مەدساقتاندىرۋ رەفورماسىنان كەيىن وڭىرلەردە نە وزگەرەدى
پاۆلودار. KAZINFORM - ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا بۇعان دەيىن كەيبىر اۋرۋ تۇرلەرى تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن كولەمىنەن (ت م ك ك ك) مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا (م ءا م س) كوشىرىلەتىنىن ايتتى. بۇل وزگەرىس وڭىرلەردەگى مەديتسينانىڭ دامۋى مەن قىزمەت ساپاسىنا قالاي اسەر ەتەدى؟ جاڭاشىلدىقتا قانداي فاكتورلار ەسكەرىلۋى كەرەك؟ ماسەلەنى زەردەلەپ كوردىك.
جاڭا رەفورمانىڭ كوزدەگەنى نە؟
ەڭ اۋەلى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ۇسىنعان وزگەرىسكە توقتالىپ وتسەك. اقمارال ءالنازاروۆانىڭ ايتۋىنشا، مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ رەفورماسى اياسىندا كەپىلدەندىرىلگەن تەگىن مەديتسينالىق كومەككە كىرەتىن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار 13 اۋرۋ ءتۇرىنىڭ تەك 6 ۋى عانا ت م ك ك ك پاكەتىندە قالادى. ولار: تۋبەركۋلەز، ونكولوگيا، ا ي ت ۆ، ج ي ت س، گەپاتيت جانە سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلار. قالعان 7 اۋرۋ ءتۇرى بىرتىندەپ م ءا م س-كە بەرىلۋى كەرەك.
قازاقستانداعى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلاردىڭ قازىرگى تىزىمىنە تۋبەركۋلەز، ادامنىڭ يممۋن تاپشىلىعى ۆيرۋسىنان (ا ي ت ۆ) تۋىنداعان اۋرۋ، سوزىلمالى ۆيرۋستىق گەپاتيتتەر مەن باۋىر سيرروزى، قاتەرلى ىسىكتەر، قانت ديابەتى، پسيحيكالىق، مىنەز-قۇلىق بۇزىلىستارى، سەرەبرالدى سال اۋرۋى، جەدەل ميوكارد ينفاركتىسى، رەۆماتيزم، دانەكەر ءتىننىڭ جۇيەلى زاقىمدانۋلارى، جۇيكە جۇيەسىنىڭ دەگەنەراتسيالىق اۋرۋلارى، ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ ميەلينسىزدەندىرۋشى اۋرۋلارى، سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلار.
«نەگىزگى مىندەت - ەشكىمدى مەديتسينالىق كومەكسىز قالدىرماۋ. ەكىنشى مىندەت - ءبىزدىڭ ازاماتتاردى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە بارىنشا تارتۋ، ولار دا ءوز دەنساۋلىعى الدىندا مىندەتتەمە الۋى ءۇشىن كەرەك»، - دەدى مينيستر.
ەل تۇرعىندارىنا ارنالعان وتاندىق مەديتسينالىق قىزمەتتەر بۇگىندە ەكى پاكەتكە بولىنگەن. ولار - «تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەمى» جانە «مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ».
ال الەۋمەتتىك اۋرۋعا كۇدىكتى ناۋقاستار مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جارناسىن تولەمەسە، ولارعا تەگىن دياگنوستيكادان ءوتۋ قۇقىعى بەرىلمەيدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بۇل كەمشىلىك الداعى ۋاقىتتا جويىلۋى كەرەك. ول ءۇشىن مەديتسينانى قارجىلاندىرۋ دۇرىس قۇرىلىمدالۋى كەرەك.
ايماقتارعا نەسىمەن ءتيىمدى؟
مينيسترلىك تاراتقان اقپاراتقا سۇيەنسەك، قازاقستاندا مەديتسينالىق كومەكتىڭ ءبىرىڭعاي پاكەتى 2027 -جىلى ىسكە قوسىلادى. تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەمىن مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ شەڭبەرىندە كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرگە قوسۋ 2025 -جىلدان قاراستىرىلا باستايدى.
