كوز جاۋىن العان كورەي تۇبەگى
استانا. قازاقپارات - ءبىزدىڭ ۇشاق كوككە كوتەرىلگەندە وڭتۇستىك كورەيا ۇيقىدا جاتسا كەرەك. قازاقستان ۋاقىتىمەن تۇنگى ەكىلەردە ويانساق، كورەي تۇبەگىنىڭ اسپانى اپپاق، تاڭ اتىپ كەتىپتى. قازاق دالاسىندا قاس قارايعاندا كورەيلەر ۇيقىدان تۇرىپ، ىسكە كىرىسە باستايدى. بۇل ەل بىزدەن 4 ساعات الدا «LG» ،«Samsung» ،«Hyundai» ،«Kia» تاعى باسقا كومپانيالارىن ەلەستەتسەڭىز، وسى 4 ساعاتىڭىز قانشاعا ۇزارادى؟ قىرىق ساعاتقا ما، قىرىق جىلعا ما؟
كەنبوككۋن سارايى
سەۋلدى العاش كورگەندە كوزىمىزدىڭ الدى بۇلدىراپ كەتكەنى راس. تۇبەكتەگى تاۋلى جوتالارعا بىتكەن قالا تەڭىزدىڭ ءىنجۋ- مارجانىنداي جارقىرايدى. ارالدىڭ الدەبىر جەرىنەن اسپانعا اتىلعان وتشاشۋ كوككە ۇمسىنىپ، تاۋ جوتالارىنان اسىپ، اۋاعا ءسىڭىپ كەتپەي ءزاۋلىم عيماراتتار بولىپ قاتا قالعانداي اسەر قالدىرادى. اۋا دىمقىلدانىپ، كۇن قاتتى بۇلىڭعىرلانعاندا، ءبىزدىڭ استاناداعى ابۋ-دابي پلازانىڭ باسىن بۇلت شالاتىنى بار ەمەس پە؟ سەۋلدىڭ عيماراتتارىنىڭ ورتاشاسىنىڭ ءوزى سونداي شىعار. قاتارداعى ۇيلەردىڭ ءوزى 50 قاباتتىڭ ءار جاق-بەر جاعىندا، بيىكتەرى 100-120 قابات. تومەننەن قاراساڭ، قالپاعىڭ جەرگە تۇسەدى، توبەسىنە شىقساڭ توبەڭ كوككە جەتەدى. ۇيلەر ارالداعى تاۋ جوتالارىنىڭ توبەسىنەن قارايدى. سەۋلدە عانا ەمەس، ءبىز بارعان پۋساندا دا، جولاي وتكەن قالالارىنىڭ كوبىندە سولاي. عيماراتتارى كوكپەن تالاسقان.
جەر جوق، ويتكەنى. تەڭىز، جاعالاۋ، تاۋلى جوتا. سول ارال جوتالارىن ورلەي سوققان قالالارى كوز جاۋىن الادى. قالاارالىق جولدارىنىڭ جارىمىنا جۋىعىن تاۋدى جارىپ (تۋننەل) وتكىزگەن. حالىق وتە تىعىز ورنالاسقان. ءبىراق اياعىنىڭ ۇشىمەن جۇرگەن ەشكىم جوق. ءبارى رەتىمەن. سەڭدەي سىعىلىسقان ەلدىڭ سىيىسپاي جاتقانى كورىنبەيدى. جەرى تار بولسا دا، حالقى كوپ، ءوسىپ- ءونىپ وتىر. ەلۋ ميلليون حالىقتىڭ ون ميلليونى سەۋلدە تۇرادى ەكەن. اۋزى- مۇرنىنان شىققان تۋريستەر ەسەبىنەن قانشاعا اسارىن كىم بىلگەن. ماڭىنداعى باسقا قالالاردان كەلىپ- كەتۋشىلەر جانە بار.
كەنبوككۋن سارايىندا
ءبىز مۇندا ءبىر جەتى بويى وتەتىن بۋددانىڭ تۋعان كۇنىنە وراي ۇيىمداستىرىلاتىن فەستيۆالعا كورەيانىڭ ۇلتتىق تۋريستىك ۇيىمىنىڭ دانەكەرلىگىمەن كەلگەنبىز. مادەني ءىس-شارالارىن تاماشالاپ قانا قويماي، كورەيانىڭ تۋريستىك ورىندارىنىڭ ءبىر پاراسىن ارالادىق. 11-مامىردا العاش باس سۇققانىمىز سەۋلدەگى كەنبوككۋن سارايى. بۇل كورەي استاناسىنداعى باستى تاريحي- مادەني ورىن دەسە بولعانداي. كورەي حالقىنىڭ التى عاسىرلىق تاريحىنان سىر شەرتەتىن ساراي قازىر اتاۋلى تۋريستىك ورىن.
