قاڭتار اتاۋى قايدان شىققان

قاڭتاردا قاڭتارۋلى ات باسىنىڭ جەرگە جەتپەيتىنى سياقتى كۇن كوزى دە ودان ءارى تومەندەپ، كوكجيەككە جاقىنداي المايدى. وسىدان قاڭتار اتاۋى شىققان، دەپ حابارلايدى Kazinform.

الەمدىك كۇنتىزبەلەردى زەرتتەگەن عالىم مىڭباي ىسقاقوۆ 1963-جىلى جارىق كورگەن «حالىق كالەندارى» اتتى كىتابىندا قاڭتار - كۇننىڭ «قاڭتارىلىپ بايلاناتىن»، ودان ءارى تۇقىرىپ قىسقارا المايتىن ايى ەكەنىن جازادى.

«ءتۇس كەزىندە كۇن كوزى اسپاننىڭ وڭتۇستىك جاعىندا جانە سول كۇنگى ەڭ بيىك دەڭگەيدە بولادى. بۇل دەڭگەي كۇن سايىن وزگەرەدى. ونىڭ جىل ىشىندەگى ەڭ بيىك قالىپتا بولاتىن ۋاقىتى - جازعى كۇن تۇقىراۋ (22- ماۋسىم)، ەڭ تومەن قالىپتا بولاتىن ۋاقىتى - قىسقى كۇن توقىراۋ (22 جەلتوقسان). قاڭتارۋلى اتتىڭ باسىنىڭ جەرگە جەتپەيتىنى سياقتى، قاڭتارداعى كۇن كوزى دە ودان ءارى تومەندەپ، كوكجيەككە جاقىنداي المايدى. عاسىرلار بويى اسپاندى باقىلاپ، جازىق دالادا ءومىر سۇرگەن قازاق حالقى كۇن قوزعالىسىنىڭ بۇل ەرەكشەلىگىن ەرتە زاماندا-اق اڭعارعان. وسى باقىلاۋدىڭ ناتيجەسىندە قاڭتار اتاۋى شىققان»، - دەپ جازادى عالىم.

ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، قاڭتاردا كۇن قىسقارىپ، ءتۇن ۇزارىپ بولادى.

وسىعان سايكەس بولعاندىقتان، ەجەلگى تۇركى تىلىندە بەزبەن تارازىنىڭ تاياعى دا قاڭتار دەپ اتالعان: بەزبەننىڭ ءبىر باسى كوتەرىلىپ، ەكىنشى باس تومەندەپ بارىپ توقتايدى.

چۋۆاش تىلىندە وڭتۇستىك جاقتى جانە ءتۇس ۋاقىتىن قاڭتار دەيدى. بۇل دا قاڭتاردىڭ قازاقشا ماعىناسىنا جاقىن.