مەديتسينالىق كومەكتىڭ ءبىرىڭعاي پاكەتى مەديتسينالىق كومەك الاتىن تۇرعىندار ءۇشىن، سونىڭ ىشىندە وڭىرلەردە تۇراتىن ازاماتتارعا نەسىمەن ءتيىمدى بولادى؟
بۇل ساۋالعا پاۆلودار وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ءانۋار بۇيراشەۆ بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى.
- ءبىرىڭعاي پاكەتكە ت م ك ك ك-نىڭ ەڭ از پاكەتى كىرەدى: جەدەل جانە پاللياتيۆتىك كومەك، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلارعا كۇدىك تۋىنداعان جاعدايداعى كومەك، امبۋلاتوريالىق ءدارى- دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ساقتاندىرىلماعاندار ءۇشىن شۇعىل ستاتسيونارلىق كومەك. ال م ءا م س بازالىق پاكەتى مەديتسينالىق كومەكتىڭ وزگە بارلىق (سوزىلمالى اۋرۋلار مەن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلارعا كومەك كورسەتۋدى قوسا العاندا) تۇرلەرىن قامتيدى. ۇسىنىلعان مودەل قارجىلاندىرۋ كولەمى بويىنشا م ءا م س-%70، ت م ك ك ك - %30 اراقاتىناسىن قامتاماسىز ەتەدى دەپ كۇتىلىپ وتىر. ەڭ اۋەلى م ءا م س پاكەتىنە ديناميكالىق باقىلاۋعا جاتاتىن سوزىلمالى اۋرۋلار، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلاردىڭ جەتى توبى، العاشقى مەديتسينالىق-سانيتارلىق كومەك بىرتىندەپ بەرىلەدى. بۇل جەردە وڭىرلەردىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن كوپتەگەن ارتىقشىلىقتار تۋىندايدى دەپ كۇتەمىز. ونكولوگيالىق سكرينينگتەر پاتسيەنتتىڭ ساقتاندىرۋ مارتەبەسىنە قاراماستان بارلىق ازاماتتار ءۇشىن تەگىن بولادى. بارلىق الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلار بويىنشا كۇدىك تۋىنداعان جاعدايدا تەكسەرۋلەر پاتسيەنتتىڭ ساقتاندىرۋ مارتەبەسىنە قاراماستان تەگىن جۇرگىزىلەدى. مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسى مەن قولجەتىمدىلىگى ارتىپ، قىزمەتتەردىڭ تاريفتەرى ناقتى شىعىندارعا سايكەس تۇزەتىلەدى. بۇل جەردە كەيبىر تۇرعىنداردا «مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا اقى تولەمەسەم، ماعان مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەيدى» دەگەن قورقىنىش تۋىنداۋى مۇمكىن. وزگەرىس وعان جول بەرمەيدى. كەرىسىنشە، ايماقتاردا م ءا م س ارقىلى ادامدارعا قىزمەت كورسەتىپ وتىرعان مەديتسينالىق ۇيىمدارعا تۇسەتىن قاراجات كوبەيەدى. قارجىلاندىرۋ ۇلعايسا، مۇمكىندىك دە كوبەيەتىنى ءسوزسىز. ياعني مەديتسينالىق كومەكتىڭ ءبىرىڭعاي پاكەتىن ەنگىزۋ مەديتسينالىق كومەككە قول جەتكىزۋدەگى تەڭسىزدىكتى شەشىپ، مەديتسينالىق ۇيىمداردى نەعۇرلىم اشىق قارجىلاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەپ ءتۇسىندىردى باسقارما باسشىسى.