ءبىزدىڭ حاندار زامانىندا بۇقار جىراۋ «باعانالى وردا - باستى وردا، بايسال وردا قونعان جۇرت» دەمەكشى، كەنبوككۋن دە كەزىندە كورەي كورولدەرى وتىرعان باعانالى باستى وردا. كورەي تىلىنەن اۋدارعاندا، «كورولدىڭ باستى سارايى» دەگەندى بىلدىرەدى. كىرەبەرىس ماڭدايشاسىنا كورەيشە «باستى قاقپا» دەپ جازىلعانىن ايتادى ءبىزدى كۇتىپ الۋشى گيد سانا. بۇدان ءارى وسىنداي ەكى- ءۇش قاقپادان ءوتىپ بارعاندا، التىن تاقتى باعانالى ورداسىنا تاپ بولاسىز. ونىڭ سوڭى ودان دا ۇزاق، بۇرىنعى پاتشا سارايىنىڭ ءارتۇرلى اكىمشىلىك- شارۋاشىلىق عيماراتتارىنان تۇرادى. وسىدان التى عاسىر بۇرىن، ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىنا دەيىن كورەي بيلەۋشىلەرى مۇندا حالقىنىڭ كەلەشەگىنە بايلانىستى شەشىمدەر قابىلداپ، ەلدىك ىستەرگە باس قويعان. بۇگىنگى كورەيا مەملەكەتىنىڭ جەتكەن جەتىستىگى مەن باعىندىرعان بەلەستەرىنىڭ استىندا كەنبوككۋن سارايىنداعى كەڭەستەر جاتپاسا، كەزىندە جاپوندار ورتەپ جىبەرگەن بۇل سارايلاردى كورەيلەر قايتا جاڭعىرتىپ، قالپىنا كەلتىرمەس ەدى عوي. دەمەك كورەي ەلىندە بيلىك قۇرعان چوسون اۋلەتى قىزمەت ەتكەن سارايدىڭ وتكەنى كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ تاريحىمەن تامىرلاسىپ جاتىر.
كەيىنگى جىلدارى پاتشا سارايىنىڭ كەشەنىن كورەيا رەسپۋبليكاسى قالپىنا كەلتىرىپ، قايتا سالعان. قازىرگى كوركىنە كوز تويادى. اشىق اسپان استىنداعى مۇراجاي رەتىندە قوزىكوش جەردەن استام تايشاپتىرىم اۋماقتى ەندەي الىپ جاتىر.
مۇنداعى «باستى قاقپانىڭ» الدىندا اۋەلى قۇرمەتتى قاراۋىلدار شەرۋىن تاماشالادىق. بەس قارۋى ساي ەجەلگى كورەي ساردارلارىنداي كيىنگەن قاراۋىلدار ءمىز باقپاي تۇردى. ءبىر كەزدە دابىل قاعىلىپ، بارابان سوعىلادى دا، ىشتەن قولباسشى مەن شەرىكتەر شىعىپ، ولار قاراۋىلداردى ءبىر تەكسەرىپ شىقتى. ءجۇرىس- تۇرىستارى مەن قيمىل-قوزعالىستارىندا اسكەري ءتارتىپ قانا ەمەس، وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك قوسا سەزىلگەندەي. كورەي پاتشاسىنىڭ، كورەي ۇلتىنىڭ تىنىشتىعىن كۇزەتىپ تۇرعانعا ۇقسايدى.
