قازاقستان فرانسيانىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىنىڭ كىلتى - Bloomberg

 Bloomberg اقپارات اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، فرانسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون ەنەرگورەسۋرستارعا باي ورتالىق ازياعا ساپار شەگەدى. ول ۋران جەتكىزەتىن ەكى مەملەكەت - قازاقستان مەن وزبەكستان بارۋدى كوزدەپ وتىر، دەپ حابارلايدى Kazinform. 

فرانسيا پرەزيدەنتىنە جاقىن اقپارات كوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، ماكروننىڭ ساپارىنىڭ ماقساتى فرانسيانىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋ.

مۇناي مەن گاز قورى زور، قوينى-قونىشى قازبا بايلىقتارعا تولى ورتالىق ازيا ەۋروپانى قىزىقتىرىپ وتىر. ەۋروپالىق وداق وڭىردە كاۆكاز ارقىلى ەۋروپاعا جول تارتاتىن ساۋدا جانە ەنەرگەتيكالىق ءدالىز سالۋعا ۇمتىلۋدا.

بۇگىنگى تاڭدا فرانسيا ورتالىق ازيا وڭىرىنە سالىنعان ءىرى ينۆەستيسيالارىمەن ماقتانا الادى. مىسالى فرانسيانىڭ Areva دەگەن اتاۋمەن تانىمال Orano S. A. كومپانياسى قازاقستاندا «قازاتومونەركاسىپ» مەملەكەتتىك كومپانياسىمەن بىرگە ۋران كەنىشتەرى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر.

فرانسيالىق ينسايدەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ سوزىنشە، ەممانيۋەل ماكروننىڭ ساپارى بارىسىندا كومپانيانىڭ قازاقستاندىق نارىقتى كوبىرەك قامتۋ ماسەلەسى ءسوز بولماق.

فرانسياعا ۋران ءوندىرۋ ءىسى نيگەردە شىلدە ايىندا بولعان توڭكەرىستەن كەيىن وزەكتىلەنە ءتۇستى. ويتكەنى نيگەر ەۋروپالىق وداق ءۇشىن قازاقستاننان كەيىن ەكىنشى ۋران كوزى بولاتىن.

Orano كومپانياسى ساحاراداعى كاسىپورىندارىنىڭ بىرىندە ۋران ءوندىرۋ ءىسىن توقتاتۋعا ءماجبۇر بولدى. ويتكەنى ولاردا سانكتسيالارعا بايلانىستى لوگيستيكا بويىنشا ءبىرقاتار قيىندىق تۋدى.

«قازاقستان فرانسيا ءۇشىن ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىكتىڭ كىلتى دەسە بولادى. ماكروننىڭ ساپارى پاريجدىڭ ىنتىماقتاستىققا دايىن ەكەندىگىنىڭ كورسەتكىشى بولماق»، - دەيدى پاريج حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىنىڭ زەرتتەۋشىسى مايكل ليەۆيستوۋن.

فرانسيا ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرىنشە، وتكەن جىلى قازاقستان فرانسياعا ءىرى ۋران جەتكىزۋشى بولىپ قانا قويماي، 2021 -جىلى ءبىرىنشى ورىننان تومەندەگەن سوڭ، شيكى مۇناي كوزىنىڭ كولەمى بويىنشا ەكىنشى ورىنعا تۇراقتادى.

ەليسەي سارايى وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، فرانسيا پرەزيدەنتىمەن بىرگە ەنەرگەتيكا، اگرو ازىق-تۇلىك، تاۋ-كەن ءوندىرۋ سەكتورلارىنان 15 وكىل، سونداي-اق Electricite de France SA كومپانياسى مەن Assystem SA ينجەنەرلىك كومپانياسىنىڭ وكىلدەرى كەلىپ، يادرولىق رەاكتورلار سالۋ ماسەلەسى بويىنشا، كونسۋلتاتسيا جۇرگىزەدى.

بۇل قازاقستاننىڭ اەس سالۋ بويىنشا رەفەرەندۋم وتكىزۋگە دايىندالىپ جاتۋىمەن بايلانىستى بولۋى ىقتيمال. فرانسيا سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ كەلەسى جىلدان باستاپ، سيرەك كەزدەسەتىن مەتالداردى ءوندىرۋ ءىسىن قولعا العالى وتىرعاندىعىنان دا حاباردار.

ەممانيۋەل ماكرون موڭعولياعا بارىپ، ءىرى كولەمدە ۋران ساتىپ الۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويعان فرانسيانىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى.

سونداي-اق ول ازيا-تىنىق مۇحيتى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق سامميتىنە قاتىسقان العاشقى فرانسيا كوشباسشىسى.