ءوڭىر مەديتسيناسىنداعى كۇرمەۋلى ماسەلەلەر
«الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» ك ە ا ق پاۆلودار وبلىسى بويىنشا فيليالىنىڭ باسشىسى جانگەلدى شايىمبەتوۆتىڭ پىكىرىنشە، ءبىرىڭعاي پاكەت وڭىرلەردەگى مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ دامۋىنا ۇلكەن مۇمكىندىكتەر تۋدىرۋى مۇمكىن. سەبەبى ءمامس ارقىلى كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ سانى وسكەن سايىن ولاردىڭ الاتىن قاراجاتتارى دا كوبەيەدى. ءبىراق اۋەلى قازىرگى قالىپتاسقان پروبلەمالاردى شەشىپ العان ءجون.
- ەرتىس- بايان وڭىرىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ءبىزدىڭ فيليالىمىز كۋا بولىپ وتىرعان نەگىزگى ءۇش ماسەلە بار. ەڭ اۋەلى، مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ سيفرلانۋى كەنجەلەپ تۇر. ناقتى ساپاعا قول جەتكىزۋدە بارلىق اقپاراتتار مەيلىنشە قولجەتىمدى بولۋى كەرەك. اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتۋدە ءار پاتسيەنت ءوزىنىڭ شىن مانىندە مەديتسينالىق كومەكتى العانىن كورسەتۋى كەرەك. وكىنىشكە قاراي، كەيبىر جاعدايدا ونى دالەلدەۋ مۇمكىن ەمەس. كەيبىر مەديتسينالىق ۇيىمدار بولماعان قابىلداۋلاردى، الىنباعان اناليزدەردى جۇيەگە ەنگىزىپ قويىپ، جۇرتشىلىق تاراپىنان ارىز-شاعىمدار ءتۇسىپ جاتادى. مۇنداي كەمشىلىكتەردى ءبىز شاعىم تۇسكەن جاعدايدا عانا كورە الامىز. بيىل استانا قالاسىنداعى مەديتسينالىق ۇيىمداردا پاتسيەنت ءوزىنىڭ مەديتسينالىق كومەك العانىن بيومەتريالىق بەينەنى انىقتاۋ (Face ID) ارقىلى راستاي الاتىن پيلوتتىق جوبا باستالدى. جاڭاشىلدىق كەلەر جىلى وبلىستارعا تارايدى دەپ كۇتىلىپ وتىر.
ەكىنشى ماسەلە، مەديتسينالىق ۇيىمدار اراسىنداعى مالىمەتتەردىڭ كىرىكتىرىلمەۋى. ۇيىمداردىڭ قولداناتىن اقپاراتتىق جۇيەلەرى ءارتۇرلى بولعاندىقتان، قىزمەتتەر مەن پاتسيەنتتەردىڭ اۋرۋلارىنا قاتىستى اقپاراتتاردى الماسا المايدى.
سوڭعىسى، مەديتسينالىق ماماندار تاپشىلىعى. بۇل ماسەلە پاتسيەنتتەر تاراپىنان ارىز-شاعىمنىڭ جيىلەۋىنە سەبەپ فاكتوردىڭ ءبىرى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار وسى ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىنە باسىمدىق بەرگەنى ءجون دەپ ويلايمىن. ال مەديتسينالىق ۇيىمدارعا قور تاراپىنان تولەم جۇرگىزۋ بۇرىنعىشا دەنساۋلىق مينيسترلىگى بەكىتكەن تاريفكە سايكەس جۇرگىزىلە بەرەدى.
ولاردىڭ كورسەتكەن قىزمەتى اقپاراتتىق جۇيەلەر ارقىلى بىزگە تۇسەدى. بۇل جەردە بىردەن قاراجات اۋدارۋ دەگەن ءسوز جوق. اۋەلى فيليالداعى مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن باعالاۋ جانە شارتتىق مىندەتتەمەلەردى مونيتورينگتەۋ ءبولىمى كورسەتىلگەن قىزمەت ساپاسىن تەكسەرەدى.