كورەيلەردىڭ «باستى قاقپاسىنا» كەلۋشىلەردىڭ دەنى شەتەلدىك تۋريستەر. ءبىزدىڭ جول تۇسكەن كۇنى حالىق سانى كوپ ەكەن. ءبىر عاجابى، كوبى كورەي حالقىنىڭ ۇلتتىق كيىمىندە. ءبىز، جارايدى، كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ارنايى الدىرۋىمەن مادەنيەتىن ناسيحاتتاۋ ءۇشىن كەلگەن سوڭ، ونسىز دا كيىپ شىقتىق. ال قالعان كورەيلەر مەن تۋريستەر شە؟
سويتسەك، كيەم دەگەندەرگە ۇلتتىق كيىمدەرى تەگىن بەرىلەدى ەكەن. ۇلتتىق كيىممەن كىرگەن كورەي جاستارىنا ساراي قاقپالارىن ارالاۋ تەگىن. مىنە، مادەنيەتىن ناسيحاتتاپ، جارناماسىن جۇرگىزۋدىڭ توتە جولى. ويتپەسە، تەلەفونعا تەلمىرگەن جاستاردى تاريحي-مادەني جەرگە كەلتىرۋ بۇل جاقتا دا قيىننىڭ قيىنى كورىنەدى. مىناداي جەڭىلدىك پەن سىي- سياپاتتان سوڭ تاريحي ورىنعا كەلەتىن كورەيلىك جاستار دا كوبەيە باستاعان. ولارعا بۇل جەر ۇلتتىق ساباق ىسپەتتى قاستەرلى مەكەن. ۇلتتىق كيىمدەرىن كيىپ، ەجەلگى وردالارىن ارالاپ، سەرۋەندەگەندەر اراسىندا كادىمگىدەي كونە داۋىرلەرگە تۇسكەندەي اسەرگە بولەنەسىز. بۇعان قوسا ساراي قۇرىلىسىن زاماناۋي ۇلگىدە جارقىراتىپ جىبەرمەگەن. ءبارى قاراپايىم، ەرتەدەگى ۇلگىلەرىنەن تىس قۇرىلىس جوققا ءتان. ەسكىنى ەسكى قالپىندا توزدىرماي ۇستاۋعا دا ورە كەرەك پە دەپ قالدىق.
شىراعداندار شەرۋى
مامىردىڭ ون بەسىندەگى بۋددانىڭ تۋعان كۇنىنە ورايلاستىرىلعان شارالاردىڭ ايتۋلىسى ءبىز سەۋلگە تۇسكەن كەشتە وتكەن شىراعداندار شەرۋى. تۇستەن كەيىن جاڭبىر قۇيىپ كەتتى. سوعان قاراماستان سەۋل كوشەلەرىن كورەيدىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىنىڭ دابىلى كەرنەيدەن ءبىر تانبادى. ءبىزدىڭ دابىل، كەرنەي، سىلدىرماقتارعا ۇقساس ۇلتتىق اسپاپتارىمەن دۇڭكىلدەتىپ، كوشەلەردى جاڭعىرىقتىرىپ ۇرانداتا سالعان اۋەنىمەن ءبىر-ءبىر شىراعدان ۇستاعان شەرۋشىلەردىڭ كوپتىگىنەن كوز سۇرىنەدى. استاناسىنداعى جولداردىڭ كوبىن جاۋىپ تاستاعان.
شەرۋدەگىلەردىڭ ءبىر شەتى مەن ەكىنشى شەتى كورىنبەيدى. شەلەكتەپ جاۋعان نوسەرگە قارار ەمەس. شابىتتانىپ العان. شاھاردىڭ انا شەتىنەن ءبىر شىقسا، باسقا تۇسىنان تاعى ءبىر شەرۋشىلەردىڭ ۇزىننان ۇزاق ءنوپىرى كورىنەدى. قۇبىلا جارقىراعان جارىقتارى مەن ارالارىنداعى ءارتۇرلى مۇسىندەرى الىستان كوز تارتىپ، ەرىكسىز توقتاپ تاماشالاۋعا تۋرا كەلەدى. ۇزىننان ۇزاق ءبىر ساپتا كەمى مىڭداعان ادام شىعار، ءارقايسىسىنىڭ قولىندا ىشىنە شىراق جاعىلعان گۇلدىڭ باسى. الگىندەي اسپاپ ۇستاعاندارى جانە بار.
اراسىندا ۇلكەن بۋددا ءمۇسىنىن، الدەبىر پەرىشتە، پۇتتاردىڭ قالىبىن ارباعا سالىپ سۇيرەپ كەلە جاتقاندار نەمەسە ارنايى تىگىلگەن الىپ ايداھار تەرىسىن جامىلىپ جۇگىرگەن جۇزدەگەن ادام، ءتونىپ- ءتونىپ بەرەدى. ىشىندەگى ادامدار جۇرگەندە كادىمگى ايداھارداي تەرىسى جالبىراپ، قىزىق كورىنەدى. كورەيلىكتەردىڭ كونە تانىمدارىنان حابار بەرەتىن ميفتىك، ەرتەگىلىك كەيىپكەرلەردىڭ الىپ بەينەلەرى قاپتاپ ءجۇر.
