مايقايىڭداعى التىن كەنىشى جايلى نە بىلەمىز؟

«مايقايىڭ التىن» ا ق- دا قازىرگى ۋاقىتتا 1050 جۇمىسكەر ەڭبەك ەتەدى. كاسىپورىن ءوز تاريحىندا 80 توننا التىن، 1240 توننا كۇمىس، ال جالپى كولەمى 16,7 ميلليون توننا كەن وندىرگەن.

اكسيونەرلىك قوعامنىڭ قۇرامىندا بۇگىندە ەكى كەنىشتەر توبى مەن كەن بايىتۋ فابريكاسى، كولىك سەحى، كولىك جوندەۋ شەبەرحانالارى مەن حيميالىق زەرتحانا، وزگە دە قۇرىلىمدىق بولىمشەلەر بار دەپ حابارلايدى Kazinform.

مايقايىڭداعى التىن كەنىشى وبلىس ورتالىعى پاۆلودار قالاسىنان وڭتۇستىك-شىعىسقا قاراي 140 شاقىرىم، باياناۋىلدان 90 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان.

كەنىشتىڭ تاريحى اسا باي. بۇل جەردەن كونە داۋىردە تيبەت موناحتارى التىن وندىرگەن دەگەن دەرەك ايتادى شەجىرەشىلەر. ال توڭكەرىسكە دەيىنگى ادەبيەتتەردە كەن ورنى تۋرالى مالىمەت 1895-جىلدان بەلگىلى دەپ جازىلادى. التىنعا باي كەن ورنىن قازاق دالاسىنىڭ كەن بىلگىرى، ەكىباستۇز تاس كومىرىن اشقان قوسىم پىشەنبايەۆ تاپقان. اعىلشىن كونتسەسسيونەرى لەسلي ۋركۆارت 1914-1919-جىلدارى وسى جەردە التىن ءوندىرىسىن العاش ۇيىمداستىرىپ، قۇرامىندا التىنى بار قۇمدى ەرتىس وزەنى ارقىلى انگلياعا قاراي قۇيا باستادى. وندىرىلگەن قوڭىر تاستار اۋەلى ەكىباستۇز قورعاسىن-مىرىش كومبيناتىنا جونەلتىلىپ، مۇندا مايقايىڭ كەنىن «قوسىندى» دەگەن جەلەۋمەن پايدالاندى. ءىس جۇزىندە وزگە كەندەرمەن قوسىپ بالقىتقاندا، قورعاسىن قۇيمالارىنان التىن مەن كۇمىستىڭ كوپ مولشەردەگى بولىگىن ايىرىپ الۋعا بولاتىن. انگليا كاپيتاليستەرىنىڭ قازاق جەرىن اياۋسىز توناۋى توڭكەرىسكە دەيىن جالعاستى.

مايقايىڭ التىن كەنىشىنە يەلىك ەتەتىن «مايقايىڭالتىن» كاسىپورنىنىڭ نەگىزى 1932-جىلى قالانعان. ال التىن كەن ورنىندا نەگىزىنەن 9 كەندى تەلىم بار. بۇلاردىڭ ىشىندە قورى جونىنەن ەڭ ءىرىسى - «مايقايىڭ ۆ» تەلىمى. قايعىلى جاعداي ءدال وسى اۋماقتا بولىپ وتىر. بۇل تەلىمدەگى 8 كەن ايىرىمىنىڭ قورى بالانسقا الىنعان. باستى كەنتاس مينەرالدارى - پيريت، سفالەريت، حالكوپيريت، ساف التىن، كوۆەللين، كۇمىس، كۋپريت، مالاحيت، ءوڭسىز كەنتاستار، ارگەنتيت، بورنيت. باستى مەتالدارى مەن پايدالى قۇراۋشىلارى - التىن، كۇمىس، مىس، مىرىش، قورعاسىن، كۇكىرت، باريت، قوسىمشالارى - اندي، سەلەن، تەللۋر، كادمي، تالي، گەرماني.

«مايقايىڭ التىن» كەنشىنىڭ رەسمي سايتىنداعى مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، كاسىپورىن قۇرىلعان ۋاقىتتان بەرى مۇندا 16,7 ميلليون توننا كەن وندىرىلگەن. بۇل دەگەنىمىز - 80 توننا التىن، 1240 توننا كۇمىس، 204 مىڭ توننا مىس، 300 مىڭ توننا مىرىش. 13 ميلليون توننادان استام كەن كاسىپورىنعا قاراستى كەن بايىتۋ فابريكاسىندا قايتا وڭدەلگەن. وزگەسى رەسەي مەن قازاقستاننىڭ مەتاللۋرگيالىق زاۋىتتارىنا جونەلتىلگەن. قازىرگى كۇنى اكسيونەرلىك قوعام نەگىزىنەن «مايقايىڭ ۆ» مەن «الپىس» كەن ورىندارىن پايدالانادى.

كاسىپورىننىڭ كەنىشتەرى مەن كەن بايىتۋ فابريكاسىندا، كولىك سەحىندا، كولىك جوندەۋ شەبەرحانالارى مەن حيميالىق زەرتحاناسىندا، وزگە دە قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرىندە جالپى سانى 1050 ادام جۇمىس ىستەيدى.

ەسكە سالا كەتەيىك، كەشە «مايقايىڭ التىن» كەن ورنىندا ۇلكەن ويىق ماڭىنداعى توپىراق وپىرىلىپ، 4 ادام مىنگەن اۆتوبۋس جەردىڭ استىنا ءتۇسىپ كەتكەن بولاتىن.

كەيىن وقيعا ورنىنان ەكى ادامنىڭ دەنەسى تابىلدى.

كەشكىسىن تابىلعانداردىڭ كىم ەكەنى بەلگىلى بولدى.

وقيعا ورنىندا ءيىسشىل يتتەر جۇمىس ىستەپ جاتىر. وپىرىلعان جەردە ءالى دە توپىراق سىرعىپ ءتۇسىپ جاتىر، وپىرىلۋ شەكاراسى تۇراقتى ەمەس.

باياناۋىلدا كەن ورنىندا كوز جۇمعان جانە ءىز-ءتۇزسىز كەتكەندەردىڭ وتباسىنا 4,5 ميلليون تەڭگەدەن بەرىلەدى.