وندا 16 تاجىريبەلى ساراپشى جۇمىس ىستەيدى. ماماندار ءبارىن ساپالى تەكسەرىپ شىققان سوڭ ناتيجەگە قاراي قىزمەت قاراجاتى تولەنەدى، - دەيدى فيليال باسشىسى.
قور وكىلىنىڭ تۇسىندىرۋىنشە، جۇرتتىڭ م ءا م س-كە اۋداراتىن جارنالارى قورعا ەمەس، بىردەن ۇلتتىق بانكتىڭ ەسەپشوتتارىنا تۇسەدى. قور - وسى قاراجاتتى كورسەتىلگەن قىزمەتتەر بويىنشا بولەتىن وپەراتور عانا. ماماندار شاعىممەن وتە كوپ جۇمىس ىستەيدى.
ەگەر ەمدەلۋشىگە مەديتسينالىق مەكەمەدە بەيىندى دارىگەرگە، كەيبىر مەديتسينالىق اناليزدەرگە جولداما بەرمەسە نەمەسە قىزمەتتى اقىلى الۋعا جىبەرسە جانە ت. ب. ماسەلەلەرگە كەزىكسە، بىردەن سول ۇيىمداعى «پاتسيەنتتەردى قولداۋ» قىزمەتىنە جۇگىنۋى كەرەك. ال ول جەردەن ماردىمدى جاۋاپ بولماسا قورعا شاعىمدانعانى ابزال.
شاعىم نەگىزدى بولسا، جوسپاردان تىس مونيتورينگ جۇرگىزىلەدى. بۇدان بولەك اعىمداعى، جوسپاردان تىس، نىسانالى جانە پرواكتيۆتى مونيتورينگ تۇرلەرى بار. بۇلاردىڭ بارلىعى مەديتسينالىق قىزمەتتىڭ ساپاسىن قاداعالاۋعا، ەمدەلۋشىلەر قۇقىعىن قورعاۋعا باعىتتالعان.
ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە دەن قويساق. م ءا م س جۇيەسى ەنگىزىلگەلى ايماقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ بيۋدجەتى ەكى ەسە وسكەن. 2019 -جىلى ول 42,5 ميلليارد تەڭگەنى قۇراسا، قازىر بۇل كورسەتكىش 101,1 ميلليارد تەڭگەگە جەتىپ وتىر. مەديتسينالىق وڭالتۋ مەن كونسۋلتاتسيالىق-دياگنوستيكالىق كومەك كورسەتۋگە 15 ەسە كوپ قاراجات ءبولىنىپ، م ءا م س بويىنشا تولەنەتىن جوعارى تەحنولوگيالىق وپەراتسيالاردىڭ 28 ءتۇرى جاسالىپ ءجۇر.
وڭىردە جىلدىڭ العاشقى 8-ايىندا جالپى سوماسى 1 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن سوماعا وپەراتسيالار جۇرگىزىلگەن. ال ءبىر وتانىڭ قۇنى 1-10 ميلليون تەڭگە ارالىعىندا. قورمەن شارت جاساسقان، ياعني م ءا م س-تەن اقشا الىپ، تۇرعىندارعا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ جاۋاپكەرشىلىگىن يەلەنگەن مەكەمەلەر سانى - 72. ولاردىڭ 32 سى عانا مەملەكەتتىك مەكەمەلەر.
م ءا م س قاراجاتى - مايشەلپەك ەمەس
م ءا م س ارقىلى وڭىردەگى ەمدەۋ ۇيىمدارىن قارجىلاندىرۋدىڭ ەڭ ۇلكەن ۇلەسى باستاپقى ەمحانالىق دەڭگەيدەگى كومەك (65) پەن ستاتسيونارلىق جاعدايداعى مامانداندىرىلعان مەديتسينالىق كومەككە (%24) تيەسىلى. ال كونسۋلتاتسيالىق- دياگنوستيكالىق كومەكتىڭ ۇلەسى - %14,2.