ولاردىڭ كوبى ءارتۇرلى قاتىرمالاردان قۇيىلىپ جاسالىپ، ىشىنەن شىراق جاعىلىپ جارقىراسا، كەيبىرەۋىنىڭ باسى مەن تەرىسى تىگىلىپ، ىشىنە ءار تۇسىنان ادامدار كىرىپ العان. شەرۋشىلەردىڭ نەگىزگى ساپىندا شىراق جاعىلعان گۇل قاتىرمالارىن ۇستاعاندار. جارايدى، الىپ ايداھار نەمەسە تەڭىز تاسباقاسى سىندى ەرتەگى، اڭىزدارىنداعى جان- جانۋارلار بەلگىلى دەلىك. ال گۇلدىڭ باسىن قاتىرىپ، ىشىنە شىراق تۇتىپ ۇرانداعاندارى قالاي دەپ ءبىز دە سۇرادىق.
سويتسەك، كورەي اڭىزدارى بويىنشا، بۋددا سۋدان جارالعان كورىنەدى. كىشكەنتاي نارەستە كەزىندە جاعالاۋعا لوتوس گۇلىنىڭ قاۋىزىنىڭ ىشىندە وتىرىپ جەتكەنى ايتىلادى. ەندى بىردە بۋددا تۋا سالا ءجۇرىپ كەتكەن، ونىڭ باسقان ىزىنە لوتوس گۇلى ءوسىپ شىققانى، تاعىسىن تاعى اڭىز- اڭگىمە جەتەرلىك. سونىمەن قاتار كوپتەگەن مۇسىندە بۋددانىڭ لوتوس گۇلىنىڭ قاۋىزىندا وتىرعان سۋرەتتەرى بار. ءتىپتى كەي دەرەكتەردە بۋدديزمدى لوتوس ءدىنى دەپ تە اتايدى. وسىنداي سان الۋان دەرەك پەن قيسىنعا تولى لوتوس تۋرالى اڭگىمەلەردىڭ فيلوسوفياسى وتە تەرەڭدە. بۋددانىڭ تۋعان كۇنىندە لوتوس گۇلىنىڭ قاۋىزىنىڭ ىشىنە جارقىراتىپ شىراق جاعىپ، ەلدى ىزگىلىككە شاقىرعاندارىنىڭ ءبىر ءمانى دە سودان.
جاڭبىر قۇيىپ تۇرسا دا، شىراعدان شەرۋىنە قاتىسقانداردىڭ ەكپىنىن باسىپ، ەڭسەسىن تۇسىرە المادى. ءبىز وسىعان تاڭعالدىق. سوندىقتان فيلوسوفيالىق ءمانى مەن سىرى تەرەڭ فەستيۆالدى ءبىر قاراعاندا سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس، كوزبەن كورمەسە. جالت-جۇلت ەتكەن جانۋارلار الەمى، بۋددا ءمۇسىنى، دۇڭكىلدەگەن سوقپالى اسپاپتار مەن ۇران سوزدەر سىرتتان قاراعاننىڭ وزىندە شابىتتاندىرادى. كوز جاۋىن الىپ، ءتۇرلى اسەر سىيلايدى. ويتپەسە، جاڭبىرلاتىپ سوڭدارىنان ءبىز دە ەرە بەرمەس ەدىك.
بۇل فەستيۆالدىڭ بەرگى جاعى ەكەن، سەۋلدە ءبىز ورنالاسقان قوناق ءۇيدىڭ قابىرعاسىن «جارارداي» داۋىسقا ەلەڭدەپ، الىس ەمەسىن شامالاپ بارساق، ورتالىقتا ۇلكەن گالا-كونسەرت ءوتىپ جاتىر. حالىق قىرعىن. ماڭايى لاپ-لاپ ەتكەن وتپەن كومكەرىلگەن الىپ ساحنادا ونەر كورسەتكەندەر كوبىنە- كوپ جاستار. ارنايى موناحتىڭ كيىمىن كيىپ شىققانداردى كوزىمىز شالىپ قالعان.
