قازاقستان مەن قىتايدىڭ ءبىر-ءبىرىن تولىقتىراتىن ەكونوميكالىق بايلانىسى بار - ياو ساي
الماتى. KAZINFORM - قازاقستاننىڭ الماتى قالاسىندا گەوساياسات پەن حالىقارالىق ەكونوميكانىڭ ەڭ وزەكتى مۇمكىندىكتەرى مەن ماسەلەلەرىن شەشۋگە باعىتتالعان «جاڭا كوزقاراس 2024: بيزنەستىڭ كۇشى» حالىقارالىق ەكونوميكالىق فورۋمى ءوتىپ جاتىر.
فورۋم اياسىندا Kazinform حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى قىتايدىڭ قىتاي مادەنيەتىن ىلگەرىلەتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى، «جىبەك جولى التىن كوپىرى» جاسىل قارجى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىنىڭ ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ياو ساي مىرزامەن سۇحباتتاستى.
- قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى سوڭعى ساۋدا سەرىكتەستىگى، سونداي- اق بولاشاقتاعى ۇزاق مەرزىمدى دامۋ پەرسپەكتيۆالارى تۋرالى ويىڭىزبەن بولىسە الاسىز با؟
- قىتاي مەن قازاقستان سوڭعى جىلدارى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» جانە «نۇرلى جول» سياقتى جاڭا ەكونوميكالىق دامۋ ۇلگىلەرىن بىرىكتىرۋ ارقىلى ەكونوميكالىق دامۋ ىنتىماقتاستىعىندا جەمىستى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى. اسىرەسە تاۋ- كەن ونەركاسىبى، اۋىل شارۋاشىلىعى، ينفراقۇرىلىمدىق قۇرىلىس جانە باسقا دا سالالاردا ىلگەرىلەۋشىلىك بار. قىتاي مەن قازاقستاننىڭ ءبىر-ءبىرىن تولىقتىراتىن كۇشتى ەكونوميكالىق بايلانىستارى بار. ونىڭ ۇستىنە قازاقستان ەكونوميكالىق ورلەۋ كەزەڭىن كۇتىپ تۇر. قىتايدىڭ وراسان زور نارىعى جانە سالىستىرمالى تۇردە دامىعان تەحنولوگياسى بار جانە ەكى ەل اراسىنداعى دوستىق قارىم-قاتىناستار بولاشاقتا دا جاڭا بيىكتەرگە جەتەدى دەپ ويلايمىن.
- قازاقستان مەن قىتايدىڭ ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىعىنا كەلەتىن بولساق، جاقىن ارادا جانە بولاشاقتا جاڭا جوبالار نەمەسە ىنتىماقتاستىق جوسپارلارى بار ما؟
- بۇل جاقسى سۇراق. ءبىزدىڭ قازاقستانعا بۇل جولعى ساپارىمىز قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى جان- جاقتى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ بولىپ تابىلادى. ءىرى جوبالاردىڭ ءبىرى - قازاقستان- قىتاي جاسىل قارجىلاندىرۋ حالىقارالىق فورۋمىن جانە قازاقستان ۇلتتىق كورمەسىن قازاقستانمەن بىرلەسىپ وتكىزۋ. بۇل ەكى شارانى اعىمداعى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا وتەتىن قىتاي حالىقارالىق قىزمەت ساۋداسى جارمەڭكەسى اياسىندا وتكىزۋ جوسپارلانۋدا. كەزدەسۋگە قازاقستان مەن قىتايدىڭ ىسكەرلىك، اكادەميالىق جانە ساياسي توپتارىنىڭ وكىلدەرى قاتىسۋعا شاقىرىلادى. ەكى ەلدىڭ عىلىمى مەن تەحنولوگياسى، ەكونوميكاسى مەن ىسكەر توپتارى تەرەڭ دوكينگ جۇرگىزۋى قاجەت. «جىبەك جولى التىن كوپىرىنىڭ» ۇيىمداستىرۋشىسى جانە ەلشىسى رەتىندە مەن ءوزىمدى ۇلكەن قۇرمەتپەن سەزىنەمىن. فورۋم ارقىلى ءبىز ەكونوميكالىق جانە ساۋدا كووپەراتسياسىن، وندىرىستىك كووپەراتسيانى، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتسياسىن جۇزەگە اسىرا الامىز. قىركۇيەك ايىنا دەيىن بىزدە قازاقستانمەن بايلانىستى تاقىرىپتار بويىنشا ءبىرقاتار پىكىرتالاس جۇرگىزەمىز.
- ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، قازاقستاننىڭ حالىقارالىق قارجىلىق ينۆەستيتسيا سالاسىنداعى ورنى قانداي؟ باسقا قانداي الەۋەتتى مۇمكىندىكتەردى زەرتتەۋ كەرەك؟
- مەن قارجى ساراپشىسى ەمەسپىن، ءبىراق كەيبىر ءينتۋيتيۆتى سەزىمدەر تۋرالى ايتا الامىن. قازاقستاننىڭ رەسۋرستارى مول، ەڭبەكقور حالقى بار، كۇشتى عىلىمي- تەحنيكالىق ۇجىمى بار. مەنىڭ ويىمشا، قازاقستان اسىرەسە ورتالىق ازيادا جەتەكشى ءرول اتقاراتىن مەملەكەت. جەتكىلىكتى ىرگەتاس پەن كەڭ اۋقىمدى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ ارقاسىندا قازاقستان الداعى «التىن وتىز جىلدا» بۇدان دا جاقسى داميتىنىنا سەنىمدىمىن.
- قىتاي ءتوراعاسى شي جينپيڭ ش ى ۇ سامميتىنە قاتىسۋ ءۇشىن استاناعا كەلمەك. وسى سامميتكە قاتىستى نە ايتار ەدىڭىز؟
- ش ى ۇ ءسامميتى 3-4-شىلدە ارالىعىندا قازاقستاننىڭ استاناسىندا وتەدى. سامميتكە قىتاي مەملەكەت باسشىسى مەن ش ى ۇ- نىڭ باسقا ەلدەرىنىڭ باسشىلارى قاتىسادى. بارلىق ەلدىڭ 27 جىلدىق بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىنەن كەيىن ش ى ۇ قاۋىپسىزدىكتىڭ قالقانىنا، ىنتىماقتاستىقتىڭ كوپىرىنە، دوستىقتىڭ بايلانىسىنا جانە الەم مەن ايماقتىڭ دامۋى ءۇشىن ماڭىزدى كۇشكە اينالدى. قازاقستانداعى بۇل سامميت كەيبىر جاڭا تاقىرىپتاردى تالقىلايدى جانە ش ى ۇ دامۋداعى جاڭا باستاماسى بولماق. بۇل سامميت ش ى ۇ- نىڭ دامۋى مەن ايماقتىق قاۋىپسىزدىكتى ىلگەرىلەتۋدە وراسان زور ءرول اتقارادى جانە سونىمەن بىرگە قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى دوستىقتى، سونداي- اق ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق دامۋدى، مادەني-گۋمانيتارلىق جانە عىلىمي- تەحنيكالىق الماسۋدى ودان ارى ىلگەرىلەتەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن.
اۆتور
مۇقتار مۇرات