«ءبىزدىڭ ماماندار جىلدىڭ العاشقى 8 ايىندا ەمدەۋ ۇيىمدارىنىڭ قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى بويىنشا 43070 اقاۋدى انىقتادى. ناتيجەسىندە 634,8 ميلليون تەڭگەگە ەكونوميكالىق ىقپال ەتۋ شارالارىن قولداندىق. بۇل ماسەلە بارلىق مەكەمەلەرگە قاتىستى. ال جىل باسىنان ولاردىڭ قىزمەتىنە قاتىستى تۇرعىندار تاراپىنان 877 شاعىم ءتۇستى. بىلتىر ءدال وسى كەزەڭدەگى شاعىمدار سانى 949 بولعان. كورسەتكىشتىڭ جاعىمدى جاققا قاراي وزگەرۋىنە مەديتسينالىق مەكەمەلەردە ساپا بولسا، قارجى كوبىرەك تۇسەتىنىن تۇسىنە باستاعانى اسەر ەتتى دەگەن ويدامىن»، - دەپ اڭگىمەسىن جالعاي ءتۇستى ج. شايىمبەتوۆ.
جالپى بۇگىندە پاۆلودار وبلىسىنداعى تۇرعىنداردىڭ %85,4 ى نەمەسە 650 مىڭنان استام ادام ساقتاندىرىلعان. بۇلاردىڭ ىشىندە 400 مىڭ ازامات - 15 جەڭىلدىك ساناتىنا كىرەدى، ولار ءۇشىن جارنالاردى مەملەكەت تولەپ وتىر. ال قالعان 250 مىڭى - قىزمەتكەرلەر، جۇمىس بەرۋشىلەر، ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتۋشىلار جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان بەلسەندى ازاماتتار.
بۇعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى ساقتاندىرىلماعان ازاماتتاردىڭ سانىن ازايتۋ تۋرالى تاپسىرما جۇكتەگەنى ءمالىم. ماماندار بۇل باعىتتا جۇمىس جۇرگىزە كەلە، جىل باسىنان جاڭادان 21377 ادامدى ساقتاندىرعان. ءبىراق وبلىستا ءالى دە 111 مىڭنان استام ادام ساقتاندىرىلماعان بولىپ ەسەپتەلەدى. قازىر بۇل ماسەلەنى شەشۋگە قور مەن وبلىس بيلىگى بىرلەسە جۇمىس جاساپ وتىر.
وسى ورايدا كەيبىر تۇرعىنداردىڭ كوكەيىندە «قول-اياعىم ساۋ، ەشقاشان مەديتسينالىق ۇيىمنىڭ تابالدىرىعىنان اتتاپ كورمەپپىن. ەندەشە مەن قورعا نەلىكتەن اي سايىن جارنا اۋدارىپ تۇرۋىم كەرەك؟» دەگەن ساۋالدىڭ تۋىندايتىنى جاسىرىن ەمەس. بۇل سۇراققا ج. شايىمبەتوۆ بىلاي دەپ جاۋاپ قايتاردى:
«جالپى م ءا م س جۇيەسى دەنى ساۋ ادامنىڭ ءوز جارناسى ەسەبىنەن وزگە ناۋقاس ادامعا كومەكتەسۋى قاعيداسى نەگىزىندە جۇرگىزىلەتىنى راس. كەيبىر ادامدار ءۇشىن م ءا م س-كە دەيىن كوپتەگەن مەديتسينالىق كومەك پەن قىزمەت تۇرلەرى قولجەتىمسىز ەدى. قازىر وڭالتۋ شارالارىنا ناۋقاستار كەز كەلگەن ۋاقىتتا بارا الادى. جىل باسىنان 6 مىڭعا جۋىق ادام وڭالتۋدان وتكەن، سونىڭ ىشىندە مي قان اينالىمىنىڭ بۇزىلۋى بار پاتسيەنتتەردىڭ %85,2 ى دەنساۋلىعىن تۇزەدى. مۇنىڭ سىرتىندا «اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى اياسىندا 