كەيىن بىلسەك، موناح نيۋچجين ديدجەيلىگىمەن قويىلعان «ادەمى موناح» اتتى جاستار كونتسەرتى ەكەن. ءبىز ورتا تۇسىنان اسا بارىپ تاماشالاعاندا نيۋچجين موناح ءان ايتىپ، حالىقتى ەلىكتىرۋمەن بولدى. ياعني كورەيلەردىڭ بۋددا ءىلىمىن ناسيحاتتاۋى ءدىني فاناتيزمنەن گورى ۇلتتىق فيلوسوفياعا بەيىمىرەك. بۋددا ءىلىمىن ۇلتتىق تانىمدارىمەن ساباقتاستىرا سيپاتتايدى. سونىمەن قاتار تۇرمىستىق، سالتتىق، اعىمدىق حال- احۋالمەن بايلانىستىرىپ، حالىقتىڭ جانىنا جاقىنداستىرا تۇسكەنى بايقالادى. نەعۇرلىم حالىق تۇتىنۋعا بەيىم دۇنيەلەرمەن ساباقتاستىرسا، سوعۇرلىم تۇسىنىكتى ەمەس پە، سونى مۇرات تۇتقان سىڭايلى.
بالا ساناسىنان باستالعان بەيبىتشىلىك
سەۋلدىڭ سولتۇستىك بەتىندەگى ەگيبونگ (بەيبىتشىلىك پاركى) اتتى ەكوساياباق كورگەن كوزدى تاڭعاجايىپ تابيعاتىمەن باۋرايدى. مۇندا تۋريستەر كوپ كەلەدى. تۇمسا تابيعات، تازا اۋا، جاسىل ورمان، سايراعان بۇلبۇل ۇنىنە قۇلاق توسا تۇرىپ، اينالانى ءجىتى باقىلاي الاسىز. سولتۇستىك كورەيامەن شەكاراداعى اسكەري ايماقتى وڭتۇستىككورەيالىقتار بەيبىتشىلىك پاركىنە اينالدىرىپ جىبەرگەنىنىڭ ءوزى نەگە تۇرادى؟ سەبەبى كەزىندە، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان سوڭ، ءدال وسى تۇستا جەر بولۋگە بايلانىستى سوعىس بولعانى تاريحتان بەلگىلى. كورەياعا بارعان ساپارلاستار اراسىنداعى بەلگىلى جۋرناليست، «قازاق گازەتتەرى» ج ش س باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى - الماتى قالاسى باسىلىمدارىنىڭ جەتەكشىسى دۋمان اناش مۇنداعى شەكارا بولىنىسىنە بايلانىستى «38-پاراللەل» فيلمىن ەسكە الدى.
ەكى ەلدىڭ اراسىن حانگان وزەنى ءبولىپ جاتىر. وسى تۇستا بۇل وزەن سارى تەڭىزگە قۇيادى. ءار جاق بەتتە سولتۇستىك كورەيا، بەيبىتشىلىك پاركىندەگى بيىك نۇكتەدەن ول ەلدىڭ شەت جاعاسىن دۇربىمەن تاماشالاۋعا مۇمكىندىك جاساپ قويعان. مۇيىستەگى تاۋ جوتالارىنىڭ بىرىنەن ەكىنشىسىنە تارتىلعان اسپالى كوپىرمەن ءوتۋ دە عانيبەتتىڭ ءوزى.
تابان استىندا جاسىل ورمان جايقالىپ جاتسا، ءبىر جاعىڭدا تەڭىز، ەكىنشى بەتتە تاۋلى ورمان بۇلبۇل ۇنىنەن ءتىل قاتادى. بيىككە شىعىپ اينالاعا ءدۇربى سالعاندا، تابيعاتتى قيماي قالاسىز. ونىڭ ۇستىنە، ءتۇرلى قاقتىعىستار وتكەن جەردى كورەيلىكتەر ۇلكەن پاتريوتتىق ورىنعا اينالدىرىپ جىبەرگەن. اسىرەسە بالا- شاعاسىمەن كەلۋشىلەرگە ازىرلەنگەن ارنايى باعدارلامالار جەتەرلىك. سوعان قاراعاندا كورەيلەر بالالارىن جاستاي بەيبىتشىلىككە تاربيەلەيتىندەي سەزىلەدى.
