قازاق تازىسى پاتەنتتەلدى

استانا. KAZINFORM - «قانسونار» اڭشىلار مەن اڭشىلىق شارۋاشىلىعى سۋبەكتىلەرىنىڭ قوعامدىق بىرلەستىكتەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق قاۋىمداستىعى «قازاق تازىسىنىڭ» پاتەنت يەسى اتاندى. بۇل تۋرالى Qazpatent ۇلتتىق زياتكەرلىك مەنشىك ينستيتۋتى حابارلادى.

тазы
Фото: Qazpatent

«قانسونار» قوعامدىق بىرلەستىگى 2013-جىلى رەسمي تۇردە تىركەلدى. ۇيىمنىڭ جارعىلىق ماقساتتارىنا سايكەس «قانسونارعا» قازاق تازىسى مەن توبەت يتتەرىنىڭ ۇلتتىق تۇقىمدارىن ساقتاۋ، كوبەيتۋ جانە جۇرتشىلىقتىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جاۋاپكەرشىلىگى جۇكتەلگەن.

رەسپۋبليكانىڭ وڭىرلىك پيتومنيكتەرىندە العاش رەت قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالىقتارىنىڭ اۋەلگى ۇرپاقتارى ازىرلەگەن مادەني مۇرا مەن وزىندىك ەرەكشەلىكتى، ۇلتتىق اڭشىلىق داستۇرلەرى مەن تاسىلدەرىن ساقتاۋ جانە تاراتۋ ءۇشىن قاتال جەرگىلىكتى تابيعي - كليماتتىق جاعدايلارعا جاقسى بەيىمدەلگەن «قازاق تازىسى» يتتەرىنىڭ جاڭا تۇقىمى قۇرىلدى.

اپروباتسياعا دايىندىققا بايلانىستى گەنەتيكا ينستيتۋتىمەن 2021-2023-جىلدارى زەرتتەۋ بويىنشا عىلىمي جۇمىستار جۇرگىزىلدى، زەرتتەۋ وبەكتىسى قازاق تازى تۇقىمىنىڭ يتتەرى بولدى. گەندىك قوردىڭ جاي-كۇيىن باعالاۋ جانە قازاق تازى يتتەرىنىڭ گەنەتيكالىق بەيىنىن قۇرۋ ماقساتىندا قاۋىمداستىق بيواقپارات پەن گەنەتيكالىق ماتەريال جينادى، گەنەتيكالىق ارتۇرلىلىك پارامەترلەرى الىندى جانە ولاردىڭ جەكە د ن ق- پروفيلدەرى ازىرلەندى.

جالپى العاندا، سەلەكتسيالىق جەتىستىككە پاتەنت جاڭاشىلدىق، ەرەكشەلىك، بىرتەكتىلىك جانە تۇراقتىلىق كريتەريلەرى بولعان جاعدايدا بەرىلەدى. سەلەكتسيالىق جەتىستىككە پاتەنت بەرەتىن قۇقىقتىق قورعاۋ كولەمى تۇقىمنىڭ سيپاتتاماسىنا ەنگىزىلگەن بەلگىلەردىڭ جيىنتىعىمەن انىقتالادى.

سەلەكتسيالىق جەتىستىككە پاتەنت اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك كوميسسياسىنىڭ قورىتىندىسى نەگىزىندە بەرىلدى. ول بويىنشا شەشىم مال شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى سەلەكتسيالىق جەتىستىكتەردى سىناۋ جانە سىناقتان وتكىزۋ ادىستەمەسىنە سايكەس قابىلداندى.

زەرتتەۋلەر قازاق تازى ءيت تۇقىمىنىڭ جوعارى جۇيكە قىزمەتىنىڭ (ج ج ق) تيپولوگيالىق ەرەكشەلىگىن انىقتادى، ونىڭ جۇيكە جۇيەسىنىڭ جوعارى جۇيكە ورتالىقتارىنىڭ فۋنكتسيونالدىق جاي-كۇيىنىڭ نەعۇرلىم تۇراقتى، تۋا بىتكەن جانە ومىرلىك قاسيەتتەرىن انىقتادى. جۇگىرۋ كەزىندە يتتەردىڭ جۇمىس قابىلەتتىلىگى مەن تۇراقتىلىعىنىڭ جوعارىلاۋ كەزەڭدەرى ونىڭ جۇيكە جۇيەسىنىڭ فۋنكتسيونالدى جاعدايىنا ايقىن تاۋەلدىلىكتى انىقتايدى. قازاق تازىسىنىڭ ج ج ق ايرىقشا تۇراقتىلىعى ونى يتتەردىڭ بارلىق باسقا تۇقىمدارىنان ەرەكشەلەيدى. «قازاق تازىسى» تۇقىمىنىڭ يتتەرى كۋرسينگ (يتتەردىڭ مەحانيكالىق قويانعا جۇگىرۋى) بويىنشا، سونداي-اق «قازاق تازىسى» تۇقىمىنىڭ يتتەرىنىڭ جارىستارى مەن سىناقتارى بويىنشا جوعارى كورسەتكىشتەرىمەن ەرەكشەلەنەدى.

بارلىق وڭىردە «كانسونار» قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدىكتەرىندە جىل سايىن «قازاق تازىسى» تۇقىمدى يتتەردىڭ وڭىرلىك، رەسپۋبليكالىق اسىل تۇقىمدى بايقاۋلارى وتكىزىلەدى. ولاردىڭ نەگىزىندە ەكسپوناتتالعان يتتەردىڭ ولاردىڭ ستاندارتىنا سايكەستىگى تۋرالى ساراپشىلاردىڭ قورىتىندىسى بەرىلەدى. ولار كەز كەلگەن كليماتتىق جاعدايعا جاقسى بەيىمدەلگەن، كوميسسيالىق باعالاۋ بونيتيرلەۋ كەزىندە اتالىقتار – 120، انالىقتار -100 بالدان كەم ەمەس باعالانادى.

«قازاق تازى» تۇقىمىنىڭ يتتەرى جوعارى يكەمدىلىككە يە، جەلگە، ۇزاق قىسقى كەزەڭنىڭ تومەنگى تەمپەراتۋراسىنا جانە وڭتۇستىك جازدىڭ ىستىق قۇرعاق كەزەڭىنە وتە وڭاي توزەدى.

ايتا كەتسەك، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2022-جىلى پرەزيدەنتتىڭ ءىس باسقارماسىنا جەتى قازىنانىڭ ءبىرى - قازاقى تازى مەن توبەت تۇقىمدارىن ساقتاۋ جۇمىسىن قولعا الۋدى تاپسىرعان ەدى.

ەسكە سالا كەتسەك، بىلتىر قازاقستاندىق عالىمدار تازىنىڭ گەنەتيكالىق قۇرىلىمىن زەرتتەپ، ەرەكشە تۇقىم ەكەنىن انىقتادى.

سوڭعى جاڭالىقتار