3 جىل ىشىندە پاۆلودار وبلىسىندا 180 گە جۋىق بالا دۇنيەگە كەلدى. بيىل ءمامس شەڭبەرىندە ە ك ۇ-عا تاعى 266 كۆوتا ءبولىندى. قارجىلاندىرۋ مەديتسينالىق كومەكتىڭ 2 مىڭنان استام تۇرىنە جۇرگىزىلەدى. وسىنىڭ بارلىعى ايماقتاعى مەديتسينالىق قىزمەت تۇرلەرىنىڭ كوپشىلىككە قولجەتىمدى بولا تۇسكەنىنىڭ ايعاعى دەپ ويلايمىن. قور فيليالى الەۋمەتتىك ءال-اۋقاتى داعدارىس جاعدايىنداعى ازاماتتاردى م ءا م س جۇيەسىنە تارتۋمەن اينالىسىپ جاتىر. «E» ساناتىنا كىرەتىن ازاماتتار انىقتالىپ، ولاردىڭ تۇرعىلىقتى جەرى، الەۋمەتتىك مارتەبەسى، ساقتاندىرۋ مارتەبەسىنىڭ بولماۋ سەبەپتەرى بويىنشا ەگجەي-تەگجەيلى تالداۋ جاسالدى. قازىرگى ۋاقىتتا E جانە D ساناتىنداعى ازاماتتاردىڭ ساقتاندىرۋ جارناسىن بيۋدجەت ەسەبىنەن تولەۋ ارقىلى ولاردى جۇيەگە تارتۋ جايى قاراستىرىلىپ وتىر».
قارىزعا بەلشەسىنەن باتقان ۇيىمداردىڭ تاعدىرى نە بولادى؟
بۇعان دەيىن پاۆلودار وبلىسىنداعى بىرنەشە ەمدەۋ مەكەمەسى كرەديتورلىق قارىزعا بەلشەسىنەن باتىپ وتىرعانى تۋرالى ماسەلە كوتەرگەنبىز.
انىقتاعانىمىزداي، مەديتسينالىق مەكەمەلەردىڭ كرەديتورلىق بەرەشەكتەرى ۇيىمداردىڭ باسىم بولىگىنە ءتان ءارى بۇل ءۇردىس ءبىراز جىلدان بەرى جالعاسىپ كەلە جاتقانى بايقالادى.
بۇعان دالەل رەتىندە وڭىرلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنان الىنعان رەسمي جاۋاپتى ۇسىنامىز:
«2022 -جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ بۇيرىعى نەگىزىندە ماي، ۋسپەن اۋداندىق اۋرۋحانالارىنىڭ، №1 پاۆلودار قالالىق اۋرۋحاناسىنىڭ (ەكى رەت) جانە ەكىباستۇز قالالىق اۋرۋحاناسىنىڭ كرەديتورلىق بەرەشەگىن تومەندەتۋ بويىنشا ءادىسنامالىق كومەك كورسەتۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ ساپارلارى جۇزەگە اسىرىلدى. توپ جوعارىدا اتالعان اۋرۋحانالاردىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرىنە ىرىكتەپ تالداۋ جۇرگىزدى، كرەديتورلىق بەرەشەكتىڭ وسۋىنە اكەپ سوقتىراتىن ءبىرقاتار سەبەپ انىقتالدى. كاسىپورىندار اكىمشىلىگىنە بەرەشەكتىڭ ءوسۋىن تومەندەتۋگە قاتىستى ءىس-شارالار قابىلداۋ جونىندە ۇسىنىس بەرىلدى. ۋاقتىلى قابىلدانعان شارالارعا سايكەس 2023 -جىلدىڭ سوڭىنا قاراي كرەديتورلىق بەرەشەكتى تولىعىمەن 3 مەديتسينالىق ۇيىم (ەرتىس، ماي، تەرەڭكول اۋداندىق اۋرۋحانالارى) وتەسە، 4 مەديتسينالىق ۇيىم ايتارلىقتاي قىسقارتتى (ۋسپەن، جەلەزين، اققۋلى اۋداندىق اۋرۋحانالارى مەن پاۆلودار وبلىستىق بالالار اۋرۋحاناسى)».