ادامزاتتىڭ باستى قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى بەيبىتشىلىك ەمەس پە؟ ونى ومىرلىك مۇرات ەتۋ جولىندا وسى ەكوساياباقتا سۋرەت سالاتىن، قولونەرمەن شۇعىلداناتىن، بۇل جەردىڭ تاريحي ماڭىزى تۋرالى بالا ساناسىنا تۇسىنىكتى ەتىپ جەتكىزىپ بەرەتىن مۋلتفيلمدەر كورسەتەتىن كينوزال، بەيبىت الەم قۇرۋ تۋرالى باسقا دا ءتۇرلى ينستاللياتسيالار، ەسكەرتكىشتەر، مۋزەيلەر، كورۋ الاڭى مەن دەمالىس ورىندارى قىزمەت كورسەتىپ تۇر. سونىمەن قاتار ءتۇرلى كورمەلەر، بەيبىتشىلىكتى ناسيحاتتايتىن كورىنىستەر ۇيىمداستىرىلعان.
تەڭىزگە «توڭكەرىلگەن» قالا
پۋسان قالاسىنىڭ كوركى كوز جاۋىن الادى. تۇندە سۋ بەتىنە توڭكەرىلىپ ساۋلەسى تۇسەتىن شاھار شىعىس تەڭىزى جاعالاۋىنداعى پورت. ءارى-بەرى كەمەلەر اعىلىپ جاتادى. ساۋلەتتى عيماراتتارىمەن بىرگە قوس قاباتتى كوپىر ايرىقشا نازار اۋدارتادى. كولىكتەر كوپىردىڭ تومەنگى قاباتىنان دا، جوعارعى قاباتىنان دا ءبىر- بىرىنە قاراما-قارسى باعىتتا اعىلادى. جاعالاۋداعى الىپ كەمەلەر شوعىرىنىڭ ءوزى ءبىر قالاعا پارا- پار. ساياحاتشىلار ءۇشىن تاپتىرماس ءساندى قالادا سوندو جاعالاۋىنان تەڭىز شىعاناعىن باسىپ وتەتىن اسپالى جولدىڭ قىزىعىن ايتىپ بولمايدى. قىسقاسى، جاعالاۋداعى ەكى تاۋدىڭ (ءمۇيىس) اراسىنا سۇعىنا ەنگەن تەڭىز ۇستىمەن تارتىلعان تروس ارقىلى وزدىگىنەن جۇرەتىن شىنى كابينامەن وتەسىز. تومەندە قانشاما اق كەمەلەر جۇرەدى. بۇل بىرەۋگە قۋانىش بولسا، بيىكتەن قورقاتىن بىرەۋگە ۇرەي، ايتەۋىر جانىڭدى دۇربەلەڭگە سالاتىن عاجاپ كورىنىس. تۋريستەر قۇمارتاتىن اتاقتى سوندو جاعالاۋى وسى تۇستا.
جاعالاۋدى جيەكتەپ ءجۇرىپ وتىراتىن تۋريستىك پويىز - ساياحاتتاۋشىلار ءۇشىن جاسالعان كەرەمەت مۇمكىندىك. ءبىراق بۇل كەرەمەتتىڭ «پۋسانعا باراتىن پويىز» فيلمىنە ەش قاتىسى جوق. سەۋلدەگى تەلەمۇناراداي اسا بيىك بولماسا دا، پۋسان مۇناراسى وزىندىك ەرەكشەلىگى بار ساۋلەت ونەرى.
«يەك ارتقان تەڭىزگە مۇيىستەيىن» دەگەن مۇقاعاليدىڭ جىرىنان ءمۇيىس ءسوزىن تۇسىنەسىز دەگەن ويدامىن. الايدا تەڭىزگە سۇعىنعان تۇس تاۋلى ورمان بولسا، ولاي اتاي ما، جوق پا، بىلمەدىك. الگى تاۋلى ءمۇيىستىڭ تەڭىز بەتى قۇلاما تىك ەكەن دە، سودان ءارى قاراي 15-20 مەترگە شىعىپ، تەڭىزدى تاماشالايتىن الاڭ جاسالعان. اياق استىنا شىنى توسەلگەندىكتەن، تەڭىز ۇستىندە اۋادا تۇرعانداي كۇي كەشەسىز. تۋريستەر ءۇشىن جاسالعان بۇل ورىندى كورەيلەر وريۋكدو اتاپتى. بۇدان ءارى سۋ ىشىندەگى قوس ارال ءدال وسى تۇستان تاماشا كورىنەدى.
