتاستىق ەكى ەل ەكونوميكاسىن دامىتۋعا جانە ازاماتتارىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا جول اشادى.
سونىمەن قاتار تاراپتار مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلادى. بيىل تاجىكستانداعى قازاقستاننىڭ مادەنيەت كۇندەرىن وتكىزۋ ماڭىزدى وقيعا بولماق. ولجاس بەكتەنوۆ الداعى ۋاقىتتا دۋشانبەدە قازاقتىڭ ۇلى ويشىلى اباي قۇنانبايەۆ ەسكەرتكىشىنىڭ اشىلۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا ۇكىمەتتەر باسشىلارى بارلىق باعىت بويىنشا ەكىجاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ جوعارى سەرپىنىن ساقتاۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن راستادى.