باسقارما بۇعان قوسا كرەديتورلىق بەرەشەكتىڭ وسۋىنە سەبەپ بولاتىن فاكتورلاردى بىلايشا كەلتىرەدى:
- ۋرگەنتتىك جانە جوعارى شۇعىلدىق (جۇمىس رەجيمى 24/7)؛
- قابىلداۋ بولىمشەسى بويىنشا كاسىپورىنداردىڭ تىكەلەي شىعىندارى؛
- جانساقتاۋ بولىمشەسىندەگى قىزمەتتەر بويىنشا وتەلمەيتىن شىعىندار، اقىسىز سيمۋلياتسيالىق وپەراتسيالار، گيستولوگيالىق زەرتتەۋلەرگە اقى تولەۋ.
قازىرگى ۋاقىتتا پاۆلودار وبلىسى بويىنشا كرەديتورلىق بەرەشەك 5 مەديتسينالىق ۇيىمدا بار جانە ولاردىڭ جالپى سوماسى - 4 ميلليارد 545,3 ميلليون تەڭگە (№ 1-پاۆلودار قالالىق اۋرۋحاناسى، ەكىباستۇز قالالىق اۋرۋحاناسى، № 3-پاۆلودار قالالىق اۋرۋحاناسى، پاۆلودار وبلىستىق بالالار اۋرۋحاناسى جانە پاۆلودار قالاسىنىڭ №5-ەمحاناسى). دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى اتالعان ۇيىمداردىڭ ءبىرىنشى باسشىلارىن تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلىپ جاتقانىن مالىمدەدى.
«باسقارما م ءا م س قورى فيليالىنىڭ باسشىسى ج. شايىمبەتوۆپەن بىرگە مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ ءبىرىنشى باسشىلارىن جيناپ، كرەديتورلىق بەرەشەك ماسەلەلەرى بويىنشا تىڭداۋ وتكىزدى. وسى تىڭداۋلاردا مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ قاراجاتتى ۇتىمدى جانە ءتيىمدى پايدالانۋىن قامتاماسىز ەتۋ، سونداي-اق ەمدەۋ- ساۋىقتىرۋ جۇمىستارىنا زيان كەلتىرمەستەن قاراجاتتى قاتاڭ ۇنەمدەۋ رەجيمىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندە شارالار قابىلداۋ تۋرالى تاپسىرما بەرىلدى»، - دەپ حابارلادى دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنان.
ماماندار بۇل ماسەلەگە ەمدەۋ ۇيىمدارىنىڭ قارجىسى ەش باقىلانبايتىنى سەبەپ دەيدى. ياعني، ەمدەۋ ۇيىمدارىنداعى قاراجاتقا، سىرتتان ساتىپ الۋ جۇرگىزۋ كولەمىنە قاداعالاۋ جۇرگىزىلمەيدى. وعان زاڭ رۇقسات بەرمەيدى. سالدارىنان مەملەكەتتىك مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ كرەديتورلىق قارىزى وسە بەرەدى.
بۇل ماسەلە 2027 -جىلى ەنگىزىلەتىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ ءبىرىڭعاي پاكەتىندە قاراستىرىلىپ، باقىلاۋ تەتىكتەرى ۇيىمداستىرىلعانى ابزال. سەبەبى بۇگىندە م ءا م س ارقىلى پاۆلودار وبلىسىنا كەلەتىن قاراجاتتىڭ 70 پايىزىن مەملەكەتتىك ەمدەۋ ۇيىمدارى يەلەنىپ وتىر.
اۆتور
مۇرات اياعان