سۋ بەتىندە سىلبىلەپ قىزىل ساۋلە
15 مامىردا كەلەتىن بۋددانىڭ تۋعان كۇنىن كورەيلەر ءبىر جەتى بويى اتاپ وتەرىن جوعارىدا ايتتىق. اپتا بويى ءار قالادا ءارتۇرلى شارا ۇيىمداستىرىلادى. مامىردىڭ 14 كۇنى پۋساننان حامان دەگەن قونىستارىنا ماڭداي تىرەدىك. مۇندا «حامان ناكحۆا نوري» دەگەن كورەيلەردىڭ كەرەمەت مەرەكەسىن تاماشالادىق. ءبىز ءۇشىن بۇل بۋددانىڭ تۋعان كۇنىنە ورايلاستىرىلعان فەستيۆالدار اراسىنداعى ايتۋلى كورىنىستىڭ ءبىرى بولدى.
قىسقاشا بايانداعاندا بىلاي: كوپشىلىك كەڭىنەن توقايلاسا الاتىن سىيىمدى جەرگە شاعىن توعان توقتاتىپ، توعاننىڭ ءبىر شەتى مەن ەكىنشى شەتىنە تەمىر ارقاندار كەرگەن. كولدەنەڭىنەن جۇگىرتىلگەن ارقانداردى ساناپ بولمايدى. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ بويىنا جارتى مەتر، ءبىر مەتر ارالىعىندا قارىستاي بىلتەلەر ىلىنگەن. الگى بىلتەگە كۇرىشتەن جاسالعان قاعازعا تىلەكتەر جازىپ ورايدى. تومەنگى شەتى شاشاقتى بىلتەنى قايىققا مىنگەن ارنايى ادامدار كەشكە تامان قاراڭعى تۇسپەي بىرتىندەپ تۇتاتا باستايدى.
سۋ بەتىنەن كىسى بويى جوعارى تارتىلعان تەمىر ارقاندارعا ءبىر مەتر اراقاشىقتىق سايىن كوزىنەن تىزىلگەن بىلتەلەر پىشىراپ وتە باياۋ جانادى. قاراڭعى تۇسكەندە سۋ بەتىندە پىشىراعان ۇشقىنداردان اسقان كورىنىس بولمايدى. سۋ بەتىندە قىزىل ساۋلە سىلبىلەپ قانا تۇرادى. اراسىندا ارقانداردى سىلكىپ قالعاندا ۇشىپ- ۇشىپ تۇسكەن ۇساق شوقتاردىڭ قىزىل ساۋلەسى ءۇستى-ۇستىنە قويۋلانىپ، شىن عاجايىپقا ۇلاسادى.
بيىلدىققا 31 رەت وتكىزىلگەن «Haman Fall Flower Festival» ءىس-شاراسى ەكى كۇنگە، 14-15-مامىرعا جوسپارلانعان جانە الدىن الا جارياعا شىققان 6 مىڭ ورىن 37 مينۋت ىشىندە بىردەن بروندالىپ كەتكەن. ەرتەڭگىسىنە دە ءدال وسىنداي ورىن بروندالىپ قويىلعان. كورەيلىكتەردىڭ مەرەكەگە دەگەن ىقىلاسى الگى ۇشقىندارداي سىرتقا تەۋىپ- اق تۇر.
«حامان ناكحۆا» ويىنىن چوسون اۋلەتىنىڭ كورولى سوندجو كەزىندە حامان وكرۋگىنىڭ گۋبەرناتورى چون گۋ جولسىزدىقتى جويۋ جانە تۇرعىنداردىڭ اماندىعى مەن جاقسى ءونىم تىلەۋ ءۇشىن باستاپتى. سودان جاپون وتارشىلدىعى كەزىندەگى توقتاتىلىپ، 1960 -جىلى ءبىر جاڭعىرىپ، 2000 -جىلدارى حامان-ميەن مەن اۋىل تۇرعىندارى قايتا جانداندىردى. ۇلتتىق تانىمىنان تامىر تارتاتىن بۇل ويىن قازىر ۇلكەن فەستيۆال دەڭگەيىنە جەتىپ وتىر. عۇرىپتىق دۇنيەگە كوبىرەك كەلەتىنىمەن دە ەرەكشە.
اۆتور
جانىبەك ءاليمان
استانا - سەۋل - پۋسان - استانا
