قايتارىلعان اكتيۆتەردىڭ قايدا جۇمسالىپ جاتقانىن قوعام ءبىلۋى كەرەك - دەپۋتات
ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين شەتەلدەن قايتارىلعان اكتيۆتەردى ەل يگىلىگىنە پايدالانۋ ماسەلەسىن اشىق قاراۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«حالىقارالىق رەيتينگتەر بويىنشا، قازاقستان كاپيتالدىڭ تۇراقتى تۇردە شەتەلگە جىلىستاتىلۋى جونىنەن الەمدەگى 20 ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى. كوپتەگەن ساراپشىنىڭ بولجامى بويىنشا سوڭعى وتىز جىل ىشىندە قازاقستانننان 200 ميلليارد ا ق ش دوللارى سىرتقا شىعارىلعان. بۇل - ۇلتتىق قورداعى قارجىدان ءتورت ەسەدەي جوعارى. بولاشاقتا سالىناتىن الەۋمەتتىك نىساندار مەن ءوندىرىس وشاقتارىن، سونىمەن قاتار وڭىرلەرىمىزدىڭ تۇرعىندارىن تۇراقتى تۇردە ۇزدىكسىز سۋ، توك، جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋ وزەكتى»، - دەدى ەدىل جاڭبىرشين ءماجىلىس وتىرىسىندا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداي وتىرىپ.
ونىڭ مالىمدەۋىنشە، ب ا ق ارقىلى بەلگىلى بولعانداي جۋىردا 837,4 ميلليارد تەڭگە قايتارىلعان. بۇل از قارجى ەمەس. سەبەبى جاڭا جوعارىدا ايتىلعان ءتورت قالانىڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق ورتالىقتارىن جوندەۋگە بيۋجەت رەزەرۆىنەن 21,5 ميلليارد تەڭگە جۇمسالعان.
«ەلگە قايتارىلعان قارجىنى تەك الەۋمەتتىك نىساندارعا جۇمساپ قويماي، ەكونوميكالىق جوبالارعا جاتاتىن - ستراتەگيالىق نىسانداردى اياعىنان تۇرعىزۋعا، ونىڭ ىشىندە ەنەرگەتيكا وبەكتىلەرىن سالۋعا جانە توزىعى جەتكەن جابدىقتار مەن جەلىلەردى جاڭالاۋعا جۇمساۋ قاجەت. بۇل ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرادى، بيۋجەت قارجىسىن ۇنەمدەيدى، ەڭ باستىسى تاريفتى كوتەرىپ حالىقتى قينامايمىز»، - دەيدى ول.
حالىق قالاۋلىسى كوتەرگەن تاعى ءبىر ماڭىزدى جايت - جۇمىسسىزدىق بەلەڭ العان وڭىرلەردە جاڭا كاسىپورىنداردى اشۋعا وسى اكتيۆتەردى پايدالانۋ. اتاپ ايتقاندا، مەتالدى تەرەڭ وڭدەۋ، مۇناي-گاز جانە كومىر حيمياسى، اۋىر ماشينا جاساۋ، ۋراندى كونۆەرسيالاۋ جانە بايىتۋ، اۆتوبولشەكتەر جانە تىڭايتقىشتار شىعارۋ سياقتى باعىتتارعا نازار اۋدارعان ءجون.
دەپۋتات اكتيۆتەردى ىشكى نارىقتا اينالدىرىپ، زاۋىت، فابريكا سالۋعا جۇمساۋدى ۇسىندى. ايتۋىنشا، سول كەزدە وڭدەۋ سالاسى داميدى، جەرگىلىكتى قۇرىلىس ماتەريالدارىن شىعارىلىپ، يمپورتتىق تاۋارلار مەن قىزمەتتەردى وقشاۋلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سول سياقتى بىلىكتىلىگى جوعارى ماماندارعا سۇرانىس كوبەيەدى، جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلادى، وڭىرلەردىڭ سالىق بازاسى ارتادى جانە باسقا دا مۋلتيپليكاتيۆتىك ناتيجەگە قول جەتەدى.
«قايتارىلعان قارجىلار ەكونوميكالىق تۇرعىدان وڭ ناتيجە بەرەتىن، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرەتىن باعىتتارعا جۇمسالسا ءتيىمدى بولادى. بۇل ءادىل شەشىم بولار ەدى. سونىمەن قاتار قايتارىلعان قارجىلار مەن اكتيۆتەردىڭ كولەمىن جانە ولاردىڭ قايدا جۇمسالىپ، كىمدەر يگەرىپ جاتقانىن ازاماتتىق قوعام ءبىلىپ، بارلىق تاراپتان قاتاڭ باقىلاۋ بولۋى كەرەك. سوندىقتان وسى ماسەلەگە قاتىستى بارلىق مالىمەت ارنايى ينتەرنەت سايتتا اشىق جاريالانىپ، ءار قازاقستاندىق كەز كەلگەن ۋاقىتتا كورىپ وتىرۋى ءتيىس»، - دەدى ە. جاڭبىرشين.
