قازاقستان مەن قاتار اراسىندا ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستار كەڭەيىپ جاتىر

قازاقستاندىق تاۋارلاردى قاتارعا جەتكىزۋدىڭ قوسىمشا ارنالارىن قۇرۋ، ەكى ەلدىڭ بيزنەسى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ جانە ءوزارا تاۋار اينالىمىن ارتتىرۋ – 3- قازاندا دوحادا وتكەن جوعارى دەڭگەيدەگى قازاقستان-قاتار بىرلەسكەن كوميسسياسىنىڭ 6-وتىرىسىنا قاتىسۋشىلار العا قويعان ماقساتتارىنا ۇلەس قوسۋعا دەگەن ۇمتىلىسى پەن نيەتتەرىن ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

كوميسسياعا قازاقستان تاراپىنان پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى سەرىك جۇمانعارين، ال قاتار تاراپىنان ساۋدا جانە ونەركاسىپ ءمينيسترى شەيح مۇحاممەد بەن حاماد بەن قاسىم ءال تاني تەڭ ءتوراعالىق ەتتى.

قاتار ساۋدا جانە ونەركاسىپ ءمينيسترى ءوز سوزىندە اتاپ وتكەندەي، بۇگىندە حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ اقپاراتى بويىنشا قاتار ءوز ايماعىنداعى دامۋدىڭ ەڭ جوعارى قارقىنىنا قول جەتكىزىپ، ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعى بويىنشا الەمدىك رەيتينگتە كوش باستاپ تۇر.

«ءبىزدىڭ قازاقستانمەن قارىم-قاتىناسىمىز جاقسى باعىتتا دامىپ كەلەدى، قاتار ءامىرى شەيح تاميم بەن حاماد ءال-ءتانيدىڭ استاناعا ساپارى بارىسىندا ءبىرقاتار كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزىلدى، بۇل بىزگە بەلگىلى باعىتتاردا ءوزارا ءىس-قيمىل جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قازاق ينۆەستورلارىن ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەرمەن بەرىك ارىپتەستىك ورناتۋعا شاقىرامىن. مەن ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى جاڭا بيىكتەرگە جەتەتىنىنە سەنىمدىمىن»، — دەپ اتاپ ءوتتى شەيح مۇحاممەد بەن حاماد بەن قاسيم ءال تاني.

ءوز كەزەگىندە سەرىك جۇمانعارين ەكى مەملەكەت اراسىنداعى تىعىز بايلانىس ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ دامۋىنا وڭ سەرپىن بەرەتىنىن باسا ايتتى. بۇعان جوعارى دەڭگەيدەگى تۇراقتى ساپارلار دالەل بولا الادى.

«ءبىز قازاقستاننىڭ حالىقارالىق ارەناداعى سەنىمدى ءارى ماڭىزدى سەرىكتەسى قاتار مەملەكەتىمەن جان- جاقتى ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋگە ەرەكشە ءمان بەرەمىز. بيىل ەكى ەل اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ ورناعانىنا 30 جىل تولادى. وسى جىلدار ىشىندە ەكى ەل اشىق ساياسي ديالوگقا جانە ءوزارا ءتيىمدى ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتۋعا بەيىلدىلىگىن راستادى. ءبىرقاتار ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمدار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى، الماتى- دوحا اراسىندا اپتاسىنا 7 رەيس قارقىندىلىعىمەن تىكەلەي اۋە قاتىناسى ورناتىلدى. كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ، رەيس سانىن 28 گە جەتكىزۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى»، — دەدى ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

سەرىك جۇمانعارين تاراپتاردىڭ باسقا سالالارداعى ءوزارا ءىس-قيمىلىن جانداندىرۋدى ۇسىندى.

«قازاقستاندىق ەت جانە باسقا دا ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن وندىرۋشىلەر قاتار نارىعىنا تاۋار ەكسپورتتاۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى ەلدەرىمىز اراسىندا حالال-سەرتيفيكاتتارىن ۇيلەستىرۋ راسىمدەرىن جەدەلدەتۋ ورىندى دەپ سانايمىن. سونىمەن قاتار ءبىز ۋىلدىرىق، بالىق، بال جانە ت. ب. سياقتى ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ پرەميۋم سەگمەنتىن جەتكىزۋگە دايىنبىز. سونداي-اق ەلدەرىمىز اراسىندا ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ الەۋەتى زور. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان گاز وڭدەۋ جانە گاز حيمياسىن دامىتۋ، سونداي-اق سۇيىتىلعان تابيعي گاز وندىرەتىن زاۋىتتار سالۋ ارقىلى تاۋارلىق گازدىڭ رەسۋرستىق بازاسىن ۇلعايتۋ جانە جوعارى قوسىلعان قۇنى بار ونىمدەر شىعارۋ بويىنشا ەلەۋلى مىندەتتەر قويىپ وتىر»، — دەدى س. جۇمانعارين.

ۇكىمەتارالىق كوميسسيانىڭ 6-وتىرىسى قورىتىندىسىنا سايكەس تاراپتار حاتتاماعا قول قويدى، وندا ءوزارا ينۆەستيتسيالار ءۇشىن قازاقستاندىق جانە قاتارلىق بيزنەس اراسىنداعى بايلانىستاردى جانداندىرۋ نيەتىن ءبىلدىردى. سونداي- اق اۋىل شارۋاشىلىعى، ساۋدا، تابيعي رەسۋرستاردى پايدالانۋ مەن ەنەرگەتيكا، كولىك، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت، سپورت، IT جانە كوممۋنيكاتسيالار، سونداي- اق الەۋمەتتىك- ەڭبەك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق ءۇشىن باسىم باعىتتار شەڭبەرىن ايقىندادى. اتاپ ايتقاندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاتارداعى قازاقستاندىق قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋىن رەتتەۋ جونىندەگى ەكى ەل ۇكىمەتتەرى اراسىنداعى كەلىسىمگە قول قويۋعا مۇددەلى ەكەنىن ءبىلدىردى. قۇجات ەڭبەك كوشى-قونى ماسەلەلەرىن جەڭىلدەتۋگە، سونداي-اق قازاقستاندىق تاراپقا قولجەتىمدى جانە قاتارداعى ەڭبەك نارىعىندا سۇرانىسقا يە كادر اگەنتتىكتەرى مەن ماماندىقتاردىڭ تىزىمدەرىمەن الماسۋدى جولعا قويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

ايتا كەتەرلىگى، 2023-جىلعى 7 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان مەن قاتار اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 2 ەسەگە ارتىپ، $4,8 ميلليونعا جەتتى (2022-جىلعى قاڭتار-شىلدە - $2,8 ميلليون). ەكسپورت $0,4 ميلليون، يمپورت $4,3 ميلليون قۇرادى. جالپى 2005-جىلدان باستاپ 2022-جىلعا دەيىن $56,6 ميلليونسوماسىنا ينۆەستيتسيا تارتىلدى. قازىر قازاقستاندا 3 قاتارلىق كومپانيا جۇمىس جاسايدى، ونىڭ ىشىندە 1- قارجى سەكتورىندا، 2- عىلىمي-زەرتتەۋ قىزمەتىن جۇزەگە اسىرادى.